https://wuwr.pl/dzm/issue/feed Dziennikarstwo i Media 2024-10-15T00:00:00+02:00 pawelbaranowski pawel.baranowski@uwr.edu.pl Open Journal Systems <p><em>Dziennikarstwo i Media</em> jest półrocznikiem naukowym dedykowanym dyscyplinie nauk o komunikacji społecznej i mediach. Czasopismo stanowi interdyscyplinarne forum debaty naukowej i publikacji wyników badań poświęconych komunikologii w szerokim kontekście nauk społecznych i humanistycznych.</p> https://wuwr.pl/dzm/article/view/16431 Wprowadzenie 2024-08-03T22:07:22+02:00 Leszek Pułka wuwr@wuwr.pl 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Leszek Pułka https://wuwr.pl/dzm/article/view/15794 Rozmyślając w chaosie — mapowanie sygnałów niepewności zorganizowanej 2024-05-29T16:32:54+02:00 Patrycja Rozbicka patrycja.rozbicka@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Artykuł analizuje współczesne wyzwania wynikające z dynamicznych zmian społeczno-kulturowych oraz politycznych, które definiują obecną erę. Inspirując się koncepcją płynnej nowoczesności, wzięto pod uwagę teorie, takie jak ta autorstwa Zygmunta Baumana, oraz starożytne filozoficzne doktryny zmienności, aby lepiej zrozumieć współczesną rzeczywistość. Artykuł kładzie nacisk na rosnącą niepewność i niesta- bilność, czego wyrazem jest wybór słowa roku 2022 — permaccrisis. W kontekście złożonego i płynnego krajobrazu współczesności wykorzystano termin VUCA (<em>Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity</em>) jako narzędzie opisu współczesnego świata, gdzie zmienność, niepewność, złożoność i niejednoznaczność są dominującymi cechami. Poprzez analizę literatury oraz mediów zmapowano strukturę współczesnych niepewności, aby lepiej zrozumieć i poradzić sobie z kontekstem czasu polikryzysów. Artykuł ten stanowi punkt wyjścia do dalszych badań nad współczesnymi wyzwaniami społecznymi i gospodarczymi.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Patrycja Rozbicka https://wuwr.pl/dzm/article/view/15795 „Otóż — ja się dogaduję. Ja i ciało”, czyli o ciałoneutralności na Facebooku 2024-05-29T16:33:41+02:00 Bartłomiej Wiejak bwiejak@gmail.com Kaja Wójcik kaja.wojcik@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>W świetle współczesnych dyskusji nad ciałem i jego rozbudowaną socjologiczną interpretacją koncepcje dotyczące sposobów na jego wyzwolenie wydają się coraz bardziej widoczne. Praktyki dyscyplinujące, treści terapeutyczne czy proponowanie różnorodnych sposobów interpretacji własnego ciała zyskują na sile. Jedną ze świeższych koncepcji zakładających reinterpretację własnego ciała jest ciało- neutralność. Wydaje się, że podczas gdy społeczną normą jest próba dążenia do kanonicznego wyglądu kultury Zachodu, ciałoneutralność stawia przed jednostką inny cel polegający na wyzbyciu się poczucia winy związanego z własnym wyglądem oraz funkcjonalne patrzenie na swą fizyczność. W tym kontekście człowiek nie jest swoim ciałem. Niniejszy artykuł stanowi próbę nakreślenia sposobów argumentacji w ramach dyskursu składających się na i budujących pojęcie ciałoneutralności.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Kaja Wójcik, Bartłomiej Wiejak https://wuwr.pl/dzm/article/view/15798 „Twój awatar, twój wybór” — tożsamość użytkownika aplikacji randkowych w Metawersum 2024-05-29T16:34:40+02:00 Edyta Kus edyta.kus2@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Celem artykułu jest rekonstrukcja znaczenia tożsamości użytkownika aplikacji służących do randkowania w Metawersum. Analizę ich komunikacji osadzono w postmodernistycznych teoriach Zygmunta Baumana i Anthony’ego Giddensa. Zaprezentowane w artykule wnioski wyprowadzone zostały w oparciu o metody krytycznej analizy dyskursu, a za materiał badawczy posłużyły teksty zaczerpnięte ze stron internetowych wspomnianych platform. Badanie wykazuje, że tożsamość użytkownika aplikacji konstruowana jest przede wszystkim na poziomie wizualnym i manifestowana za pomocą awatara. Dodatkowym ważnym czynnikiem nań wpływającym jest wirtualna realizacja stylów życia i nawiązywane relacje.