Artykuły
https://orcid.org/0000-0001-7235-739X
Marcel Proust, znawca muzyki i wrażliwy słuchacz, wielbiciel Faurégo, Francka i Wagnera, wykreował w swojej powieści świat dźwiękowy, który można poczuć, usłyszeć i posmakować. Muzyczne komponenty doskonale współgrają z innymi składnikami, niekiedy tworząc tło, innym razem wysuwając się na pierwszy plan. Słynna „mała fraza sonaty Vinteuila” staje się symbolem miłości Swanna, a zarazem jednym z motywów przewodnich całej powieści. Niesie w sobie bogactwo znaczeń, potęguje emocje bohatera, ewokuje atmosferę paryskiego życia muzycznego. Jednocześnie wywołuje pytania: Jakie sonaty były grywane w Paryżu w czasach Prousta? Co mógł usłyszeć pisarz w sali koncertowej i we własnym salonie? Jakie dźwięki pobudziły jego wyobraźnię i złożyły się na obraz idealnej „sonaty Vinteuila”? Artykuł zaprasza w podróż śladami kompozytorów francuskich przełomu XIX i XX wieku, których muzyka inspirowała Marcela Prousta. Czytelnik zachęcany jest do słuchania sonat skrzypcowych wskazanych w tekście. Muzyka Césara Francka i jego uczniów cechuje się emocjonalizmem, zmianami nastrojów, transformacją materiału dźwiękowego i powracaniem do wcześniejszych wątków. Stanowi wartościowy kontekst dla lektury Prousta, zapraszając do zanurzenia się w świat dźwiękowy, jaki go otaczał.
Chimènes M., Proust auditeur de musique dans les salons parisiens, [w:] Musiques de Proust, red. C. Leblanc, F. Leriche, N. Mauriac Dyer, Hermann, Paris 2020.
Correspondance de Marcel Proust, t. 1–21, red. Ph. Kolb, Plon, Paris 1970–1993. Fauquet J.-M., César Franck, Arthème Fayard, Paris 1999.
Joowon K., Swann et la sonate en 1911, [w:] La pensée musicale de Marcel Proust, praca doktorska niepublikowana, Université Sorbonne Nouvelle Paris 3, 2021.
Landormy P., La musique de chambre, [w:] Rapport sur la musique française contemporaine.
Rapport sur la musique française contemporaine, Armani & Stein, Rome 1913.
Leblanc C., Proust écrivain de la musique. L’allégresse du compositeur, Brepols, Turnhout 2017.
Leblanc C., Proust et la « bande à Franck »: présence et influence de la musique française de la fin du dix-neuvième siècle, [w:] Proust face à l’héritage du XIXe siècle, red. N. Mauriac
Dyer, K. Yoshikawa, P.-E. Robert, Presses Sorbonne Nouvelle, Paris 2012.
Penesco A., Proust et le violon intérieur, Le Cerf, Paris 2011.
Proust M., W poszukiwaniu straconego czasu. Sodoma i Gomora, przeł. T. Boy-Żeleński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974.
Proust M., W poszukiwaniu straconego czasu. W stronę Swanna, przeł. T. Boy-Żeleński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979.
Suchowiejko R., Metoda nauczania Césara Francka, [w:] Muzykolog wobec dzieła muzycznego, red. M. Woźna-Stankiewicz, Z. Dobrzańska-Fabiańska, Musica Iagellonica, Kraków 1999.
Tadié J.-Y., Proust et Debussy, [w:] Regards sur Debussy, red. M. Chimènes, A. Laederich, Fayard, Paris 2013.
Yoshikawa K., Vinteuil ou la genèse du Septuor, „Cahier Marcel Proust” 9, 1979.
Franck C., Sonata for Violin and Piano in A major, K. Danczowska (skrzypce), K. Zimmerman (fortepian), Deutsche Grammophon 1981.
Franck C., Sonata for Violin and Piano in A major, R. Capuçon (skrzypce), M. Argerich (fortepian), Deutsche Grammophon 2022.
d’Indy V., Violin Sonata in C Major op. 59, A. Galpérine (skrzypce), F. Kerdoncuff (fortepian), Timpani 2013.
Lekeu G., Sonate pour violon et piano, en sol Majeur, Ch. Boulier (skrzypce), M. Dedieu- Vidal (fortepian), REM Éditions 1987.
Pierné G., Sonate pour violon et piano op. 36, A. Robert (skrzypce), S. Deferne (fortepian), XXI-21 Productions Inc. 2010.
Pierné G., Sonate pour violon et piano op. 36, M. Milstein (skrzypce), N. Milstein (fortepian), Mirare 2017.
Vierne L., Sonate pour violon et piano op. 23, A. Galpérine (skrzypce), F. Kerdoncuff (fortepian), Timpani 1990.
Vierne L., Violin Sonata in G minor op. 23, A. Ibragimova (skrzypce), C. Tiberghien (fortepian), Hyperion Records Limited 2019.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/0079-4767.63.3
