Możliwość aplikacji modelu homo agens-institutionalist w badaniach Policji

Abstrakt

Artykuł koncentruje się na możliwościach zastosowania, osadzonego w neoinstytucjonalnej perspektywie, modelu homo agens-institutionalist w badaniach Policji i policjantów. Tekst prezentuje założenia modelu zaproponowanego przez Piotra Chmielewskiego. Model ten pozwala analizować decyzje i działania funkcjonariuszy Policji jako członków organizacji działających w określonym porządku instytucjonalnym. Uwzględnia ograniczenia, które uniemożliwiają funkcjonariuszowi podejmowanie decyzji i działań w sposób całkowicie racjonalny, który charakteryzuje model homo oeconomicus. Wskazuje on ograniczenia wynikające z subiektywnego postrzegania rzeczywistości, ograniczonej wiedzy i ograniczonej zdolności przetwarzania informacji pochodzących z zewnątrz, emocji odczuwanych przez każdą osobę i jej oportunizmu. Ponadto zakłada, że każda jednostka działa umyślnie i dąży do racjonalności. Jednocześnie uwzględniony jest fakt, że każdy człowiek działa w wielu organizacjach i instytucjach. Zastosowanie prezentowanego modelu pozwala na wie-lowymiarową analizę na wszystkich poziomach — makro-, mezo- i mikrospołecznym. Umożliwia również włączenie do analiz instytucji, organizacji i poszczególnych podmiotów.