Polityczny charakter wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego a ich decyzje o złożeniu votum separatum w okresie 2016–2019

Abstrakt

Przedmiotem badania, którego wyniki przedstawia niniejszy artykuł, jest praktyka składa-nia zdań odrębnych w Trybunale Konstytucyjnym w okresie 2016–2019. Jego celem była próba do-precyzowania, a następnie empirycznej weryfikacji tezy, w myśl której zgłoszenie kandydatury na sędziego TK przez ugrupowanie polityczne zasiadające w parlamencie przekłada się na ewentualne decyzje o złożeniu zdania odrębnego. Teza ta w literaturze została określona skrótowo jako „wierność za wybór”. Metoda, którą wykorzystano w artykule, opiera się na zbudowaniu schematów mogących być wskaźnikiem tego rodzaju sytuacji z uwzględnieniem specyfiki polskiego sądu konstytucyjnego, a następnie zestawieniu liczbowym sytuacji spełniających wskazane w nich kryteria. Skonstruowane modele znalazły znikome ilościowe potwierdzenie. Przyczyn można upatrywać w nieadekwatności samych modeli oraz charakterze napięć, jakie we wskazanym okresie powstały wokół Trybunału oraz w samym Trybunale. Czynnik merytoryczny w postaci ustanowienia danego przedmiotu kontroli przez określone ugrupowanie nie miał w analizowanym okresie znaczenia dla decyzji o votum separatum. To kontekst wyznacza polityczną charakterystykę rozpoznawanej sprawy oraz każe rozpoznawać w takich kategoriach ewentualne decyzje sędziów TK o złożeniu zdania odrębnego.