Śmierć jako widowisko. Antropologiczna refleksja nad marketingowym wymiarem kultury

Abstract

Artykuł stanowi próbę analizy śmierci w kategoriach widowiska przy wykorzystaniu koncepcji „scenariusza kultury” sformułowanej przez Aleksandra Woźnego. Odwołując się do przykładów historycznych i stanu dzisiejszego, w artykule wykazano, że „makabryczny spektakl” od wieków stanowi rozrywkę, zmienia się jedynie medium, za pomocą którego jest ona udostępniana publiczności. Zakorzenione w kulturze pragnienie „chleba i igrzysk” zostało przeanalizowane na przykładzie starożytnego Rzymu, średniowiecznych publicznych kaźni i egzekucji, a także nowożytnych metod wymierzania sprawiedliwości na oczach tłumów, jak gilotynowanie czy stracenia zbrodniarzy wojennych. Materiał ten zestawiono ze współczesnym — dostarczanym przez media w ramach tak zwanego infotainment na przykład publikowanie makabrycznych zdjęć na pierwszych stronach gazet, transmisja brutalnych bądź bezpośrednich obrazów umierania w ramach programów telewizyjnych, a także epatującymi śmiercią treściami dostępnymi w theatrum Internetu. Analiza wskazanych zjawisk staje się przyczynkiem do refleksji na temat roli mediów w kształtowaniu społecznej wizji rzeczywistości.