Artykuły archiwalne
SĄD NAJWYŻSZY USA ZMIENIA ZDANIE:
POCZUCIE NIESPRAWIEDLIWOŚCI CZY PRESJA SPOŁECZNA?
Od czasu wyroku w słynnej sprawie Marbury vs. Madison Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych dysponuje prawem sprawowania nadzoru nad konstytucyjnością prawa, które jest niemal powszechnie respektowane w amerykańskim dyskursie prawno-politycznym. Aksjologiczną i doktrynalną przesłanką przyznania judykatywie wskazanego uprawnienia jest przekonanie o potrzebie istnienia kompetentnego, obiektywnego i niezależnego organu, odpowiedzialnego za autorytatywną interpretację przepisów, a w szczególności ustawy zasadniczej. Interesującego kontekstu dla takiego pojmowania roli SN dostarczają sytuacje, w których Sąd podejmuje decyzję o uchyleniu swoich własnych precedensów i, implicite lub expressis verbis, przyznaje się do popełnienia błędu w przeszłości.
Artykuł wskazuje, że takie uchylenie może wynikać z dwóch powodów. Po pierwsze, z autentycznego przekonania Sądu o błędnym charakterze wcześniejszych orzeczeń. Po drugie, z ulegnięcia zewnętrznej presji politycznej czy społecznej. Obydwie sytuacje są nader problematyczne z perspektywy teorii prawa.