Dziewiąty tom rocznika „Góry–Literatura–Kultura” zawiera wybór prac mieszczących się w ramach postulowanej przez Radę Naukową pisma perspektywy badawczej, zakładającej rozwój zintegrowanych badań nad interakcjami zachodzącymi między krajobrazem i przyrodą o charakterze górskim a ludzkim doświadczeniem we wszystkich jego przejawach. Coraz popularniejsze w Polsce i Europie badania nad szeroko pojętą problematyką górską, obejmujące perspektywę historyczną i zjawiska współczesne, są konsekwencją potrzeby stworzenia wieloaspektowej refleksji naukowo-badawczej nad wieloma zjawiskami społecznymi, kulturowymi i przyrodniczymi, stanowiącymi skutki zaawansowanego procesu udostępniania obszarów górskich turystom masowym i spopularyzowania ich walorów w szerokich kręgach społecznych. Autorzy rozpraw opublikowanych w niniejszym tomie reprezentują różne pokolenia badaczy (od nestorów nauki po debiutantów) oraz różne dyscypliny i dziedziny nauk humanistycznych i przyrodniczych (medycznych), co umożliwia stworzenie wieloaspektowej płaszczyzny wymiany myśli na kanwie refleksji historycznej stanowiącej dobry i konieczny punkt wyjścia opisu zjawisk współczesnych.