Wiodąca problematyka 13 tomu rocznika „Góry – Literatura – Kultura” dotyczy zjawiska idealizacji gór, analizowanego nie tylko w ujęciu historycznym, lecz także w kontekście współczesnym. Autorzy prezentowanych w tomie artykułów i szkiców, reprezentujący polskie i zagraniczne ośrodki badawcze, na problem idealizacji gór starali się spojrzeć z nowej perspektywy, niejednokrotnie przekraczając w obrębie prowadzonych dyskursów granice pojedynczych dyscyplin naukowych. Wśród nurtujących ich zagadnień pojawiło się kilka ważnych pytań: na ile fenomen idealizacji gór związany jest z ich ontologią i postrzeganiem góry w kategoriach archetypu i symbolu, a na ile stanowi nowy konstrukt kulturowy i wiąże się z powstaniem i upowszechnieniem pewnego typu gatunków literackich oraz rozwojem i spopularyzowaniem malarstwa pejzażowego? Jakie są faktory idealizacji gór; na ile mają one związek z rozwojem cywilizacji, ideami postępu, umasowieniem sportu i rekreacji (czy zjawisko idealizacji jest wobec nich wprost, czy odwrotnie proporcjonalne)? Jaki wpływ na ten proces miał rozwój sieci górskich kurortów i lecznictwa uzdrowiskowego oraz jakie znaczenie i jaki udział w zjawisku idealizacji gór mają kategorie estetyczne: piękna, wzniosłości, malowniczości i dzikości?
Oddając 13 tom rocznika „Góry – Literatura – Kultura” do rąk Czytelnika Łaskawego, mamy nadzieję, że niektóre z procesów kulturowych zachodzących zarówno na obszarach górskich, jak i w pewnym z nimi związku, dzięki szeroko zakrojonym badaniom humanistycznym, zostaną lepiej rozpoznane, co przyczyni się do niezwykle ważnej współcześnie rewaloryzacji więzi między człowiekiem a naturą, społeczeństwem a środowiskiem naturalnym.