Artykuł analizuje sytuację finansowo-prawną jednostek samorządu terytorialnego. W oparciu o przykłady płynące z gmin, powiatów i województw, jak również kontroli NIK oraz wniosków wynikających ze sprawozdań samorządów, wskazuje na elementy, których funkcjonowanie często nie koresponduje z oczekiwaniami tych jednostek. Odpowiedzią na stawiane tezy jest przedstawienie propozycji rozwiązań de lege ferenda w kontekście finansowania samorządów, których wprowadzenie spowodowałoby poprawę sytuacji finansowej tychże jednostek. Należy zaznaczyć, że proponowane wprowadzenie nowych rozwiązań dotyczących finansowania samorządów w celu poprawy ich budżetu odbywa się przy nieznacznym udziale środków pochodzących z budżetu państwa.