Artykuły

Tom 22 (2024)

Techniki propagandowe w wątkach dotyczących opozycji w wieczornym wydaniu „Wiadomości” TVP w listopadzie 2023 roku

Strony: 25-46

PDF

Abstrakt

W artykule przeanalizowano mechanizmy propagandy w wieczornych wydaniach „Wiadomości” TVP emitowanych w listopadzie 2023 roku. Propaganda, definiowana jako jednostronna komunikacja mająca na celu kształtowanie opinii i działań dużych grup społecznych, jest przedstawiona w kontekście polaryzacji politycznej, manipulacji informacjami oraz emocjonalnych technik perswazyjnych. Wskazano 17 technik propagandowych, takich jak polaryzacja, manipulacja kontekstem czy wzbudzanie strachu, ilustrując je przykładami z analizowanych materiałów. Badanie przeprowadzone metodą analizy zawartości podkreśla znaczenie mediów masowych jako narzędzia wywierania wpływu społecznego w erze algorytmizacji komunikacji. Szczególną uwagę zwrócono na narracje dotyczące gospodarki, opozycji politycznej, sił zewnętrznych oraz ideologii. Wnioski wskazują na propagandowy charakter analizowanych materiałów, a także na intensyfikację propagandowego charakteru programów informacyjnych w Polsce, co prowadzi do polaryzacji i utrwalenia podziałów społecznych.

Bibliografia

Arendt, H. (1986). Propaganda totalitarna. Wydawnictwo Warszawa.

Bartoszewicz, M. (2019). Teorie propagandy w obliczu algorytmizacji internetowego komunikowania społecznego. Kultura Współczesna, 1, 84–98.

Bartoszewicz, M. (2017). Walka Propagandowa na Facebooku. Analiza jakościowa zawartości postów opublikowanych przez Prawo i Sprawiedliwość oraz Platformę Obywatelską w okresie tak zwanego Czarnego Protestu. W T. Gackowski, K. Brylska, M. Patera (Red.), Media XXI wieku. Memy, czyli życie społeczne w czasach kultury obrazu (pp. 51–76). Uniwersytet Warszawski.

Batorowska, H., Wasiuta, O., Klepka, R. (2019). Media jako instrument wpływu informacyjnego i manipulacji społeczeństwem. Wydawnictwo LIBRON.

Bennett, W. L. (2016). News. The politics of illusion. University of Chicago Press.

Berger, J. M. (2018). Propaganda in the Information Age: Still Manufacturing Consent. Routledge.

Bernays, E. L. (1928). Propaganda. Horace Liveright.

Borecki, R. (1987). Propaganda a polityka (zarys problematyki funkcjonowania środków masowego przekazu w systemach społeczno-politycznych). Świat Książek.

Brzeski, R. (2012, 19 kwietnia). Propaganda. Socjocybernetyka. Dostęp 27 listopada 2023 z https://socjocybernetyka.wordpress.com/2012/04/19/r-brzeski-propaganda/.

CBOS (2023, październik). Postrzeganie mediów. Komunikat z badań. Dostęp 3 marca 2024 z https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2023/K_132_23.PDF.

Encyklopedia PWN (2024). Propaganda [hasło]. Dostęp 10 lutego 2024 z https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/propaganda;3962718.html.

Francuz, P. (2007). Strach i lęk w reklamie politycznej. W P. Francuz (Red.), Psychologiczne aspekty komunikacji audiowizualnej (pp. 213–230). Towarzystwo Naukowe KUL.

Gajlewicz-Korab, K., Szurmiński, Ł. (2022). Politicizing Poland’s Public Service Media: The Analysis of Wiadomości News Program. Central European Journal of Communication, 30, 72–91.

Jowett, G. S., O’Donnell, V. J. (2015). Propaganda and Persuasion. Sage Publications.

Kamińska-Szmaj, I. (2004). Propaganda, perswazja, manipulacja – próba uporządkowania pojęć. W P. Krzyżanowski, P. Nowak (Red.), Manipulacja w języku (pp. 3–27). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Karwat, M. (2007). O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Karwat, M. (2014). Podstawy socjotechniki dla politologów, polityków i nie tylko. Wydawnictwo Difin.

Keyes, R. (2017). Czas postprawdy. Nieszczerość i oszustwa w codziennym życiu. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Klemperer, V. (2014). LTI Notatnik filologa. Aletheia.

Klepka, R. (2017). Ewolucja Wiadomości TVP1: od medialnej stronniczości do propagandy politycznej. W H. Batorowska (Red.), Walka informacyjna: uwarunkowania, incydenty, wyzwania (pp. 244–253). Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej. Instytut Bezpieczeństwa i Edukacji Obywatelskiej. Katedra Kultury Informacyjnej i Zarządzania Informacją.

Klimkiewicz, B. (2021). The public sphere and the changing news media environment in Poland: towards structural polarisation. Javnost-The Public, 28(1), 53–74.

Kopaliński, W. (2007). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Lepa, A. (1994). Świat Propagandy. Biblioteka „Niedzieli”.

Mikusińska, A. (2008). Socjologia. Przewodnik encyklopedyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Nowak-Teter, E. (2021). Krytyczne studia nad dyskursem mediów publicznych na przykładzie „Wiadomości” TVP 1. Res Rhetorica, 8(1), 41–66.

Pratkanis, A., Aronson, E. (2008). Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Reporterzy bez granic (2023, 3 maja). Indeks Wolności Prasy 2023: sytuacja w Polsce nadal kiepska. Deutsche Welle. Dostęp 27 listopada 2023 z https://www.dw.com/pl/indeks-wolno%C5%9Bci-prasy-2023-sytuacja-w-polsce-nadal-kiepska/a-65502018.

Słownik Języka Polskiego. Poradnia językowa. Hejt. Dostęp 11 stycznia 2024 z https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Hejt;19025.html.

Standler, R. B. (2005). Propaganda and How to Recognise It. Dostęp 10 lutego 2024 z http://www.rbs0.com/propaganda.pdf.

Stanley, J. (2015). How propaganda works. Princeton University Press.

Szurmińśki, Ł. (2023). Propaganda w polskich badaniach medioznawczych: aspekt wizualny. Studia Medioznawcze, 3, 258–275.

Tokarz, M. (2006). Argumentacja, Perswazja, Manipulacja. GWP.

Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji. Dz.U. 1993 nr 7 poz. 34. Dostęp 31 października 2024 z https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19930070034/U/D19930034Lj.pdf.

Van Dijk, T. A. (2006). Discourse and manipulation. Discourse & Society, 17(3), 358–383.

Węglińska, A., Szurmiński, Ł., Wąsicka-Sroczyńska, M. (2021). Politicization as a Factor of Shaping News in the Public Service Media: A Case Study on Public Television in Poland. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 72, 29–51.

Znyk, P. (2011). Propaganda. Współczesne oblicza. Technologia zabójstwa medialnego. Bracia Zybert.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.