Zadania gminy w zakresie zapobiegania bezdomności zwierząt i opieki nad bezdomnymi zwierzętami

Marta Sagan-Martko

doi:10.19195/0137-1134.135.20

Artykuły

Tom 135 (2023)

Zadania gminy w zakresie zapobiegania bezdomności zwierząt i opieki nad bezdomnymi zwierzętami

Marta Sagan-Martko

PDF

DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.135.20
Przesłane: 27 czerwca 2024
Opublikowane: 28-06-2024

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza aktualnie obowiązujących regulacji dotyczących zadań gminy w zakresie zapobiegania bezdomności zwierząt i opieki nad bezdomnymi zwierzętami. Szczególną uwagę poświęcono programowi opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt określanym corocznie przez gminy w drodze uchwały oraz wątpliwościom powstającym na etapie stosowania prawa związanym z jego poszczególnymi elementami. Aktualnie obowiązujące rozwiązania w stopniu niewystarczającym realizują swoje cele, wobec czego zasadne wydaje się zaproponowanie wniosków de lege ferenda, wśród których wskazano, po pierwsze, podjęcie działań edukacyjnych mających na celu zwiększenie świadomości opiekunów zwierząt, wprowadzenie ogólnokrajowego systemu ewidencyjnego zwierząt oraz obowiązku ich znakowania, a także umożliwienie finansowania kastracji oraz sterylizacji zwierząt właścicielskich.

Bibliografia

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 stycznia 2022 roku w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schronisk dla zwierząt (Dz. U. poz. 175 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 sierpnia 1998 roku w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt (Dz. U. Nr 116, poz. 753).
Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40).
Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2519 ze zm.).
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 572).
Ustawa z dnia 6 czerwca 2002 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 135, poz. 1141).
Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1421 ze zm.).
Ustawa z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 230, poz. 1373).
Ustawa z dnia 15 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (Dz. U. poz. 2102).
Wyrok NSA z 24 maja 2017 roku, II OSK 725/17, LEX nr 2334602.
Wyrok SO w Rzeszowie z 21 sierpnia 2013 roku, II Ka 356/13, LEX nr 1860394.
Wyrok WSA w Bydgoszczy z 18 września 2018 roku, II SA/Bd 248/18, LEX nr 2583066.
Wyrok WSA w Krakowie z 18 marca 2016 roku, II SA/Kr 148/16, LEX nr 2042681.
Wyrok WSA w Krakowie z 25 lutego 2021 roku, II SA/Kr 67/21, LEX nr 3172801.
Bobrowicz J., Kwalifikacja aktu normatywnego jako aktu prawa miejscowego — na przykładzie uchwały w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt, „Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2012, nr 4.
Boć J., O bezpieczeństwie wewnętrznym, [w:] Bezpieczeństwo wewnętrzne w działalności terenowej administracji publicznej, red. A. Chajbowicz, T. Kocowski, Wrocław 2009.
Dobkowski J., Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego wobec integracji europejskiej (wybrane uwagi), [w:] Bezpieczeństwo wewnętrzne we współczesnym państwie, red. E. Ura, K. Rajchel, M. Pomykała, S. Pieprzny, Rzeszów 2008.
Goettel M., Sytuacja zwierząt w prawie cywilnym, Warszawa 2013.
Kawka W., Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939.
Kruk E., Development of the Polish legal regulations on homeless animals, „Roczniki Nauk Prawnych” 2020, t. 30, nr 4.
Kruk E., Ewolucja i charakter prawny gminnych programów opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2018, nr 3.
Łętowska E., Dwa cywilnoprawne aspekty prawa zwierząt: dereifikacja i personifikacja, [w:] Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. A. Szpunar, Łódź 1997.
Mamzer H., Ograniczanie rozrodczości zwierząt towarzyszących jako przeciwdziałanie ich bezdomności, „Życie Weterynaryjne” 2019, nr 6(94).
Mamzer H., Nowak P., Przeciwdziałanie bezdomności zwierząt jako problem społeczny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2021, nr 3.
Nazar M., Normatywna dereifikacja zwierząt — aspekty cywilnoprawne, [w:] Prawna ochrona zwierząt, red. M. Mozgawa, Lublin 2002.
Niemiec E., Nowakowska M., Hodowla rasowych psów i kotów a ochrona zwierząt — analiza polskich rozwiązań prawnych, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, nr 3759.
Pieprzny S., Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego, Rzeszów 2008.
Pieprzny S., Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie administracyjnym, Rzeszów 2011.
Polak-Kruszyk A., Porzucanie zwierząt jako przestępstwo w polskim porządku prawnym, „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2020, nr 6.
Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2001.
Rudy M., Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt jako podstawowa forma realizacji zadania gminy z zakresu opieki nad zwierzętami, „Samorząd Terytorialny” 2018, nr 9.
Skurczyński P., Zientara A., Prawnokarna ochrona zwierząt a filozoficzny i teoretycznoprawny problem wartości i praw podmiotowych, [w:] Status zwierzęcia. Zagadnienia filozoficzne i prawne, red. T. Gardocka, A. Gruszczyńska, Toruń 2012.
Wlaźlak K., Funkcja planowania gminy na przykładzie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015, nr 4.
Budziarek M., [w:] A. Szymczak, M. Budziarek, Utrzymanie czystości i porządku w gminach. Komentarz, Warszawa 2021, art. 3, Lex/el.
Kuszlewicz K., Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik, Warszawa 2019, Lex/el.
Pietrzykowski T., Prawo ochrony zwierząt. Pojęcia, zasady, dylematy, Warszawa 2022, Lex/el.
Druk nr 897. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt wraz z uzasadnieniem, https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/4157AF8B34346AE8C1258042004AFC23/%24File/897.pdf (dostęp: 6.02.2023).
Informacja o wynikach kontroli „Wykonywanie zadań gmin dotyczących bezdomności zwierząt” LBI-4101-13-00/2012 prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli, https://www.nik.gov.pl/plik/id,5160,vp,6685.pdf (dostęp: 6.02.2023).
Informacja o wynikach kontroli „Zapobieganie bezdomności zwierząt” LBI.430.004.00.2016 prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli, https://www.nik.gov.pl/plik/id,11233,vp,13582.pdf (dostęp: 6.02.2023).

