Problem racjonalnej sankcji za zabójstwo kwalifikowane w polskim prawie karnym

Abstrakt

Niniejszy artykuł opisuje problemy związane z sankcjonowaniem zabójstwa kwalifikowa-nego (morderstwa) w polskim prawie karnym. Problemy te widoczne były już w latach 2005–2011, kiedy próbowano wprowadzić za dokonanie morderstwa wyłącznie kary 25 lat pozbawienia wolności oraz kary dożywotniego pozbawienia wolności w celu wyraźniejszego odróżnienia sankcji grożących za zabójstwa w typie podstawowym oraz w typie kwalifikowanym. Zmiana ta budziła wątpliwości natury konstytucyjnej i ostatecznie po krótkim okresie obowiązywania została cofnięta. Problem ten występuje jednak nadal i — jak się wydaje — ponownie wadliwą próbą jego rozwiązania jest inicja-tywa wprowadzenia do polskiego prawa ustawą z dnia 13 czerwca 2019 roku kary dożywotniego po-zbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia z jej odbywania za morderstwa. Artykuł zawiera krytykę tego rozwiązania. W tekście sformułowano postulat stosowania kary dożywotniego pozbawienia wolności wyłącznie wobec sprawców ludobójstwa w okresie wojny oraz — ewentual-nie — względem morderców seryjnych. Natomiast w innych wypadkach zabójstw i morderstw kara za tego typu czyny nie powinna przekraczać 30 lat, a co najwyżej powinny ją uzupełniać, stosowane po zakończeniu odbywania tej kary, środki zabezpieczające społeczeństwo przed niebezpiecznymi przestępcami. W każdym przypadku omawianej tu kary prawo musi przewidywać warunki, po których spełnieniu więzień będzie mógł się ubiegać o warunkowe zwolnienie z jej odbywania.