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Edyta Kus https://wuwr.pl/dzm/article/view/15806 „Fake news” — ujęcie dyskursywne. Rekonesans (na podstawie badań własnych) 2024-05-16T20:24:08+02:00 Karina Stasiuk-Krajewska kstasiuk-krajewska@swps.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Celem niniejszego tekstu jest wstępna rekonstrukcja dyskursu fake newsa jako gatunku w oparciu o badania (ilościowe i jakościowe) przeprowadzone przez autorkę. Analiza oraz prezentacja wyników badań i analiz wymaga odniesienia się do wielu pojęć, które pozostają wciąż nieprecyzyjnie zdefiniowane i wieloznaczne. Odniesienie to będzie miało charakter jedynie podstawowy i omówi tylko te wątki, które są niezbędne dla ustrukturyzowanej i wyczerpującej prezentacji wyników przeprowadzonych badań. Jednocześnie, zwrotnie, ich wyniki naświetlą i doprecyzują — poprzez operacjonalizację — pierwotne założenia teoretyczne.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Karina Stasiuk-Krajewska https://wuwr.pl/dzm/article/view/15804 Fenomen podkastów „true crime”. Przypis do historii medializacji przemocy 2024-05-29T16:36:50+02:00 Dominik Lewiński dominik.lewinski@uwr.edu.pl Zofia Jagielska 315752@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Artykuł jest próbą zbadania fenomenu podcastów <em>true crime</em>, ze szczególnym uwzględnieniem ich odbiorcy. Przedstawia historię gatunku (<em>true crime</em>) i porównuje go z tradycyjnym kryminałem. W niniejszym artykule podkast opisany został jako podstawowa forma komunikacji <em>true crime</em>, przeciwstawiona zresztą zwykłemu radiu. Aby dotrzeć do motywów odbiorców badanego zjawiska, w artykule opisano wpływ procesu cywilizacyjnego na zmianę instynktów i wewnętrznych imperatywów człowieka. Nacisk położony został na stopniowe zanikanie naturalnej agresji. W porównaniu z teoriami współczesnych badaczy gatunku w tekście przedstawiono dwie tezy rzucające nowe światło na potrzeby odbiorców <em>true crime</em>.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Dominik Lewiński, Zofia Jagielska https://wuwr.pl/dzm/article/view/15631 Cechy gatunkowe podkastu internetowego na przykładzie „O Zmierzchu” Marty Niedźwieckiej 2024-06-20T22:02:15+02:00 Dominika Poroszewska dominika.poroszewska@gmail.com <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>W artykule przedstawiono aktualny stan badań nad podkastami, co doprowadziło do wniosku, że jest to gatunek medialny o charakterze multimodalnym, przyjmujący formę dźwiękową, audialną lub audialno-wizualną, co podkreśla jego zdolność do wykorzystywania różnorodnych kodów semiotycznych współtworzących złożony przekaz. Artykuł stanowi wstępne rozpoznanie specyficznych cech gatunkowych podkastu internetowego <em>O Zmierzchu</em>, który reprezentuje dynamicznie kształtujący się wzorzec gatunkowy. Analiza ta pozwala na bardziej szczegółowe zrozumienie ewoluującej natury podkastów oraz ich roli we współczesnym krajobrazie mediów. Ujęcie podkastu w ramach gatunku medialnego jest kluczowe z uwagi na przyjętą perspektywę obserwacji konkretnego materiału, co umożliwiło zastosowanie narzędzi badawczych genologii lingwistycznej oraz genologii medialnej.