116 nowela Justyniana „O żołnierzach”

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest wydanej w 542 roku 116 noweli Justyniana O żołnierzach. Cesarz zakazał w niej osobom prywatnym posiadania żołnierzy w swych majątkach. Każdej osobie, która po trzydziestu dniach od ogłoszenia tego prawa nie odesłała żołnierzy do macierzystych jednostek i zatrudniała ich nadal dla swoich prywatnych celów, groziła konfiskata mienia oraz utrata sprawowanych godności. Dla żołnierzy, którzy po upływie tego terminu pozostali dalej w dobrach możnowładców, sankcją miało być pozbawienie rangi i kara śmierci. Artykuł otwiera wstęp, w którym Autor przedstawił zwięźle historię rzymskich zakazów posiadania prywatnych armii. W dalszej części zaprezentował grecki tekst noweli 116, jej polski przekład oraz obszerny komentarz. Przedstawił w nim między innymi przyczyny wydania tej cesarskiej ustawy, a także relacje przekazane w innych źródłach, również w egipskich papirusach, potwierdzające fakt nielegalnego zatrudniania przez moż-nowładców w VI wieku oddziałów wojskowych, które formalnie pozostawały na służbie państwowej.