„Z czego się śmiejecie? Sami z siebie się śmiejecie!” Internetowy fenomen „Polaków cebulaków” — od szowinizmu antywiejskiego do kulturowej autoterapii

Autor

Słowa kluczowe:

mem, „Polaki cebulaki”, „typowy Janusz”, szowinizm antywiejski, kulturowa autoterapia

Abstrakt

Artykuł jest zapiskiem antropologicznym (gatunek zainicjowany przez Wojciecha J. Bursztę) dotyczącym internetowego fenomenu „Polaków cebulaków”, którego najpopularniejszym przedstawicielem jest „typowy Janusz”. Ów fenomen, obecny w przestrzeni internetu dzięki memom, przedostał się także do języka potocznego, stając się nieomal sposobem klasyfikowania określonej części naszego społeczeństwa. Celem refleksji jest wskazanie, że po pierwsze, mimo wyśmiewania zachowań i postaw charakterystycznych dla „Polaków cebulaków”, pewnego stopnia odgórnej pogardy względem nich, są oni społeczno-kulturowym lustrem, w którym przeglądamy się my sami (osoby z wyższym kapitałem kulturowym). Po drugie, „typowy Janusz”, pozwalając nam przejrzeć się w swojej „januszowatości”, sprawia, że akceptujemy jego społeczną obecność, choć jest inny od nas, jest „naszym Innym” (często na przykład członkiem rodziny). W takim ujęciu fenomen „Polaków cebulaków” jest rzadko występującą kulturową autoterapią Polaków, w której oswajamy swoje wiejskie pochodzenie i naleciałości z czasu początków kapitalistycznej przedsiębiorczości. Staram się zatem dostrzec w memach antropologiczną opowieść o nas samych, mającą psychoanalityczny wymiar.

Pobrania

Opublikowane

2020-04-16