Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Tom 11 (2019): Prosty język

Prostota a ekonomiczność elementów językowych

  • Marek Ruszkowski
DOI
https://doi.org/10.19195/2083-5345.11.1
Przesłane
6 kwietnia 2021
Opublikowane
06-04-2021

Abstrakt

Artykuł na wybranych przykładach przedstawia niektóre relacje między prostotą elementów językowych a ich ekonomicznością. W pracach językoznawczych ekonomiczność jest na ogół rozumiana zbyt wąsko i ograniczana do usuwania wyjątków i konstrukcji nieregularnych oraz stosowania form krótszych. Również prostota wypowiedzi postrzegana jest niekiedy zbyt powierzchownie. Nie zawsze bierze się pod uwagę takie czynniki, jak prostota artykulacyjna, eufonia czy dążenie do dokładności informacyjnej (prostoty semantycznej). Zbyt pochopnie utożsamia się ekonomiczność z prostotą wypowiedzi. W pewnych sytuacjach można to zrobić, ale nie zawsze. Często prawo ekonomii językowej (używanie krótszych form i konstrukcji) ustępuje tendencji do prostoty (używanie form łatwiejszych do zastosowania). Należy odróżniać prostotę i ekonomiczność językową nadawcy od prostoty i ekonomiczności odbiorcy. To, co dla nadawcy jest proste i ekonomiczne, nie musi takie być dla odbiorcy. W rozważaniach o ekonomiczności i prostocie środków językowych w zbyt małym stopniu uwzględnia się wpływ różnych uwarunkowań: stylu językowego; funkcji, którą tekst ma pełnić; intencji nadawcy; adresata, do którego tekst jest kierowany; sytuacji komunikacyjnej itp.