Gra w zaufanie. O ogólnotematycznej prasie poradnikowej dla kobiet

Abstrakt

W artykule omówione zostały przejawy strategii budowania zaufania wśród czytelniczek wybranych tytułów polskiej prasy poradnikowej między innymi „Claudia”, „Olivia”, „Poradnik Domowy”, „Tina”, „Naj”. Zaufanie rozumiane jest w tym wypadku jako traktowanie z powagą przez czytelniczki oferowanych im treści, zakładanie ich wiarygodności, ścisłego związku zaleceń z rozmaitymi życiowymi sytuacjami oraz dobrej woli i chęci skutecznej pomocy ze strony redakcji, postrzeganej jako życzliwy przyjaciel i towarzysz codziennego życia. Celem analizy jest określenie, w jaki sposób autorzy publikacji budują zaufanie do przygotowywanych przez siebie materiałów oraz jak przekonują, że na takie zaufanie zasługują. Ustalenia prowadzą do konkluzji, że zaufanie jako szczególny stan intelektualno-emocjonalny staje się obiektem swoistej gry w procesie nadawczo-odbiorczym, a jego skutki mogą budzić wątpliwości etyczne. Dziennikarze najczęściej bowiem zachęcają, by im zaufać, ale nie dbają o rzetelną, atrakcyjną perswazję. Niejednokrotnie składają obietnice bez pokrycia, sugerują wiarygodność i kompetencje, których nie da się zweryfikować, skupiają się na robieniu jedynie pozytywnego pierwszego wrażenia. Istotną rolę odgrywa tu również komercjalizacja treści pozwalająca na włączanie do przekazu dziennikarskiego komunikatów promocyjno-reklamowych, a tym samym wprowadzanie w błąd co do intencji autora. Czynnikiem najistotniejszym dla relacji pismo–odbiorca, decydującym o zaufaniu, pozostaje sytuacyjne przekonanie czytelnika, że ten typ prasy po prostu na nie zasługuje.