European Union–Belarus relations within the framework of the European Neighbourhood Policy and Eastern Partnership

Abstract

WSPÓŁPRACA UNII EUROPEJSKIEJ I  BIAŁORUSI W  RAMACH EUROPEJSKIEJ POLITYKI SĄSIEDZTWA I  PARTNERSTWA WSCHODNIEGO

W dniu 12 maja 2004 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat zatytułowany Europejska Polityka Sąsiedztwa — dokument strategiczny, na podstawie którego utworzona została nowa zewnętrzna polityka Unii Europejskiej, skierowana do państw sąsiedzkich Europy Wschodniej, Kaukazu Południowego i  basenu Morza Śródziemnego. Zgodnie z  jego postanowieniami celem Europejskiej Polityki Sąsiedztwa EPS jest „dzielenie się korzyściami wynikającymi z  rozszerzenia UE w  2004 r. we wzmacnianiu stabilności, bezpieczeństwa i  dobrobytu wszystkich zainteresowanych. EPS została pomyślana tak, żeby zapobiegać powstawaniu nowych linii podziału między poszerzoną UE i  jej sąsiadami oraz aby zaoferować nowym sąsiadom szansę udziału w  różnych działaniach UE, poprzez większą współpracę polityczną, gospodarczą, kulturalną i  w dziedzinie bezpieczeństwa”. Z  postanowień strategii wynika zatem, że nadrzędnym celem nowej polityki sąsiedzkiej jest zainicjowanie długookresowych i  pozytywnych przemian politycznych, gospodarczych i  społecznych w  krajach partnerskich, opartych na wzajemnym przestrzeganiu wspólnych wartości: demokracji, państwa prawa, przestrzegania praw człowieka, w  tym praw mniejszości, wspierania zasad dobrosąsiedzkich, stabilizacji i  bezpieczeństwa, zasad gospodarki wolnorynkowej i  trwałego wzrostu. Jeśli wziąć pod uwagę ustanowione zasady współpracy z  państwami sąsiedzkimi z  jednej strony i  ustrój polityczny Białorusi z  drugiej, nie dziwi fakt, iż państwo to nie w  pełni uczestniczy we współpracy z  UE w  ramach EPS. Dopiero po przeprowadzeniu podstawowych reform politycznych i  gospodarczych Białoruś będzie miała możliwość pełnego w  niej uczestnictwa. Niemniej jednak, za pośrednictwem EPS, UE wspiera na Białorusi społeczeństwo obywatelskie, proces demokratyzacji, niezależne media, udziela pomocy humanitarnej oraz realizuje programy współpracy regionalnej. Obecnie Białoruś uczestniczy w  trzech takich programach: Programie Morza Bałtyckiego, oraz dwóch programach realizowanych na granicach lądowych.