Artykuły i studia materiałowe

Tom 79 Nr 1 (2024)

Początki i rozwój dydaktyki historii na Uniwersytecie Wrocławskim (1945–1989)

Strony: 131-147

PDF

Abstrakt

The text presents the stages of development of Polish history didactics at the University of Wrocław. Its informal beginnings were connected with the activity of Ewa Maleczyńska, engaged in the training of future teachers. The circumstances of the establishment of the Department of History Didactics were described. Then, first employees of the Department – Karol Fiedor, Romuald Gelles, Grażyna Pańko, and Danuta Matwijowska – were characterised and their research interests were presented. Attention was paid to the set of subjects they taught for the teaching specialisation, as well as the additional classes they undertook to popularise history.

Bibliografia

Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego: Protokoły Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego za lata 1969–1972, sygn. 252/6.

Protokoły Rady Instytutu Historycznego za lata: 1969–1974, sygn. 381/1, 1981–1982, sygn. 381/5, 1983–1984, sygn. 381/6, 1985–1986, sygn. 381/7.

Teczki osobowe: Barbara Leszczyńska, sygn. 138/72480.

Teczki akt habilitacyjnych Karol Fiedor, sygn. 31/95.

Zarządzenia Rektora UWr, sygn. RO-0131.

Plany i programy studiów jednolitych magisterskich dziennych 4-letnich. Historia (1953–1981) i (1982–1990), sygn. 81/4.

Archiwum Akt Nowych: MEN, akta habilitacyjne Romualda Gellesa, sygn.16318. MEN, Akta osobowe Ewa Maleczyńska (1946–1970), sygn. 3379.

Archiwum Państwowe Obwodu Lwowskiego (Derżawnyj Archiv Lvivskoj Obłasti) fond 26, opis 5,

Teczki osobowe: Ewa Szwejgier, spr. 2103, Ewa Maleczyńska, spr. 1179.

Fiedor Karol, Dydaktyka historii w Uniwersytecie Wrocławskim, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. Grażyna Pańko, Joanna Wojdon, Toruń 2003, s. 14.

Gelles Romuald, Wspomnienia z dziejów Zakładu Dydaktyki Historii i Wiedzy o Społeczeństwie Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, [w:] Wokół problemów edukacji... Księga pamiątkowa dedykowana Pani profesor Grażynie Pańko z okazji 40-lecia Zakładu Dydaktyki Historii i Wiedzy o Społeczeństwie w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, red. Joanna Wojdon, Barbara Techmańska, Wrocław 2012, s. 9–14.

Moja dydaktyka, moje fascynacje, mój Wrocław – rozmowa z prof. Grażyną Pańko przeprowadzona przez Małgorzatę Skotnicką-Palkę – „Edukacja–Kultura–Społeczeństwo” 2022, nr 3, s. 221–229.

„Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego” 1969.

Inauguracja roku akademickiego, Wrocław 1970.

Skład osobowy i spis wykładów na rok akademicki 1947/1948, Wrocław 1947.

Skład osobowy i spis wykładów na rok akademicki 1962/1963, Wrocław 1962.

Skład osobowy i spis wykładów na rok akademicki 1965/1966, Wrocław 1965.

Uniwersytet Wrocławski. Skład osobowy 1981/1982, Wrocław 1982.

Uniwersytet Wrocławski. Skład osobowy 1986/1987, Wrocław 1987.

Uniwersytet Wrocławski. Skład osobowy na rok akademicki 1973/1974, Wrocław 1974

Antkowiak Zygmunt, Ewa Maria Maleczyńska (1900–1972), [w:] Patroni ulic Wrocławia, Wrocław–Warszawa–Gdańsk–Kraków 1982, s. 166–168.

Bobek Paweł, Uwagi o nauce historyi w szkole powszechnej, Cieszyn 1919.

Centkowski Jerzy, Ewa Maleczyńska jako dydaktyk historii, [w:] Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX wieku, t. 4, red. Leonid Zaszkilniak, Jerzy Maternicki, Lwów 2006, s. 484–493.

Czachorowska Irena, Profesorowie we wspomnieniach uczniów i współpracowników. Profesor Ewa Maleczyńska, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, No 1306, Materiały III Zjazdu absolwentów historii [Uniwersytetu Wrocławskiego, 10–11 IX 1988 r.], Wrocław 1991, s. 126–128.

Fiedor Karol, Antypolskie organizacje w Niemczech (1918–1933), Wrocław 1973.

Fiedor Karol, Polscy robotnicy rolni na Śląsku pod panowaniem niemieckim na tle wychodźstwa do Rzeszy 1918–1932, Wrocław 1968.

Gelles Romuald, Rola szkoły niemieckiej w kształtowaniu obrazu Polski i Polaków w okresie międzywojennym, Wrocław 1986.

Gelles Romuald, Sprawy polskie w szkole niemieckiej w latach 1919–1939, Wrocław 1991.

Gilewska Janina, Bibliografia prac prof. dr Ewy Maleczyńskiej za lata 1926–1966, [w:] Studia z dziejów kultury i ideologii ofiarowane Ewie Maleczyńskiej w 50. rocznicę pracy dydaktycznej i naukowej, red. Roman Heck, Wacław Korta, Józef Leszczyński Wrocław–Warszawa–Kraków 1968, s. 9–20.

Gilewska-Dubis Janina, Profesor Ewa Maleczyńska – historyk i przyjaciel, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 52 (1997), 3–4, s. 287–293.