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Dominika Poroszewska https://wuwr.pl/dzm/article/view/15656 Wideoklip w sieci nowej humanistyki. Przyczynek do badań z zakresu antropologii teledyskowego aktorstwa 2024-06-27T19:12:53+02:00 Michał Pick michal.pick@poczta.onet.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Artykuł<em> Wideoklip w sieci nowej humanistyki. Przyczynek do badań z zakresu antropologii teledyskowego aktorstwa</em> jest szkicem, w którym autor zwraca uwagę na niewykorzystany potencjał badań nad współczesnym wideoklipem. Propozycja krytycznej refleksji nad teledyskiem z perspektywy nowej humanistyki i antropologii aktorstwa jest jednym z możliwych badawczych tropów. Autor zauważa w badaniach nad wideoklipem w polskiej literaturze naukowej wyraźną lukę, sugerując, że będący gatunkiem stale ewoluującym, związanym silną relacją z technologicznym postępem teledysk jest wciąż ważną i trwale obecną we współczesnym pejzażu kulturowym formą sztuki audiowizualnej. Autor sugeruje możliwe tropy komparatystyczne, zwraca uwagę na występowanie licznych intertekstów pozwalających teledysk analizować w odniesieniu do innych tekstów kultury czy dziedzin sztuki. Przywołując teorię „muzycznej persony”, zwraca także uwagę na problematykę tożsamości bohaterów teledyskowych miniatur.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Michał Pick https://wuwr.pl/dzm/article/view/15618 W pułapce rytuału, czyli słów kilka o kryzysie rodziny, narcyzmie i męskiej dominacji w filmach „Kobieta z lodu” Bohdana Slámy i „Kobieta na dachu” Anny Jadowskiej 2024-03-05T19:23:25+01:00 Łukasz Wróblewski kamaran@onet.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>W swoim tekście analizuję sytuację rodzinną Hany — bohaterki filmu <em>Kobieta z lodu</em> (2017) Bohdana Slămy, oraz Mirosławy występującej w <em>Kobiecie na dachu</em> (2022) Anny Jadowskiej.</p> <p>Na przykładzie ich losów przekonuję, że głównym czynnikiem powodującym kryzys rodziny jest natrętne i nieprzemyślane odgrywanie codziennych rytuałów. Zarówno Hana, jak i Mirosława są uwikłane w wiele praktyk utrudniających im nawiązanie szczerych i empatycznych relacji z najbliższymi. Rytuały w ich przypadku, zamiast spajać rodzinę, doprowadzają do wielu konfliktów. Odwołując się między innymi do prac Pierre’a Bourdieu, Lestera Kurtza, Anthony’ego Giddensa czy Sary Ahmed, pokazuję, w jaki sposób rytuał eskaluje narcystyczne postawy i podsyca męską dominację. Wyjaśniam także, dlaczego celebrowanie rytuałów pozwala chronić się podmiotowi przed konfrontacją z tym, co wzbudza u niego lęk i wstyd. Jednym z głównych problemów bohaterów filmu jest właśnie odbierająca im poczucie pewności siebie ocena otoczenia. Chociaż rytuały mają chronić ich przed byciem zawstydzonym, eskalują kryzys relacji z najbliższymi i prowadzą do atrofii komunikacji.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Łukasz Wróblewski https://wuwr.pl/dzm/article/view/15802 Na zapleczu chińskiego marketu. Problemy drugiego pokolenia migrantów w filmie „Chinas” (2023, reż. Arantxa Echevarría) 2024-05-29T16:36:25+02:00 Aleksandra Matyja aleksandra.matyja@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Celem artykułu jest prześledzenie wzywań, z którymi mierzą się przedstawiciele drugiego pokolenia migrantów przedstawieni w filmie <em>Chinki</em> w reżyserii Arantxy Echevarrii. Omawiana produkcja, choć opowiada historię osób należących do chińskiej diaspory w Hiszpanii, zawiera liczne elementy ukazujące uniwersalne doświadczenia młodych osób dorastających w rodzinach migranckich. W niniejszym opracowaniu zostały one poddane analizie w odniesieniu do badań na temat zjawisk towarzyszących tego rodza- ju doświadczeniom, takim jak między innymi konflikty tożsamościowe, <em>language brokering</em>, parentyfikacja oraz hybrydyzacja kulturowa.