Działania o charakterze ekspresyjnym w perspektywie kapitału społecznego i ich znaczenie dla osób niepełnosprawnych

Abstrakt

Celem artykułu było omówienie roli działań o charakterze ekspresyjnym podejmowanych przez osoby niepełnosprawne w perspektywie kapitału społecznego. Niepełnosprawność i jej wpływ na życie osób nią dotkniętych rozważa się najczęściej w odwołaniu do założeń modelu bio-psychospołecznego lub modelu społecznego. W pierwszym, esencjalistycznym podejściu, podkreśla się znaczenie dysfunkcji percepcyjno-motorycznych, które same w sobie stanowią istotną barierę dla codziennych aktywności podejmowanych przez osoby niepełnosprawne. W drugim, konstruktywistycznym, kładzie się nacisk na konieczność eliminacji barier zewnętrznych: infrastrukturalnych, instytucjonalnych, ale przede wszystkim świadomościowych, które decydują o tym jak niepełnosprawność jest definiowana i jak postrzegane są osoby niepełnosprawne w społeczeństwie. Bez względu na przyjętą orientację, zarówno w jednym, jak i drugim podejściu, kluczową rolę dla pokonywania ograniczeń (barier wewnętrznych lub zewnętrznych) odgrywać będą emocje. Są one podstawą działań ekspresyjnych, które w perspektywie kapitału społecznego ułatwiają ochronę posiadanych zasobów: zdrowia fizycznego, zdrowia psychicznego i ogólnie rozumianej jakości życia. W dążeniu do realizacji tych celów niezbędne jest wsparcie uzyskiwane od osób najbliższych: członków rodziny i przyjaciół.