[1] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).

[2] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 stycznia 2022 roku w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia schronisk dla zwierząt (Dz. U. poz. 175 ze zm.).

[3] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 sierpnia 1998 roku w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt (Dz. U. Nr 116, poz. 753).

[4] Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40).

[5] Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2519 ze zm.).

[6] Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 572).

[7] Ustawa z dnia 6 czerwca 2002 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 135, poz. 1141).

[8] Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1421 ze zm.).

[9] Ustawa z dnia 16 września 2011 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 230, poz. 1373).

[10] Ustawa z dnia 15 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (Dz. U. poz. 2102).

[11] Wyrok NSA z 24 maja 2017 roku, II OSK 725/17, LEX nr 2334602.

[12] Wyrok SO w Rzeszowie z 21 sierpnia 2013 roku, II Ka 356/13, LEX nr 1860394.

[13] Wyrok WSA w Bydgoszczy z 18 września 2018 roku, II SA/Bd 248/18, LEX nr 2583066.

[14] Wyrok WSA w Krakowie z 18 marca 2016 roku, II SA/Kr 148/16, LEX nr 2042681.

[15] Wyrok WSA w Krakowie z 25 lutego 2021 roku, II SA/Kr 67/21, LEX nr 3172801.

[16] Bobrowicz J., Kwalifikacja aktu normatywnego jako aktu prawa miejscowego — na przykładzie uchwały w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt, „Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2012, nr 4.

[17] Boć J., O bezpieczeństwie wewnętrznym, [w:] Bezpieczeństwo wewnętrzne w działalności terenowej administracji publicznej, red. A. Chajbowicz, T. Kocowski, Wrocław 2009.

[18] Dobkowski J., Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego wobec integracji europejskiej (wybrane uwagi), [w:] Bezpieczeństwo wewnętrzne we współczesnym państwie, red. E. Ura, K. Rajchel, M. Pomykała, S. Pieprzny, Rzeszów 2008.

[19] Goettel M., Sytuacja zwierząt w prawie cywilnym, Warszawa 2013.

[20] Kawka W., Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939.

[21] Kruk E., Development of the Polish legal regulations on homeless animals, „Roczniki Nauk Prawnych” 2020, t. 30, nr 4.

[22] Kruk E., Ewolucja i charakter prawny gminnych programów opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2018, nr 3.

[23] Łętowska E., Dwa cywilnoprawne aspekty prawa zwierząt: dereifikacja i personifikacja, [w:] Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. A. Szpunar, Łódź 1997.

[24] Mamzer H., Ograniczanie rozrodczości zwierząt towarzyszących jako przeciwdziałanie ich bezdomności, „Życie Weterynaryjne” 2019, nr 6(94).

[25] Mamzer H., Nowak P., Przeciwdziałanie bezdomności zwierząt jako problem społeczny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2021, nr 3.

[26] Nazar M., Normatywna dereifikacja zwierząt — aspekty cywilnoprawne, [w:] Prawna ochrona zwierząt, red. M. Mozgawa, Lublin 2002.

[27] Niemiec E., Nowakowska M., Hodowla rasowych psów i kotów a ochrona zwierząt — analiza polskich rozwiązań prawnych, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, nr 3759.

[28] Pieprzny S., Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego, Rzeszów 2008.

[29] Pieprzny S., Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie administracyjnym, Rzeszów 2011.

[30] Polak-Kruszyk A., Porzucanie zwierząt jako przestępstwo w polskim porządku prawnym, „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2020, nr 6.

[31] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2001.

[32] Rudy M., Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt jako podstawowa forma realizacji zadania gminy z zakresu opieki nad zwierzętami, „Samorząd Terytorialny” 2018, nr 9.

[33] Skurczyński P., Zientara A., Prawnokarna ochrona zwierząt a filozoficzny i teoretycznoprawny problem wartości i praw podmiotowych, [w:] Status zwierzęcia. Zagadnienia filozoficzne i prawne, red. T. Gardocka, A. Gruszczyńska, Toruń 2012.

[34] Wlaźlak K., Funkcja planowania gminy na przykładzie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015, nr 4.

[35] Budziarek M., [w:] A. Szymczak, M. Budziarek, Utrzymanie czystości i porządku w gminach. Komentarz, Warszawa 2021, art. 3, Lex/el.

[36] Kuszlewicz K., Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik, Warszawa 2019, Lex/el.

[37] Pietrzykowski T., Prawo ochrony zwierząt. Pojęcia, zasady, dylematy, Warszawa 2022, Lex/el.

[38] Druk nr 897. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt wraz z uzasadnieniem, https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/4157AF8B34346AE8C1258042004AFC23/%24File/897.pdf (dostęp: 6.02.2023).

[39] Informacja o wynikach kontroli „Wykonywanie zadań gmin dotyczących bezdomności zwierząt” LBI-4101-13-00/2012 prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli, https://www.nik.gov.pl/plik/id,5160,vp,6685.pdf (dostęp: 6.02.2023).

[40] Informacja o wynikach kontroli „Zapobieganie bezdomności zwierząt” LBI.430.004.00.2016 prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli, https://www.nik.gov.pl/plik/id,11233,vp,13582.pdf (dostęp: 6.02.2023).