Sądownictwo polubowne — konstytucyjne aspekty arbitrażu

Abstrakt

Sądownictwo polubowne usytuowane poza konstytucyjnie zdefiniowanym wymiarem sprawiedliwości może stanowić istotne uzupełnienie państwowego wymiaru sprawiedliwości. Rozstrzyganie sporów w ramach sądownictwa polubownego wymaga uprzedniego zawarcia między stronami umowy arbitrażowej, będącej wyrazem autonomii woli stron wyłączających jurysdykcję sądu państwowego w zakresie prowadzenia postępowania arbitrażowego w odniesieniu do wskazanego w umowie przedmiotu sporu. Możliwość rozstrzygania sporów w ramach arbitrażu jest powszechnie akceptowana poprzez nadanie sądom polubownym statusu organów ochrony prawnej. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej określa zasady gwarantujące obywatelom prawo dostępu do sądu oraz autonomię praw i wolności. Czy zatem funkcjonowanie sądownictwa polubownego pozostaje w zgodzie z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi, zwłaszcza jeśli patrzeć na arbitraż przez pryzmat sądownictwa prywatnego i w odniesieniu do konstytucyjnie gwarantowanego sądowego wymiaru sprawiedliwości? Odpowiedź jest twierdząca przy uwzględnieniu, że sądownictwo państwowe uzupełnione sądownictwem polubownym można nazwać nowoczesną przestrzenią sądowej sprawiedliwości.