Artykuły archiwalne

Tom 100 (2015)

The United States Supreme Court reverses itself: Sense of injustice or public pressure?

Strony: 751 - 768

PDF

Abstrakt

SĄD NAJWYŻSZY USA ZMIENIA ZDANIE:
POCZUCIE NIESPRAWIEDLIWOŚCI CZY PRESJA SPOŁECZNA?


Od czasu wyroku w  słynnej sprawie Marbury vs. Madison Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych dysponuje prawem sprawowania nadzoru nad konstytucyjnością prawa, które jest niemal powszechnie respektowane w  amerykańskim dyskursie prawno-politycznym. Aksjologiczną i  doktrynalną przesłanką przyznania judykatywie wskazanego uprawnienia jest przekonanie o  potrzebie istnienia kompetentnego, obiektywnego i  niezależnego organu, odpowiedzialnego za autorytatywną interpretację przepisów, a  w szczególności ustawy zasadniczej. Interesującego kontekstu dla takiego pojmowania roli SN dostarczają sytuacje, w  których Sąd podejmuje decyzję o  uchyleniu swoich własnych precedensów i, implicite lub expressis verbis, przyznaje się do popełnienia błędu w  przeszłości.
Artykuł wskazuje, że takie uchylenie może wynikać z  dwóch powodów. Po pierwsze, z  autentycznego przekonania Sądu o  błędnym charakterze wcześniejszych orzeczeń. Po drugie, z  ulegnięcia zewnętrznej presji politycznej czy społecznej. Obydwie sytuacje są nader problematyczne z  perspektywy teorii prawa.