Artykuły
Artykuł koncentruje się na kwestii polityczności literatury (szerzej: estetyki), rozwijając pojęcia wyzwalania i grodzenia wyobraźni. W zaproponowanym ujęciu praktyka estetyczna może służyć „wyobrażaniu” nowych potencjalności życia zbiorowego. Może również wyznaczać granice temu, co być może, strukturyzując status quo i domykając „dominujące” sensoria, czyli sposoby myślenia, odczuwania oraz bycia-w-świecie, przedstawiając je jako obiektywne i nieuchronne. Pozwala to zdefiniować rewolucyjną estetykę jako pracę na rzecz otwarcia horyzontu prospektywnego i konceptualizowania tego, co dotychczas wydawało się nie do pomyślenia.
Adorno, Theodor W. 1998. Minima moralia. Refleksje z poharatanego życia. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Adorno, Theodor W. 2019. Schemat kultury masowej. W Przemysł kulturalny. Wybrane eseje o kulturze masowej. Tłum. Marta Bucholc. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Adorno, Theodor, i Horkheimer, Max. 2010. Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Agamben, Giorgio. 2008. Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie. Tłum. Mateusz Salwa. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Badiou, Alain. 2009. The Lessons of Jacques Rancière: Knowledge and Power After the Storm. Tłum. Tzuchien Tho. W Jacques Rancière: History, Politics, Aesthetics, red. Gabriel Rockhill i Philip Watts. Durham–London: Duke University Press.
Bailes, Kendal E. 1977. „Alexei Gastev and the Soviet Controversy Over Taylorism, 1918–24”. Soviet Studies 3: 373–394.
Bauman, Zygmunt. 2010. Socjalizm. Utopia w działaniu. Tłum. Michał Bogdan. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Benjamin, Walter. 1975. „Tezy historiozoficzne”. Tłum. Janusz Sikorski. W Twórca jako wytwórca, red. Hubert Orłowski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Benjamin, Walter. 1996a. „Surrealizm. Ostatnie migawki z życia europejskiej inteligencji”. Tłum. Janusz Sikorski. W Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, red. Hubert Orłowski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Benjamin, Walter. 1996b. „Twórca jako wytwórca”. Tłum. Janusz Sikor- ski. W Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, red. Hubert Orłowski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Benjamin, Walter. 2012. „O pojęciu historii”. W Konstelacje. Wybór tekstów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bloch, Ernst. 1996. The Utopian Function of Art and Literature. Tłum. Jack Zipes i Frank Mecklenburg. Cambridge: MIT Press.
Boltanski, Luc, i Chiapello, Ève. 2022. Nowy duch kapitalizmu. Tłum. Małgorzata Jacyno. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Brecht, Bertolt. 1976. Rise and Fall of the City of Mahagonny. Tłum. Wystan Hugh Auden i Chester Kallman. Boston: Godine.
Breton, André. 1963. „Manifeste du surréalisme”. W Manifestes du surréalisme. Paris: Gallimard.
Breton, André. 1980. „Manifest surrealizmu”. Tłum. Artur Sandauer. W Antologia współczesnej estetyki francuskiej, red. Irena Wojnar. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Brooks, Peter. 2005. Realist Vision. New Haven–London: Yale University Press.
Busch, Robert L. 1978. „Gladkov’s ‘Cement’: The Making of a Soviet Classic”. The Slavic and East European Journal 3(22): 348–361.
Carden, Patricia. 1987. „Utopia and Anti-Utopia: Aleksei Gastev and Evgeny Zamyatin”. The Russian Review 1: 1–18.
De Angelis, Massimo. 2001. „Marx and Primitive Accumulation: The Continuous Character of Capital’s ‘Enclosures’”. The Commoner 2: 1–22.
Deleuze, Gilles, i Guattari, Félix. 2016. Kafka. Ku literaturze mniejszej. Tłum. Anna Zofia Jaksender i Kajetan Maria Jaksender. Kraków:
Wydawnictwo Eperons-Ostrogi.