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Aleksandra Matyja https://wuwr.pl/dzm/article/view/15813 Medializacja kryzysu uchodźczego. Analiza dyskursów medialnych na przykładzie sytuacji na granicy polsko-białoruskiej w 2021 roku 2024-05-16T20:18:17+02:00 Eryk Kawecki eryk.jacek.kawecki@gmail.com <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Artykuł porusza temat kryzysu migracyjnego na granicy polsko-białoruskiej, który miał miejsce w drugiej połowie 2021 roku. W drodze krytycznej analizy dyskursu zbadano wybrane teksty pochodzące z dwóch portali internetowych — „Krytyki Politycznej” oraz wPolityce.pl. Przyjęty czas analizy to okres od 15 sierpnia do 31 grudnia 2021 roku. Każdy z portali reprezentuje inny profil dyskursywny — odpowiednio: lewicowy i prawicowy — a także odmienne nastawienie do omawianego kryzysu. Celem tekstu było zbadanie, w jaki sposób oba portale w treściach publikowanych artykułów, wywiadów i relacji z wydarzeń na granicy przedstawiały wspomniany kryzys migracyjny oraz konstruowały narrację wokół niego.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Eryk Kawecki https://wuwr.pl/dzm/article/view/15797 Pornografia w kontekście komunikacji z rynkiem. Rys historyczny do XX wieku 2024-05-29T16:34:13+02:00 Michał Grala michal.grala.praktycy@gmail.com <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Działania w obrębie rynku konkretnego produktu zakładają wykorzystanie różnych narzędzi, których celem jest optymalizacja pozycji rynkowej. Proces ten w przypadku rynku niedoboru, na którym popyt na dany produkt przewyższa podaż, jest inny niż na rynkach nasyconych o wysokim stopniu konkurencyjności. Kształtowanie komunikacji marketingowej w sposób zaplanowany, z uwzględnieniem makrootoczenia, to pierwszy krok do optymalizacji kanałów komunikacji na linii oferent–klient. Mikrootoczenie, jako element definiujący komunikację, to krok na drodze do dojrzałości produktu oraz profesjonalizacji branży. Takie podejście pozwala wskazać na etapy w życiu produktu jako wyznaczniki jego pozycji w cyklu życia. Oddziaływanie produktu, jakim jest pornografia, na kulturę można ocenić jedynie poprzez analizę otoczenia rynkowego i narzędzi komunikacji stojących za produktem. Wychodząc z założenia, że zmiany w otoczeniu społeczno-kulturowym, technologicznym i prawnym były decydujące, należy przyjrzeć się tym aspektom w historii budowania sukcesu produktu, jakim jest pornografia.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Michał Grala https://wuwr.pl/dzm/article/view/15805 Wiedza niemożliwa do zignorowania. O procesach konstruowania rzeczywistości w raporcie „FutureBrand Index 2023” 2024-05-16T20:26:36+02:00 Waldemar Bojakowski waldemar.bojakowski2@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kilka aspektów związanych z wytwarzaniem wiedzy eksperckiej. Pierwszym z nich jest powiązanie współczesnego kapitalizmu, a przez to działalności wspólnoty ekspertów, z przyszłością i tym, w jaki sposób staje się ona punktem odniesienia w przypadku wypowiedzi profesjonalistów w zakresie zarządzania marką. Drugą z kwestii poruszanych w tekście jest wytwarzanie warunków światowej konkurencji między przedsiębiorstwami poprzez dokonywanie pomiarów wartości, „siły” czy też kapitału marki (brand equity). Jedna z centralnych tez artykułu głosi, że presja konkurencyjności jest wytwarzana między innymi w ramach wypowiedzi na temat wartości poszczególnych firm i repre- zentujących je marek. Ostatni z poruszanych w tekście wątków dotyczy tego, jaką funkcję komunikacyjną pełnią raporty prezentujące badania w zarysowanym obszarze. W tym kontekście jako przykład omawiany jest raport <em>FutureBrand Index 2023</em>.