Artykuły

Tom 14 (2023)

Kilka uwag o hybrydowości w polskim prawie administracyjnym na przykładzie prawnych form działania

Strony: 229-240

PDF (English)

Abstrakt

Hybrydowość ogólnie może kojarzyć się z czymś heterogenicznym, odbiegającym od standardów, mogącym wywoływać niepokój i być przykładem anomalii. W starożytności hybrydą określano istotę złożoną z co najmniej dwóch różnych elementów, na przykład wołu z ludzką głową. Mimo lat pojmowanie hybrydowości się nie zmieniło. Oczywiście widzimy ją w innych aspektach niż starożytni, znajdujemy w sztuce, filmach, samochodach, ale także w instrumentach prawnych obowiązującego stanu prawnego. W niniejszym artykule intencją autorów jest przedstawienie hybrydowych form prawnych stosowanych w administracji publicznej. Autorzy skupili się głównie na kwestiach teoretycznych, nie zaś dogmatycznych. Dlatego też zajęli się przede wszystkim powstaniem lub celowością funkcjonowania tych form w prawie administracyjnym.

Hybrydowe formy prawne działania to swoista grupa form prawnych, odróżniająca się od pozostałych zróżnicowanymi cechami zarówno prawa publicznego, jak i prawa prywatnego. Mieszany charakter prawny form prawnych publicznych rodzi spór w doktrynie prawa administracyjnego odnośnie do właściwej klasyfikacji konkretnej już formy prawnej. Choć wiadomo, że działanie administracji publicznej opiera się na kształtowaniu stosunków (zależności) na podstawie aktów prawnych, to coraz częściej owo prawo dopuszcza uzupełnianie regulacji prawnych z zastosowaniem innych form prawnych. Ich wielość i różnorodność w administracji publicznej niesie niepewność, z jakim rodzajem formy mamy do czynienia. Dlatego też ważne jest przeanalizowanie tej formy pod względem przynależności stron do struktur administracji publicznej oraz charakteru prawnego przedmiotu formy.

Dbanie o korzyści i działanie w taki sposób, aby je osiągnąć i pomnażać, to jest podstawowe zadanie administracji publicznej. Aby wykonać ten cel, została ona wyposażona normatywnie w zasób środków administracyjnych, które wyznaczają treść władztwa administracyjnego. Dlatego w swoich działaniach korzysta z dostępnych prawnych from działania, zwłaszcza tych, które mają hybrydowy charakter.

Autorzy niniejszego artykułu uważają, że hybrydowość w prawie, w szczególności w prawie administracyjnym, zależna od kilku czynników: nowych zadań, potrzeb społeczeństwa, globalizacji, ale także podejścia ustawodawcy do tworzenia nowych form prawnych czy też dostosowaniu do zmian w prawodawstwie, staje się coraz częstszym zjawiskiem, podlegającym ciągłej ewolucji.

Bibliografia

„Administratywizacja” prawa karnego czy „kryminalizacja” prawa administracyjnego?, eds. M. Bogusz, W. Zalewski, Gdańsk 2021.

Arystoteles, Fizyka, [in:] Dzieła wszystkie, vol. 2, transl. K. Leśniak, Warszawa 2003.

Arystoteles, O rodzeniu się zwierząt, transl. P. Siwek, Warszawa 1979.

Arystoteles, Zagadnienia przyrodnicze, transl. L. Regner, Warszawa 1980.

Biernat S., Prywatyzacja zadań publicznych. Problematyka prawna Warszawa 1994.

Bieś-Srokosz P., “Nowe formy organizacyjno-prawne warunkiem dobrego administrowania?”, [in:] Aksjologia prawa administracyjnego, ed. J. Zimmermann, Warszawa 2017.

Bieś-Srokosz P., “Tendencje zmian prawnych form realizacji zadań publicznych”, [in:] Prawo administracyjne dziś i jutro, eds. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.

Bieś-Srokosz P., Błasiak P., “Ugoda administracyjna w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego. Refleksje na temat konsensualnej formy działania w administracji publicznej”, Przegląd Prawa Publicznego 2018, no. 6.

Bieś-Srokosz P., Niemczuk P., “Hybrydowe prawne formy działania w administracji publicznej”, Roczniki Nauk Prawnych 31, 2021, no. 2.

Błaś A., “Granice prywatyzacji zadań publicznych w państwie prawa”, [in:] Samorząd terytorialny III Rzeczypospolitej. Dziesięć lat doświadczeń, ed. S. Michałowski, Lublin 2002.

Błaś A., “Współczesne tendencje przeobrażeń zadań administracji publicznej”, [in:] Administracja publiczna, eds. A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski, Wrocław 2003.

