Artykuły
https://orcid.org/0000-0003-4143-0026
At the turn of the 19th century, the situation in Volhynia was not conducive to Volhynian Ukrainian women’s political engagement or, in fact, to their presence in the public sphere as such. Tsarist Russia’s anachronic and repressive policies left Volhynia underdeveloped in civilisational terms and its population almost stripped of any national awareness and largely illiterate, with the illiteracy rate among women topping 80%. Besides, the fact that there was no tradition of women’s organising there and that the dominant cultural models reduced women’s vocation in life to the role of wife and mother was an additional obstacle to Volhynian women’s political and social involvement. Nevertheless, there were notable exceptions: outstanding women whose artistic and public work was an important contribution to Ukrainian life. This group included, for example ,Lesya Ukrainka, her mother Olena Pchilka, who sought to transplant the ideas of the emergent women’s movement into Volhynia int he 1880s, Helena Levchanovska, who was a senator during the first term of the Parliament of the Second Polish Republic, and the leaders of the Union of Ukrainian Women in Volhynia.
Центральний двіженський iсторичний архів України в м. Києві, f. 917, op. 1, spr. 230, Sprawozdanie szkoły początkowej 1-klasowej w Łucku, 1917, k. 1.
Domanusowa A., Kresy w zwierciadle pracy Z.P.O.K., „Praca Obywatelska ” 1933, nr 12.
Kodeks Karny z r. 1903 z uwzględnieniem zmian i uzupełnień obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej w dn. 1 V 1921 r., s. 48, 50, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/50138/edition/50650?language=en.
Krasicka S., Kobieta wołyńska wobec wyborów do Sejmu i Senatu, „Przegląd Wołyński” 1928, nr 12.
Pierwszy powszechny spis Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 września 1921 r. Mieszkania. Ludność. Stosunki zawodowe. Województwo wołyńskie, Statystyka Polski, t. 23, Warszawa 1926.
Samotyhowa N., Około Bożego Narodzenia (Trzy dni na Kresach), „Kobieta Współczesna ” 1929, nr 1.
Sprawozdania Stenograficzne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji 1922–1927.
Богачевська-ХомякM., Білим по білому. Жінки і громадському житті України 1884–1939, Львів 2018.
Dufrat J., W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego. Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928–1939), Kraków 2013.
Gołdyn P.,Kobiety na pomoc kobietom. Działalność towarzystw ochrony kobiet we wschodnich województwach II Rzeczypospolitej, [w:] Kobiety na Kresach na przełomie XIX i XX wieku, red. A. Dawid, J. Lusek, Warszawa-Bellerive-sur-Allier-Bytom-Opole 2016.
Hryciuk G., Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931–1949, Toruń 2005.
Kondracka M., Posłanki i senatorki II Rzeczypospolitej, Warszawa 2017.
Korzeniowski M., Uchodźcy z Królestwa Polskiego na Wołyniu w latach 1915–1918, „Ucrainica Polonica” 2004, nr 1.
Łesia Ukrainka. Pieśń lasu, wybór i wstęp D. Nieuważny, Warszawa 1989.
Mędrzecki W., Kresowy kalejdoskop. Wędrówki przez ziemie wschodnie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Kraków 2018.
Mędrzecki W., Województwo wołyńskie 1921–1939. Elementy przemian cywilizacyjnych, społecznych i politycznych, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988.
Obrębski J.,Studia etnosocjologiczne. Polesie,red.i wstęp A. Engelking, Warszawa 2007.
Plokhy S.,Wrota Europy. Zrozumieć Ukrainę, Kraków 2022.
Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t.3 K–L, red. P. Majewski, G. Mazur, Warszawa 2005.
Tomczyk R., Rusinki (Ukrainki) w austriackiej Galicji pomiędzy konserwatyzmem a radykalizmem, „Przegląd Zachodniopomorski” 27, 2012, z. 2.
Kupidura J., Emancypacja drogą do wolności. Działalność ukraińskich aktywistek społecznych dwudziestolecia międzywojennego, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bit-stream/11320/12187/1/J_Kupidura_Emancypacja_droga_wolnosci.pdf.
Разиграєв O.B., Родина Левчанівських в контексті історії української національної інтелігенції Волинського воєводства (1919–1939 pp.), „Науковізаписки” [Вінницького державногопедагогічногоуніверситетуіменіМихайлаКоцюбинського]. Серія: Історія. 2004. Вип. 8, s. 284, https://vspu.edu.ua/science/new-style/work1.php.
Разиграєв O., По обидва боки фронту. Громадські організації на Волині в роки Великої війни 1914–1918 pp., Луцьк 2018.
Razyhrayev O., Ukraine and the Ukrainian Question in 1914–1923, s.88,https://ojs.trimarium.info/trimarium/article/view/2.
Реабілітовані Історією. Волинська область, Київ-Луцьк 2010.
Szumiło M., Ukraińcy z Wołynia w Sejmie i Senacie RP I kadencji (1922–1927), [w:] Волинь у європейському геополітичному та культурному просторі: вибрані питання, Одеса 2021.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/1429-4168.27.1
