Umyślne przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności jako podstawa wydziedziczenia (art. 1008 pkt 2 k.c.)

Abstrakt

Podjętym zagadnieniem badawczym jest kwestia umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności — popełnionego przez uprawnionego do zachowku względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych jemu osób — jako podstawa wydziedziczenia. Instytucję tą ujawnia ustawodawca w przepisie art. 1008 pkt 2 k.c. Jest to regulacja „pogranicza” prawa cywilnego oraz prawa karnego. Do pojęć tam zawartych (jak na przykład przestępstwo umyślne przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności spadkodawcy lub najbliższej mu osoby; osoby najbliższej; spadkodawcy) powinno przykładać się właściwą miarę: karnistyczną lub cywilistyczną. Wątpliwości może nastręczać możliwość stosowania wydziedziczenia, o którym mowa w art. 1008 pkt 2 k.c., jeżeli na przykład spadkodawca zaangażowany jest dobrowolnie w pewnych sytuacjach w konkretne działanie przestępne po stronie sprawczej; popełnione przestępstwo charakteryzuje się niską szkodliwością społeczną; źródłem wydziedziczenia są czyny sprzed wielu lat. Niemniej aby chociażby częściowo usunąć te wątpliwości, wysunięty zostaje konkretny postulat, propozycja de lege ferenda.