Rocznik Europeistyczny

Słowo wstępne

Paweł Turczyński — 2023-03-31

Uwarunkowania i konsekwencje ambicji Unii Europejskiej w polityce klimatycznej

Tomasz Grzegorz Grosse — 2023-03-31

Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych uwarunkowań powodujących wzrost ambicji UE w polityce klimatycznej. Do tej pory były to trzy czynniki: (1) doniesienia naukowe i medialne o wzroście średnich temperatur na świecie i katastrofach naturalnych wynikających z tych zmian; (2) konsensus głównych sił politycznych i społeczeństw w krajach Europy Zachodniej wraz z silną ideologizacją podejścia do polityki klimatycznej; (3) interesy wielkiego biznesu reprezentowane przez największe państwa członkowskie, na czele z RFN. Dodatkowym celem publikacji jest ukazanie głównych konsekwencji przyjętej agendy klimatycznej, tak jak to można było ocenić na początku 2022 roku. W końcowej części artykułu zostaną zaprezentowane konsekwencje unijnej polityki dla Polski, a także omówiona dyskusja na temat zaostrzenia polityki polskich władz na arenie UE.

Zarządzanie wielopoziomowe w warunkach kryzysu — pandemia COVID-19 jako studium przypadku

Danuta Kabat-Rudnicka — 2023-03-31

Pandemia, z jaką się wciąż zmagamy, nie jest zjawiskiem nowym. Novum jest natomiast szybkość, z jaką rozprzestrzenia się SARS-CoV-2, stanowiący bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia obywateli. I choć wiadomo było, że pojawi się kolejna pandemia, nie zrobiono nic, by jej zapobiec. Stąd pytania: dlaczego państwa nie zareagowały wcześniej i dlaczego Unia nie włączyła się w działania na wcześniejszym etapie? Co determinowało tę pasywną postawę? Czy w przypadku UE przesądziły względy natury politycznej, czy może brak kompetencji? Celem artykułu jest ukazanie podmiotów i działań, jakie podejmowały z uwagi na zakres swoich kompetencji. Na użytek rozważań, dla których teoretycznym punktem odniesienia jest koncepcja wielopoziomowego zarządzania, przyjęta została teza, że ochrona zdrowia publicznego wymaga wspólnych działań, podejmowanych na wielu poziomach i koordynowanych wspólnie.

Praca na własny rachunek w świetle literatury — podejście terminologiczne

Ewa Pancer-Cybulska — 2023-03-31

Terminy „praca na własny rachunek” i „samozatrudnienie” są często stosowane jako synonimy. Artykuł wskazuje na różnice znaczeniowe tych pojęć, a także na rozmaite sposoby ich definiowania. Autorka przywołuje liczne definicje proponowane przez naukę, polską i zagraniczną literaturę przedmiotu oraz podawane w aktach prawa krajowego i międzynarodowego. Z uwagi na ewolucję współczesnych form pracy opisane zostały też zjawiska networkingu, zatrudnienia hybrydowego i inne formy samozatrudnienia zyskujące popularność w ostatnich latach, zwłaszcza w sektorze gospodarki cyfrowej. Opracowanie prezentuje obfitość źródeł i poglądów badaczy, analizujących pracę na własny rachunek jako ważny element współczesnej gospodarki.

Kwestia praw człowieka we współczesnej polityce międzynarodowej

Raul Andrzej Kosta — 2023-03-31

Bez względu na to, jakim zmianom ulega władza polityczna, jej najważniejszym elementem pozostaje skuteczność. Nie można bowiem sprawnie zarządzać państwem ani realizować celów politycznych, jeśli okazują się one nierealne, i to nie ze względu na zakres realizowanych celów, ale przede wszystkim z uwagi na brak odpowiednio przygotowanych do tych zadań osób. W ujęciu realistycznym umiejętność dbania o własne bezpieczeństwo jest równie istotna co współpraca w ramach dowolnie wybranej organizacji czy też na mocy indywidualnie zawieranych porozumień. Dotyczy to również zakresu rozumienia i przestrzegania praw człowieka, bez których nie można mówić o państwie prawa.

W walce o miejsce osoby w świecie — studium krytyczne personalizmu rewolucyjnego Emmanuela Mouniera

Aleksander Krejckant — 2023-03-31

Przedmiotem badań podejmowanym w artykule jest myśl filozoficzno-społeczna Emmanuela Mouniera w zakresie poglądów dotyczących kryzysu dwudziestowiecznego człowieka i sposobu rozwiązania jego problemów. Podstawową kwestią badawczą jest pytanie, czy personalizm rewolucyjny Mouniera jest alternatywną koncepcją ujęcia kryzysu dwudziestowiecznego człowieka i czy stanowi odpowiedź na stojące przed nim wyzwania. Zastosowaną metodą badawczą jest krytyczna analiza tekstów źródłowych. Artykuł obejmuje również problematykę prądów ideowych, z którymi Mounier mierzył się w swoim piśmiennictwie. Prądy te zostały poddane analizie ze wskazaniem na stosunek personalizmu wobec każdego z nich. Ostatecznie, opierając się na tekstach źródłowych, określono drogę rozwoju osoby ludzkiej i opisano stojące przed nią u zarania nowej epoki wyzwania.

Recenzja monografii naukowej „Polityka kosmiczna Unii Europejskiej. Zagadnienia prawne, polityczne i ekonomiczne”, pod redakcją Bartosza Smolika i Pawła Turczyńskiego, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2022, ss. 244

Małgorzata Michalewska-Pawlak — 2023-03-31