Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Z ZAGADNIEŃ PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO I EUROPEJSKIEGO

Tom 120 (2020): Założenie racjonalnego prawodawcy w polskim porządku prawnym. Księga Jubileuszowa z okazji siedemdziesięciopięciolecia Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Korporacje międzynarodowe jako podmiot (?) międzynarodowego prawa praw człowieka

DOI
https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.20
Przesłane
17 czerwca 2020
Opublikowane
17-06-2020

Abstrakt

Korporacja międzynarodowa jest uczestnikiem obrotu międzynarodowego, którego po-czątków można szukać już w XVII wieku. Obecnie następstwa ich aktywności możemy zauważyć w różnych dziedzinach objętych prawem międzynarodowym, między innymi w międzynarodowym prawie praw człowieka. Z jednej strony liczne są, dość dobrze udokumentowane, przykłady naru-szeń praw człowieka, z drugiej — coraz częściej wyrażany jest pogląd o konieczności rozciągnięcia ochrony, dotychczas przysługującej człowiekowi, także na korporacje międzynarodowe. Dlatego istotne wydaje się określenie ich pozycji w międzynarodowym prawie praw człowieka. Doktryna prawa międzynarodowego dysponuje licznymi próbami definicyjnymi, jednak żadna z nich nie ma charakteru prawnie wiążącego. Z tego względu raczej intuicyjnie wskazuje się jedynie podstawowe różnice między korporacją międzynarodową a innymi formami aktywności gospodar-czej. Także przypisanie podmiotowości napotyka na trudności — brakuje prawnego jednoznacznego pojęcia i zakresu podmiotowości prawnomiędzynarodowej, co prowadzi do zróżnicowania poglą-dów doktrynalnych. Nie da się natomiast zaprzeczyć, że korporacji międzynarodowej przyznaje się pewien poziom ochrony w zakresie międzynarodowego prawa praw człowieka — orzecznictwo Europejskiego Try-bunału Praw Człowieka jest tego wystarczającym przykładem. Równie silnie w doktrynie brzmi teza o konieczności przestrzegania praw człowieka przez korporacje międzynarodowe, a w wypadku ich naruszania — odpowiedzialności wobec ofiar tych naruszeń. Brak prawnie wiążących rozwiązań w tym zakresie powoduje, że praktycznych rozwiązań w tej kwestii jest wiele, żadne z nich nie jest jednak wystarczająco efektywne. Prowadzone aktualnie w ramach Organizacji Narodów Zjednoczo-nych prace nad przyjęciem projektu wiążącego aktu prawa międzynarodowego daje pewną nadzieję na przyszłość. Trudno jednak z całą pewnością stwierdzić, czy i w jakiej ostatecznej formie wejdzie on kiedykolwiek w życie.