Odpowiedzialność karna za przestępstwa polegające na wyłudzaniu świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa

Abstrakt

Wyłudzanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa nie należy do rzadkości. W polskim prawie karnym takie zachowanie nie stanowi odrębnego typu przestępstwa, lecz występek przeciwko mieniu — oszustwo kwalifikowane na podstawie art. 286 § 1 k.k. W typie podstawowym jest ono zagrożone karą pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do ośmiu lat. Ustawowe zagrożenie karą jest większe, jeżeli czyn sprawcy składa się z dwóch lub więcej działań podjętych w wykonaniu z góry powziętego zamiaru lub spowoduje niekorzystne rozporządzenie mieniem przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w kwocie przekraczającej 200 tys. zł. W opracowaniu poddano dogmatycznoprawnej analizie ustawowe znamiona czynu zabronionego, zagrożenie karą oraz wskazano na charakterystyczne cechy postępowania karnego prowadzonego w tego typu sprawach. W konkluzjach podkreślono z jednej strony surową odpowiedzialność osób wyłudzających świadczenia, z drugiej zaś wartość współpracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prokuraturą w zwalczaniu tego rodzaju przestępczych praktyk.