Dobrowolska, Joanna. 2020. „Czy tylko socrealistyczna powieść-agitka? Próba re-lektury «Matki» Maksyma Gorkiego”. Śląskie Studia Polonistyczne 2(16): 1–14.
Federici, Silvia. 2003. Caliban and the Witch: Women, the Body and Primitive Accumulation. New York–London: Pluto.
Federici, Silvia. 2019. „Ponowne zaczarowanie świata: Technologia, ciało i budowanie dóbr wspólnych”. Praktyka Teoretyczna 3(33). https://doi.org/10.14746/prt.2019.3.2
Fisher, Marc. 2020. Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Franczak, Jerzy. 2017. Błądzące słowa. Jacques Rancière i filozofia literatury. Warszawa: Instytut Badań Literackich.
Gastev, Aleksei. 1919. „O tendentsiyakh proletarskoy kultury”. Proletarskaya kultura 9–10: 35–45.
Gładkow, Fiodor. 1953. Cement. Tłum. Józef Brodzki. Warszawa: Iskry.
Graeber, David. 2016. Utopia regulaminów. O technologii, tępocie i ukrytych rozkoszach biurokracji. Tłum. Marek Jedliński. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Groys, Boris. 2010. Stalin jako totalne dzieło sztuki. Tłum. Piotr. Kozak. Warszawa: Sic!
Groys, Boris. 2020. „Narodziny realizmu socjalistycznego z ducha rosyj- skiej awangardy”. Tłum. Michalina Kmiecik. W Teorie awangardy, red. Iwona Boruszkowska, Michalina Kmiecik i Jakub Kornhauser. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Harvey, David. 2004. „The ‘New’ Imperialism: Accumulation by Dispossession”. Socialist Register 40: 63–87.
Hölderlin, Friedrich. 1990. Hyperion, or the Hermit in Greece. Tłum. William Trask. W Hyperion and Selected Poems, red. Eric L. Santner. New York: Continuum.
Horkheimer, Max. 2007. Krytyka instrumentalnego rozumu. Tłum. Halina Walentowicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Janion, Maria. 1991. Projekt krytyki fantazmatycznej: szkice o egzystencjach ludzi i duchów. Warszawa: Polska Encyklopedia Niezależna.
Jasieński, Bruno. 1936. „Za smiełuju litieraturu. Recz’ tow. Bruno Jasienskogo”. Litieraturnaja Gazieta 10: 4.
Jasieński, Bruno. 2017. „Do narodu polskiego. Mańifest w sprawie natyhmiastowej futuryzacji żyća”. W Natychmiastowa futuryzacja życia!: manifesty, odezwy, wypowiedzi programowe polskich futurystów 1919–1939, oprac. Krzysztof Jaworski. Kraków: Wydawnictwo Attyka.
Kohl, Stephan. 1981. „Teoria realizmu: próba syntezy”. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Pamiętnik Literacki 3(72): 383–419.
Kujawa, Dawid. 2021. Pocałunki ludu. Poezja i krytyka po roku 2000. Kraków: Wydawnictwo Ha!art.
Langeveld, Arthur. 2013. „How Modernism Disappeared From Fedor Gladkov’ ‘Cement’ Between 1924 and 1958”. Modernism Today 72: 121–134.
Lenin, Vladimir. 1973a. „‘Nauchnaya’ sistema vyzhimaniya pota. W Polnoe sobranie sochinenii. T. 23. Moskwa: Izdatelstvo Politicheskoy Literatury.
Lenin, Vladimir. 1973b. „Sistema Teylora – poraboshcheniye cheloveka mashinoy”. W Polnoe sobranie sochinenii. T. 24. Moskwa: Izdatelstvo Politicheskoy Literatury.
Levine, George. 2007. „Literary Realism Reconsidered: ‘The World in Its Length and Breadth’”. W Adventures in Realism, red. Matthew Beaumont. Oxford: Blackwell Publishing.
Lewino, Walter. 1968. L’imagination au pouvoir. Paris: Éric Losfeld Éditeur.
Linebaugh, Peter. 2009. The Magna Carta Manifesto: Liberties and Commons for All. Berkeley: University of California Press.
