Selected aspects of application of cohesive soils from SW Poland in sealing barriers

Abstrakt

The role of sealing barriers in a broad sense is recently increasing due to widespread pollution of the soil and groundwater environment, contamination of aquifers and a hazard of flooding. The notion of the sealing barriers is oft en limited in literature to liners for landfills of municipal or industrial waste, and radioactive waste deposition sites. In addition to these applications, the paper draws the attention to the use of sealing properties of cohesive soils in the construction and rehabilitation of flood embankments. The sealing properties of cohesive soils are related to the presence of clay minerals characterized by high hydrophilicity, well developed specifi c surface area, sorption properties and low permeability. These properties make them useful in the broadly defined environmental protection. The Neogene and Pleistocene sediments of SW Poland that contain clay minerals may be used both for the construction of flood embankments and as liners of municipal solid waste landfills. Their occurrences are evenly distributed; they have oft en been extracted as a material for building ceramics, and may represent the overburden or an accompanying mineral, which considerably facilitates their exploitation.

W dzisiejszych czasach powszechnego zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego, skażenia poziomów wodonośnych, zagrożeń powodziami, wzrasta ranga szeroko rozumianych barier izolacyjnych. Pojęcie barier izolacyjnych często jest w literaturze zawężane do uszczelnień składowisk odpadów komunalnych, przemysłowych, radioaktywnych. W przedstawionym artykule zostanie również zwrócona uwaga na wykorzystywanie właściwości izolacyjnych gruntów spoistych przy budowie i modernizacji wałów przeciwpowodziowych. Właściwości izolacyjne gruntów spoistych wynikają z obecności minerałów ilastych, które odznaczają się dużą hydrofilnością, rozwiniętą powierzchnią właściwą, właściwościami sorpcyjnymi i niską przepuszczalnością. Powoduje to, że mogą być wykorzystywane w szeroko pojętej ochronie środowiska. Występujące na terenie SW Polski neogeńskie i plejstoceńskie osady zawierające minerały ilaste mogą być wykorzystywane zarówno do budowy wałów przeciw powodziowych, jak i do uszczelnień składowisk odpadów komunalnych. Ich wystąpienia są dość równomiernie zlokalizowane, często były eksploatowane jako surowiec do produkcji ceramiki budowlanej, stanowią nadkład lub kopalinę towarzyszącą, co zdecydowanie ułatwia ich pozyskanie.