Artykuły
https://orcid.org/0000-0002-4846-7035
Artykuł poświęcony jest specyfice przenoszenia pracownika wraz z przedsiębiorstwem na inny teren w warunkach stanu wojennego.
Autorka zauważa, że w związku z atakiem Federacji Rosyjskiej 24 lutego 2022 roku na Ukrainę rząd ukraiński wprowadził program relokacji zakładów produkcyjnych w celu zachowania zarówno potencjału siły roboczej, jak i zdolności produkcyjnych. Program ten zapewnił masową relokację przedsiębiorstw z terenów, na których toczą się działania wojenne, na bezpieczniejsze tereny Zachodniej Ukrainy.
Podkreśla się, że w okresie stanu wojennego specyfikę zmiany warunków pracy pracowników przedsiębiorstw przesiedlonych (ewakuowanych) w wyniku stanu wojennego reguluje ustawa Ukrainy „O organizacji stosunków pracy w stanie wojennym”. Zgodnie z nią ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela wprowadza się w okresie stanu wojennego zgodnie z art. 43 i 44 Konstytucji Ukrainy.
Autorka, po przeanalizowaniu obowiązującego ustawodawstwa ukraińskiego, proponuje wyróżnić trzy warianty możliwych legalnych zachowań pracownika: 1. pracownik wyraża zgodę na przeniesienie z firmą do innej lokalizacji; 2. pracownik nie zgadza się na przeniesienie wraz z przedsiębiorstwem do innej lokalizacji w związku z relokacją oraz 3. pracownik nie może przenieść się do innej lokalizacji z przedsiębiorstwem, ale chce kontynuować tam pracę w przyszłości, po powrocie przedsiębiorstwa, jeżeli prawo daje taką możliwość.
W artykule podkreślono, że przeniesienie do innej lokalizacji dotyczy zmiany miejsca wykonywania pracy pracownika w związku z przeniesieniem przedsiębiorstwa do innej miejscowości. Przeniesienie przedsiębiorstwa do innej miejscowości uważane jest za zmianę organizacji produkcji i pracy. Zgodnie z ukraińskim ustawodawstwem pracownik musi wyrazić na to pisemną zgodę. Należy podkreślić, że takie przeniesienie odbywa się z zachowaniem specjalności, kwalifikacji lub stanowiska. Dokonanie wpisu w księdze pracy o przeniesieniu pracowników do innego miejsca wraz z przedsiębiorstwem nie jest przewidziane przez prawo.
Proponuje się zmianę tytułu art. 120 kodeksu pracy Ukrainy na „Gwarancje i świadczenia wyrównawcze w przypadku przeniesienia do pracy w innym rejonie” oraz części 1 art. 120 kodeksu pracy Ukrainy należy zmienić w następujący sposób: „W związku z przeniesieniem lub przeniesieniem do innej lokalizacji pracownicy mają prawo do odszkodowania i gwarancji wypłaty”.
Podkreśla się, że zawieszenie stosunku pracy musi spełniać następujące warunki: 1. pracodawca nie może zapewnić pracownikowi pracy; 2. pracownik nie może wykonywać pracy. Jeżeli przynajmniej jeden z warunków nie jest spełniony, nie ma podstaw do zawieszenia umowy o pracę.
Валецька О., Переміщення та зміна істотних умов праці як вид зміни умов трудового договору, «Актуальні проблеми права: теорія і практика» 2018, No 1 (35), с. 82–89.
Конвенція МОП: Про скасування примусової прац, 17.01.59, No 105, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/993_013#Text.
Пилипенко П. Д., Бурак В. Я., Козак Я. З. та ін., Трудове право України: Академічний курс, ред. П. Д. Пилипенко, 5-ге вид., перероб. і доп., Київ 2014.
ПКМ України: Про особливості роботи акціонерного товариства «Укрпошта» в умовах воєнного стану, 17.03.2022, No 305, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/305-2022-%D0%BF#Text
Постанова Пленуму Верховного Суду України «Про практику розгляду судами трудових спорів», 6.11.1992, No 9, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/v0009700-92#Text.
Рішення Бахматського районного суду Чернігівської області про визнання незаконним переведення на роботу в іншу місцевість, 08.05.2019, https://reyestr.court.gov.ua/Review/38615702.
Рішення Кіровського районного суду м. Кіровограда: Про скасування наказу про звільнення, поновлення на роботі та стягнення моральної шкоди, 17.06.2021, https://reyestr.court.gov.ua/Review/97687785.
Розпорядження КМ України: Про затвердження плану перевірок заходів з переміщення у разі потреби виробничих потужностей суб’єктів господарювання з територій, де ведуться бойові дії та/або є загроза бойових дій, на безпечну територію, No 246, 25.03.2022, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/246-2022-%D1%80#Text.
Роз’яснення Міністерства економіки України: Щодо релокованих підприємств, https://www.me.gov.ua/News/Detail?lang=uk-UA&id=bd6e0089-4472-41b1-bf71-30fb261d87f0&title=558-RelokovanikhPidprimstvVzheVidnoviliRobotuUBezpechnikhRegionakhKraini.
Роз’яснення Держпраці України: Щодо призупинення дії трудового договору, https://prokadry.com.ua/news/59191-derzhpratsi-rozpovila-pro-pravila-prizupinennya-dii-trudovogo-dogovoru?utm_source=facebook&utm_medium=social&utm_campaign=fb_post_k01_11_11_22_3&fbclid=IwAR299ehGftSt0CiI6a6q-VYy91XrBUoNlt65rbIsSYTnOveWuU-CNHFlcGI.
Рудницька О., Проблеми правового регулювання гарантійних виплат при переїзді працівників на роботу в іншу місцевість, «Держава і право: збірник наукових праць. „Юридичні і політичні науки»”, 2009, No43, с. 278-284, http://eprints.zu.edu.ua/21208/1/%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D1%8F_%D1%96%D0%BD%D1%88%D1%96_%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%86%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8C.PDF.
Сільченко С., Праця в умовах війни: новації законодавства, Асоціація правників України, 24.03.2022. https://uba.ua/eng/news/praczya-v-umovah-vijny-novacziyi-Zakonodavstva.
Стасів О. В., Особливості надання працівникам відпустки за власний рахунок протягом дії воєнного стану, [в:] Проблеми державотворення і захисту прав людини в Україні: матеріали ХXІХ звітної науково-практичної конференції, ред. В. М. Будін та iн., 2–3 лютого 2023 р.: у 2-ох ч., ч. 2, с. 42–43, https://law.lnu.edu.ua/wp-content/uploads/2023/02/chast_2_2-1.pdf.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/2082-4939.14.9
