Artykuły

Tom 62 (2023)

Między zbrodnią a zaklęciem. Kilka uwag o psychologii bohaterek Mickiewiczowskich ballad

Strony: 33-47

PDF

Abstrakt

W artykule podjęto analizę dwóch znanych ballad Adama Mickiewicza — Lilie i Świtezianka. Szczególną uwagę poświęcono bohaterkom obu tekstów. Cechuje je bezwzględność i okrucieństwo, a obie powiązane są z siłą wyższą odpowiedzialną za porządek świata. W tekście podjęto również problem zaburzeń psychicznych bohaterek: Pani wykazuje skłonności psychopatyczne, a Świtezianka może być przykładem osoby sadystycznej i cierpiącej na zaburzenia dwubiegunowe. Schorzenia te mają znaczący wpływ na zachowanie omawianych postaci; choroby determinują działania kobiet, a jednocześnie czynią je postaciami złożonymi i enigmatycznymi.

Bibliografia

Borowy W., O poezji Mickiewicza, t. 1, Wydawnictwo TN KUL, Lublin 1958.

Brückner A., Dzieje kultury polskiej, t. 1, Wydawnictwo Drukarnia W.L. Anczyca i Spółka, Kraków 1931.

Cysewski K., Romantyczne nowatorstwo i tradycja. O „Balladach i romansach” Mickiewicza, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Słupsk 1994.

Gille-Maisani J.Ch., Adam Mickiewicz. Studium psychologiczne, przeł. A. Kuryś, K. Marczewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.

Groth J., Oblicza psychopatii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010.

Klausa-Wartacz J., Antyczne „Przemiany” i romantyczne metamorfozy. Tropami „Metamorfoz” Owidiusza w „Świteziance” Adama Mickiewicza, „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” 20, 2010, nr 1.

Kopaliński W., Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.

Kotlarek M., Choroba afektywna dwubiegunowa, czyli ze skrajności w skrajność, Sensus, Gliwice 2022.

Kowalczykowa A., Romantyczni szaleńcy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.

Kucharski E., „Pani Pana zabiła” jako zabytek średniowiecznej poezji dworskiej, „Pamiętnik Literacki” 28, 1931.

Mickiewicz A., Ballady i romanse, oprac. B. Dopart, M. Woźniewska-Działak, wydanie jubileuszowe, Pewne Wydawnictwo, Kielce 2022.

Pismo Święte Nowego Testamentu, przeł. S. Kowalski, PAX, Warszawa 1973.

Piwińska M., Wolny myśliwy. Osiem prób czytania Mickiewicza, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003.

Podgórska B., Podgórski A., Wielka księga demonów polskich. Leksykon i antologia demonologii ludowej, Kos, Katowice 2005.

Pospiszyl K., Psychopatia, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2000.

Przybylski R., Witkowska A., Romantyzm, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 2, Warszawa 1997.

Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych. Słownik Adama Fischera, red. M. Kujawska et al., Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 2016.

Święcicki Ł., Choroba afektywna dwubiegunowa. Trudności diagnostyczne, wyd. 2, Edra Urban & Partner: Wydawnictwo medyczne, Wrocław 2018.

Wasylewski S., O miłości romantycznej, Wydawnictwo Polskie, Lwów 1921.

Zwierzyński L., Wyobraźnia akwatyczna Mickiewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1998.

Żmigrodzka M., Problemy polskiego romantyzmu, Ossolineum, Wrocław 1984.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.