Заборона дискримінації: питання законодавчного закріплення та застосування в Україні

Abstrakt

Zakaz dyskryminacji: kwestie prawodawstwa i stosowania na Ukrainie

W artykule zwrócono uwagę na teoretyczne i praktyczne aspekty zapobiegania dyskryminacji w ramach ustawodawstwa krajowego Ukrainy. Pomimo tego, że ukraińska ustawa „O zasadach zapobiegania i przeciwdziałania dyskryminacji na Ukrainie” spełnia współczesne wymagania stawiane takim ustawom, struktura prawna dyskryminacji i jej formy nie są pozbawione niedociągnięć. Jednym z nich jest wykorzystanie w definicji cech pomocniczych, które nie definiują dyskryminacji, a jedynie pomagają w jej ustaleniu. Do takich cech należy w szczególności komparator, konieczność ustalenia, co nie zawsze się zdarza. Ponadto prawo nie przewiduje podziału odpowiedzialności za udowodnienie dyskryminacji, tak więc za udowodnienie zarówno pozytywnych, jak i negatywnych objawów odpowiada osoba, która zarzuca naruszenie jej praw. W związku z tym na powodzie w sprawach dotyczących dyskryminacji spoczywa nieproporcjonalnie duży ciężar dowodu.

Wadami zakazu dyskryminacji są takie zjawiska, jak inflacja pojęcia dyskryminacji (zacieranie się jej granic), a także kumulacja zakazu dyskryminacji w zakresie naruszania praw podstawowych.

Inflacja pojęcia dyskryminacji polega na tym, że dyskryminacja uznaje wszelkie nierówności w korzystaniu z praw. Jest to rodzaj „okrojonej” (w stosunku do zapisanej w prawie) formuły dyskryminacji, której stosowanie powoduje „puchnięcie” lub „inflację” jej koncepcji, ponieważ w rzeczywistości każde naruszenie prawa lub arbitralne zachowanie organów państwa wobec osoby może zostać uznane za naruszenie równości w korzystaniu z praw, tj. za dyskryminację.

Kumulacja jako kolejny problem orzecznictwa krajowego polega na tym, że stosowanie zakazu dyskryminacji następuje równolegle z ustaleniem naruszenia prawa podstawowego. Tymczasem należy korzystać z instytucji dyskryminacji w przypadkach, w których kwalifikacja naruszenia nie ogranicza się do naruszenia prawa lub wolności. Inaczej, niedopuszczalna jest sytuacja, w której sąd stwierdzi zarówno naruszenie prawa podstawowego, jak i naruszenie zakazu dyskryminacji w związku z korzystaniem z tego prawa.

Prohibition of discrimination: issues of legislative consolidation and application in Ukraine

The article highlights the theoretical and practical aspects of anti-discrimination principle under the national legislation of Ukraine. Despite the fact that the Law On the Principles of Preventing and Combating Discrimination in Ukraine meets modern requirements for such laws, the statutory structure of discrimination and its forms shows up a number of shortcomings.

One of them is the use of auxiliary features in the definition, which do not define, but merely help to prove discrimination. Such features include, in particular, finding a comparator, the need for which is not always the case. In addition, the law also does not provide for the division of responsibilities for proving discrimination, so that proving both positive and negative signs is the responsibility of the person who alleges a violation of his or her rights. Thus, the plaintiff in discrimination cases bears a disproportionately heavy burden of proof.

Disadvantages of the prohibition of discrimination include such phenomena as inflation of the concept of discrimination (blurring of its boundaries), as well as the accumulation of the prohibition of discrimination on the violation of fundamental rights.

Inflation of the concept of discrimination is that the latter recognizes any inequality in the exercise of rights. This is a kind of “truncated” (compared to the one enshrined in the Law) formula of discrimination, the application of which causes “swelling” or “inflation” of its concept, because in fact any violation of law or arbitrary behavior of state bodies against a person can be considered a violation. equality in the exercise of rights, ie as discrimination.

Overload as another issue of domestic application of anti-discrimination principle. The application of the latter comes along with the establishment of a violation of the substantive right. Meanwhile, discrimination must be established in cases where the qualification of the violation is not limited to a violation of a right or freedom. In other words, a situation in which a court finds both a violation of a fundamental right and a violation of the anti-discrimination principle is inadmissible.