Autor, wskazując na niektóre rodzaje utworów, w sposób dyskusyjny prezentuje kryterium „orientacji funkcjonalnej”, które — w jego ocenie — może być użyteczne do sformułowania okre-ślenia prawnego pojęcia „utwory użytkowe”. Autor stara się uzasadnić tezę, że posługiwanie się tym określeniem ma istotną wartość poznawczą i kategoria ta może być wykorzystywana zarówno jako narzędzie badania stosunków obrotu objętych reglamentacją prawną, jak i w praktyce stanowienia i stosowania prawa, co ściśle przystaje do paradygmatu racjonalnego prawodawcy. Ocena ta oparta jest na cząstkowych wynikach badań dotyczących utworów architektonicznych, dydaktycznych oraz z zakresu typografii. Prowadzone rozważania zasadniczo zmierzają do dookreślenia propozycji zde-finiowania, na potrzeby analizy prawnej, pojęcia „utwór użytkowy” — poprzez wskazanie kryteriów jego wyodrębnienia oraz dodatkowo odniesienia go do wybranego, aktualnego uregulowania prawa autorskiego dotyczącego utworów, które należy uznać za „użytkowe”, stosując te kryteria. W tym zakresie za uregulowanie modelowe autor przyjmuje programy komputerowe i ogólnie analizuje aktualne uregulowanie prawa autorskiego z zastosowaniem zaproponowanego kryterium z punktu widzenia paradygmatu racjonalnego prawodawcy.