Löwy, Michael. 2007. „The Current of Critical Irrealism: ‘A Moonlit Enchanted Night’”. W Adventures in Realism, red. Matthew Beaumont. Oxford: Blackwell Publishing.
Löwy, Michael. 2009. The Morning Star: Surrealism, Marxism, Anarchism, Situationism, Utopia. Austin: University of Texas Press.
Lukács, Georg. 1969. The Ideology of Modernism. The Meaning of Contemporary Realism. Tłum. John i Necke Mander. London: Merlin Press.
Lukács, Georg. 1977. „Realism in Balance”. W Aesthetics and Politics. Tłum. Ronald Taylor. London: Verso.
Marcuse, Herbert. 1969. Essay on Liberation. Boston: Beacon Press.
Marcuse, Herbert. 1991. Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego, red. Wiesław Gromczyński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Marcuse, Herbert. 1998. Eros i cywilizacja. Tłum. Hanna Jankowska i Arnold Pawelski. Warszawa: Muza S.A.
Marks, Karol, i Engels, Fryderyk. 1961. „Ideologia niemiecka. Tom 1”. W Dzieła. T. 3. Warszawa: Książka i Wiedza.
McCarthy, Patrick. 1984. „Zamyatin and the Nightmare of Technology”. Science Fiction Studies 2: 122–129.
Ostrowski, Mikołaj. 1951. Jak hartowała się stal. Tłum. Wacław Rogowicz. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Potępa, Ewa. 2021. „Komunizm kwasowy i egzystencja uspokojona. Pomiędzy realizmem, rzeczywistością i realnym”. Praktyka Teoretyczna 2(4). https://doi.org/10.14746/prt.2021.2.4
Rancière, Jacques. 1991. The Ignorant Schoolmaster. Five Lessons in Intellectual Emancipation. Tłum. Kristin Ros. Stanford: Stanford University Press.
Rancière, Jacques. 2004. „Is There Deleuzian Aesthetics?”. Tłum. Radmila Djordjevic. Qui Parle 2: 1–14.
Rancière, Jacques. 2007a. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Tłum. Michał Kropiwnicki i Jan Sowa. Kraków: Wydawnictwo Ha!art.
Rancière, Jacques. 2007b. Estetyka i jako polityka. Tłum. Joanna Kutyła i Paweł Mościcki. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Rancière, Jacques. 2008. Na brzegach politycznego. Tłum. Iwona Bojadżijewa i Jan Sowa. Kraków: Wydawnictwo Ha!art.
Rancière, Jacques. 1999. Dis-agreement: Politics and Philosophy. Tłum. Julie Rose. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.
Rancière, Jacques. 2012. „Dlaczego należało zabić Emmę Bovary? Literatura, demokracja i medycyna”. Tłum. Jerzy Franczak. Teksty Drugie 4: 143–159.
Rancière, Jacques. 2015. „Polityka literatury”. Tłum. Jerzy Franczak. W Socjologia literatury. Antologia, red. Grzegorz Jankowicz i Michał Tabaczyński. Kraków: Wydawnictwo Ha!art.
Rhodes, Carolyn Hodgson. 1976. „Frederick Winslow Taylor’s System of Scientific Management in Zamiatin’s We”. The Journal of General Education 1.
Schulte-Sasse, Jochen. 1986. „Imagination and Modernity: Or the Taming of the Human Mind”. Cultural Critiqe 5: 23–48.
Tomasik, Wojciech. 2016. Inżynieria dusz: literatura realizmu socjalistycznego w planie „propagandy monumentalnej”. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Veselá, Pavla. 2003. „The Hardening of ‘Cement’: Russian Women and Modernization”. NSWA Journal 3(15): 104–123.
Virilio, Paul. 2008. Prędkość i polityka. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Włodarczyk, Wojciech. 1991. Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950– 1954. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Zamiatin, Eugeniusz. 1989. My. Tłum. Adam Pomorski. Warszawa: Wydawnictwo Alfa.
Zamyatin, Yevgeny. 1970. A Soviet Heretic. Essays. Tłum. Mirra Ginsburg. Chicago–London: University of Chicago Press.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.