Założenie o racjonalności prawodawcy w procesie wykładni w prawie spółek

Abstrakt

Założenie o racjonalności prawodawcy pełni w obszarze wykładni prawa istotną funkcję, szczególnie w dobie „inflacji przepisów” (będącej zaprzeczeniem istotnej dla obrotu gospodarczego stałości), nie najlepszej legislacji, często pozbawionej spojrzenia systemowego, i wobec złożoności elementów stosunków prawnych oraz faktycznych w obszarze spółek z jednej strony, a z drugiej strony zadań, które przynależą do regulacji prawa spółek dla bezpieczeństwa obrotu i jego uczestników oraz wspierania inwestycji. Założenie o racjonalności prawodawcy (oraz elementy treściowe na to zało-żenie się składające) jako wytwór nauki prawa powinno dać podmiotom stosującym prawo (a zatem praktykom) narzędzie do stosowania przepisów w sposób właściwy i dostosowany do uwarunkowań danego stanu faktycznego. Na przykładach wybranych orzeczeń jest widoczne, że sądy, sięgając po to założenie, często skupiają się tylko na jakimś jednym jego aspekcie lub opierają się na samym pojęciu racjonalności. Stosowanie założenia o racjonalności prawodawcy nie powinno jednak prowadzić do sytuacji, w których podmiot stosujący prawo zamiast dostarczyć uzasadnienia przyjętej w rezultacie wykładni oceny prawnej blankietowo odwołuje się do tego założenia, nie podejmując żadnego wysiłku opisania, jak poszczególne elementy treściowe na to założenie się składające, powinny w konkretnym przypadku wpływać na rozumienie przepisów, szczególnie jeśli ma ono odbiegać od ich literalnego brzmienia.