Cwalińska J.M., “Prywatyzacja zadań publicznych-przyczynek do dyskusji”, Przegląd Prawa Publicznego 2020, no. 3.

Chawrilska I., Hybrydy i hybrydyczności z pogranicza literatury i sztuk wizualnych, Pelplin 2020.

Dolnicki B., Cybulska R., “Nowe dwustronne formy działania administracji publicznej: kwestie wybrane”, [in:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego. Zjazd Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego, Zakopane 24–27 September 2006, ed. J. Zimmermann, Warsza- wa 2007.

Duniewska Z., “Prawo administracyjne — wprowadzenie”, [in:] System prawa administracyjnego. Instytucje prawa administracyjnego, vol. 1, eds. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.

Duniewska Z., “Z refleksji na temat wyodrębnienia prawa administracyjnego i związki prawa z prawem cywilnym”, [in:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga Jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. Jana Jeżewskiego, eds. J. Korczak, J. Szreniawski, Wrocław 2018.

Helios J., “Publicyzacja prawa prywatnego — prywatyzacja prawa publicznego w kontekście rozważań nad prawem europejskim”, Przegląd Prawa i Administracji 92, 2013.

Jeżewski J., Administracja pod rządem prawa cywilnego. Z badań porównawczych nauk prawa administracyjnego, Wrocław 1974.

Jeżewski J., “Administracja publiczna jako przedmiot badań”, [in:] Administracja publiczna, ed. J. Boć, Wrocław 2004.

Kijowski D., “Umowy w administracji publicznej”, [in:] Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z konferencji jubileuszowej Profesora Ochendowskiego, Toruń 2005.

Kijowski D.R., “Czy cywilnoprawne formy działania administracji cywilizują jej podejście do spraw obywateli?”, [in:] Cywilizacja administracji publicznej. Księga Jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin prof. nadzw. Jana Jeżewskiego, eds. J. Korczak, J. Szreniawski, Wrocław 2018.

Krawczyk M., Podstawy władztwa administracyjnego, Warszawa 2016.

Lemańska J., “Umowa administracyjna a umowa cywilnoprawna”, [in:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego, eds. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.

Lisowski P., “Ustrojowe konsekwencje umów w administracji — wybrane zagadnienia”, [in:] Umowy w administracji, eds. J. Boć, L. Dziewięcka-Bokun, Wrocław 2008.

Nowacki J., Prawo publiczne — prawo prywatne, Katowice 1992.

Okolski A., Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskiem, vol. 1, Warszawa 1880.

Rewers E., Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków 2005.

Sobczak S., “Metody badawcze w nauce prawa administracyjnego”, [in:] Problemy metodologiczne nauki prawa administracyjnego (Przedmiot, metody badawcze i kooperacja interdyscyplinarna), ed. K. Sobczak, Katowice 1976.

Stec P., “Czy żyjemy w epoce postcywilistycznej?”, [in:] Problemy pogranicza prawa cywilnego, ed. R Szczepaniak, Warszawa 2022.

Stefańska E., “Umowy zawierane w sferze administracji publicznej — wybrane zagadnienia”, [in:] Umowy w administracji, eds. J. Boć, L. Dziewięcka-Bokun, Wrocław 2008.

Szczepaniak R., Konstytucyjne bariery stosowania prawa prywatnego w sektorze publicznym. Studium prawnoporównawcze ze szczególnym uwzględnieniem prawa polskiego i niemieckiego, Poznań 2020.

Szczęsna E., “Tożsamosć hybrydyczna”, ER(R)GO. Teoria — Literatura — Kultura 2004, no. 2(9). Wilczyński P., “Podmioty niepubliczne w sferze administracji publicznej”, Państwo i Prawo 2002, no. 2.

Wilkoszewska K., “Prefiksy w roli wyznaczników współczesności”, [in:] Intermedialność w kulturze końca XX wieku, eds. A. Gwóźdź, S. Krzemień-Ojak, Białystok 1998.

Wyporska-Frankiewicz J., Publicznoprawne formy działania administracji o charakterze dwustronnym, Warszawa 2010.

Zacharko L., Prywatyzacja zadań publicznych gminy. Studia administracyjnoprawne, Katowice 2000.

Zimmermann J., “Jakość prawa administracyjnego”, [in:] Między tradycją a przeszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, ed. J. Supernat, Wrocław 2009.

Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2014.

Żurawik A., “Problem publicyzacji prawa prywatnego w kontekście ustrojowym”, Państwo i Prawo 2010, no. 5.

Żyłko B., “Uwagi o Łotmanowskiej koncepcji kultury”, Przegląd Humanistyczny 42, 1998, no. 4.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.