Gilewska-Dubis Janina, Profesorowie we wspomnieniach uczniów i współpracowników. Profesor Ewa Maleczyńska, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, No 1306, Materiały III Zjazdu absolwentów historii [Uniwersytetu Wrocławskiego, 10–11 IX 1988 r.], Wrocław 1991, s. 120–124.

Heck Roman, Maleczyńska Ewa, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974, s. 301–303.

Idea pokoju w myśli politycznej w przeszłości i współczesności. Materiały pomocnicze dla nauczycieli historii i wiedzy o społeczeństwie. Praca zbiorowa, red. Karol Fiedor, Wrocław 1986.

Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Romualdowi Gellesowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin. Studia i szkice z historii stosunków międzynarodowych i politologii, red. Tadeusz Lebioda, Wrocław 2006.

Kulak Teresa, Profesor Ewa Maleczyńska wśród prekursorów edukacji regionalnej i lokalnej w polskim szkolnictwie średnim w latach 1931–1939, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 59 (2004), 3, s. 423–433.

Lechicka Jadwiga, Polska dydaktyka historii w latach 1925–1937, Łódź 1937.

Leszczyńska Barbara, Profesorowie we wspomnieniach uczniów i współpracowników. Profesor Ewa Maleczyńska, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, No 1306, Materiały III Zjazdu absolwentów historii [Uniwersytetu Wrocławskiego, 10–11 IX 1988 r.], Wrocław 1991, s. 124–126;

Maleczyńska Ewa, Ćwierć wieku tradycji i dalsze formy współpracy Uniwersytetu Wrocławskiego i szkoły, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 26 (1971), nr 1, s. 5–14.

Maleczyńska Ewa, Lektura historyczna w I. klasie licealnej a dotychczasowa polska produkcja wydawnicza, „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”, 5 (1937), 3, s. 113–123.

Maleczyńska Ewa, Nauczanie historii w szkole średniej, Lwów–Warszawa 1937.

Maleczyńska Ewa, O roli książki historycznej w pracy szkoły średniej, [w:] Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, 28 listopada do 4 grudnia 1930 r., 1: Referaty, Lwów 1930, s. 651–656.

Maleczyńska Ewa, W sprawie lektury historycznej w wyższych klasach szkoły średniej, „Wiadomości Historyczno-Dydaktyczne”, 1 (1933), 2, s. 72–87.

Maleczyńska Ewa, Z doświadczeń nad samodzielną pracą ucznia w obrębie nauczania historii w szkole średniej, „Wiadomości Dydaktyczno-Historyczne”, 2 (1934), 2, s. 75–90.

Maleczyńska Ewa, Zagadnienie regionalizmu w nauczaniu historii w szkole średniej, „Wiadomości Historyczne”, 2 (1949), 2, s. 32–36.

Materiały i wskazówki do nauczania historii Ziemi Czerwieńskiej (do r. 1772), oprac. Ewa Maleczyńska, Aleksy Gilewicz, Lwów 1933.

Maternicki Jerzy, Polska dydaktyka historii 1918–1939. Materiały i komentarze, Warszawa 1978.

Maternicki Jerzy, Problemy i perspektywy dydaktyki historii w Polsce, „Kwartalnik Historyczny”, 87 (1980), 3–4, s. 589–606.

Matwijowski Krystyn, Lwowscy historycy współtwórcami wrocławskiego ośrodka badań historycznych. Prof. dr hab. Ewa Maria Maleczyńska, [w:] Człowiek, idea, dzieło. Prace dedykowane Profesor Stefanii Walasek, red. Barbara Jędrychowska, Wrocław 2013, s. 97–103.

Matwijowski Krystyn, Profesor Ewa Maleczyńska, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, No 1306, Materiały III Zjazdu absolwentów historii [Uniwersytetu Wrocławskiego, 10–11 IX 1988 r.], Wrocław 1991, s. 71–79.

Mazur Janina, Dydaktyka historii na Uniwersytecie Pedagogicznym (Wyższej Szkole Pedagogicznej, Akademii Pedagogicznej) w Krakowie w okresie przemian edukacyjnych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”, 142, Studia Historica 15 (2013), s. 175–191.

Pańko Grażyna, Z historii Zakładu Dydaktyki Historii w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. Grażyna Pańko, Joanna Wojdon, Toruń 2003, s. 15–17.

Pohoska Hanna, Dydaktyka historii, Warszawa 1927, wyd. 2, 1937.

Sobiński Stanisław, Uwagi metodyczne o nauczaniu historii, Warszawa 1910.

Studia z dziejów kultury i ideologii. Ofiarowane Ewie Maleczyńskiej w 50. rocznicę pracy dydaktycznej i naukowej, red. Roman Heck, Wacław Korta, Józef Leszczyński, Wrocław 1968.

Techmańska Barbara, Zakład Dydaktyki Historii i WoS współcześnie, [w:] Wokół problemów edukacji... Księga pamiątkowa dedykowana Pani profesor Grażynie Pańko z okazji 40-lecia Zakładu Dydaktyki Historii i Wiedzy o Społeczeństwie w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, red. Joanna Wojdon, Barbara Techmańska, Wrocław 2012, s. 15–16.

Walka z nazewnictwem polskim na Śląsku w okresie hitlerowskim (1933–1939), oprac. Karol Fiedor, Wrocław 1966.

Z zagadnień oświaty i wychowania w Polsce i na Zaolziu, red. Romuald Gelles , Wrocław 1980.

Zielecki Alojzy, Wprowadzenie do dydaktyki historii, Kraków 2008.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.