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Waldemar Bojakowski https://wuwr.pl/dzm/article/view/15800 Topos „świat na opak” i redukcja do absurdu w kampanii społecznej „It’s Illogical” 2024-05-29T16:35:27+02:00 Jacek Grębowiec jacek.grebowiec@gmail.com <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Niniejszy artykuł poświęcony został analizie trzech spotów pochodzących z wiralowej kampanii <em>It’s Illogical</em>, przygotowanej przez amerykański ruch społeczny It’s On Us. Autor artykułu analizuje przede wszystkim środki perswazji użyte w filmach, takie jak topos „świat na opak”, redukcja do absurdu, a także groteskową estetykę spotów. Zastanawia się również nad ich skutecznością perswazyjną.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Jacek Grębowiec https://wuwr.pl/dzm/article/view/15807 „Different place, different rules”. Inny świat w komunikacji marki PlayStation 2024-05-16T20:19:02+02:00 Paweł Pawiński pawel.pawinski@uwr.edu.pl <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Artykuł omawia konkretne sposoby konstruowania rzeczywistości w reklamowej komunikacji marki Sony PlayStation, a także atrybuty modelowego użytkownika tej rzeczywistości. Punkt wyjścia stanowi charakterystyka wizji świata PlayStation jako innej i lepszej niż rzeczywistość codzienna oraz motywacji eskapistycznej, która potencjalnie pozwala chcieć tego świata doświadczać. Następnie zaprezentowane i zniuansowane zostały dwie różne wizje użytkownika PlayStation, które marka forsuje w swojej komunikacji: jednostki sprawczej oraz jednostki zdominowanej. Finalny rozdział artykułu wiąże wykorzystane w analizowanych reklamach motywy z problemami codziennej rzeczywistości, na które marka może próbować stanowić odpowiedź, a także z pokrewnymi interpretacyjnie koncepcjami z zakresu nauk społecznych i psychologii.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Paweł Pawiński https://wuwr.pl/dzm/article/view/15711 Ochrona dziennikarza wynikająca z prawa prasowego 2024-05-21T16:40:23+02:00 Aleksandra Maciocha aleksandra.maciocha92@gmail.com <div class="page" title="Page 1"> <div class="layoutArea"> <div class="column"> <p>Artykuł omawia ochronę prawną dziennikarzy w kontekście wyzwań związanych z cyfryzacją i zacieraniem się granic między prywatnością a przestrzenią publiczną. Podkreśla znaczenie prawa prasowego w zapewnieniu dziennikarzom swobody wypowiedzi oraz ochrony źródeł informacji. Szczególną uwagę poświęcono analizie dwóch przestępstw stypizowanych w prawie prasowym: szantażu wobec dziennikarza oraz utrudniania i tłumienia krytyki prasowej, które mają bezpośredni wpływ na wolność wykonywa- nia zawodu dziennikarza. Artykuł zwraca uwagę na potrzebę dostosowania ochrony prawnej do nowych realiów, by skutecznie chronić dziennikarzy w realizacji ich misji społecznej. Podkreślono również rolę dziennikarstwa jako strażnika demokracji, wskazując na konieczność ciągłego doskonalenia przepisów prawnych w celu ochrony wolności słowa i niezależności dziennikarskiej.</p> </div> </div> </div> 2024-10-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2024 Aleksandra Maciocha