Po dwóch latach życia w poczuciu zagrożenia, w stałej obawie przed wywózką na Sybir (w domu państwa Longchampsów były także przygotowane ubrania, synowie pastowali narciarskie buty, nasłuchiwano, czy już zajechał samochód), lwowianie z ulgą przyjmowali pospieszne opuszczanie Lwowa przez sowietów w czerwcu 1941 roku. Jeszcze nie znali metod terroru stosowanych przez następnego okupanta. Profesor Roman Longchamps de Bérier, dawny student uniwersytetu w Berlinie, znany i ceniony za granicą, również w Niemczech, mógł oczekiwać godnego traktowania. Noc 4 lipca 1941 roku rozwiała wszelkie złudzenia. Detektor zrzucony z wściekłością przez niemieckiego żołnierza z fortepianu, na którym tak chętnie grywał profesor, gruchnął na podłogę salonu ostatnim akordem życia ojca i trzech synów. „Gdy ich wyprowadzali, stałam we drzwiach; szedł najpierw mąż, potem syn najstarszy, potem drugi, wreszcie trzeci. Wszyscy szli, patrząc na mnie”. Zginęli o świcie. Anna Fastnacht-Stupnicka, Ojciec i synowie Longchamps de Bérier Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941 roku i zajęciu Lwowa przez Niemców w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku na Wzgórzach Wuleckich niemieccy naziści i ukraińscy nacjonaliści z rozkazu SS-Hauptsturmfürera Hansa Krügera zamordowali dwudziestu pięciu profesorów lwowskich uczelni, wśród nich rozstrzelany przez SS-Vernichtung Komando został Antoni Cieszyński. Tomasz Cieszyński pamięta, że przy aresztowaniu ojca obecni byli Ukraińcy. Marian Pańczyszyn — ówczesny zastępca dyrektora Państwowego Instytutu Medycznego, którym był Karl Schulze — napisał list do gubernatora Hansa Franka, w którym wyraził radość z powodu rozstrzelania profesorów lwowskich. Zbrodnia ta była bowiem istotnym elementem hitlerowskiego planu wyniszczenia narodu polskiego pod względem kulturalnym i fizycznym. Tracąc prof. Cieszyńskiego, stomatologia polska poniosła niepowetowaną szkodę. Utraciła wszechstronnego uczonego i badacza polskiej i światowej sławy, koryfeusza wiedzy, autora licznych oryginalnych prac naukowych, pioniera i organizatora polskiej stomatologii oraz społecznika, którego dewizą życiową było: Salus Poloniae suprema lex esto („dobro Polski najwyższym prawem”). Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska, Polak i Europejczyk — profesor medycyny i stomatolog Antoni Cieszyński (1882–1941) i jego uczniowie

Na 22. tom „Wrocławskich Studiów Wschodnich” składają się teksty autorów z Polski, Rosji, Ukrainy oraz Japonii, publikowane w języku polskim oraz rosyjskim. Zakres chronologiczny tomu obejmuje okres XVII–XXI wieku, przy czym przeważają artykuły traktujące o historii XIX i XX wieku. Zwracają uwagę teksty o tematyce dalekowschodniej, między innymi obszerny artykuł poświęcony Japońskiej linii rodziny Piłsudskich, a także ujęcia biograficzne. Te ostatnie zamieszczono przede wszystkim w dziale Miscellanea. W dziale recenzji omówiono polskie wydawnictwa z dziedziny historii oraz etnologii.

Kolejny, 21. tom „Wrocławskich Studiów Wschodnich” zgromadził teksty autorów polskich i rosyjskich. Zostały one poświęcone przede wszystkim zagadnieniom historii XIX i XX w. Dotyczą zarówno dziejów Polski, jak i powszechnych. Wątkami wiodącymi są problemy związane z losami Polaków, zsyłanych w głąb Rosji i Związku Sowieckiego w XIX i XX w., a także różne aspekty funkcjonowania reżimu komunistycznego. W dziale „Miscellanea” znalazły się m.in. studia oparte na analizie konkretnych, pojedynczych źródeł. W tym numerze kontynuowana jest seria tekstów poświęconych ofiarom zbrodni na Wzgórzach Wuleckich. W dziale „Recenzje” omówiono trzy monografie w języku polskim, jeden zbiór studiów opublikowany w Rosji oraz jedno wydawnictwo źródłowe.

W czasopiśmie „Wrocławskie Studia Wschodnie” są publikowane materiały dotyczące działalności naukowej, gospodarczej i cywilizacyjnej Polaków na Syberii, Dalekim Wschodzie, Kazachstanie i innych republikach postradzieckich. Niniejszy tom jest jubileuszowy — 20. Zawiera wiele interesujących tekstów poruszających między innymi zagadnienia działalności gospodarczej uczestników powstania styczniowego i ich potomków na Syberii, pracy Zarządu Obwodowego Związku Patriotów Polskich w Stanisławowie w latach 1945–1946, sporów wokół „Roku Polski w Rosji” i „Roku Rosji w Polsce”, stosunków ukraińsko-białoruskich w ruchu komunistycznym na Polesiu w okresie międzywojennym, nowej białoruskiej syntezy dziejów ziem północno-wschodnich II RP. Autorzy przybliżają też postaci carycy Katarzyny II, profesorów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Tadeusza Boya-Żeleńskiego oraz księdza dra Władysława Komornickiego, a także zamordowanych profesorów Uniwersytetu Lwowskiego — Antoniego Łomnickiego i Romana Renckiego. Omówione zostały również dwa raporty ambasadora Henryka Raabego o obywatelach polskich represjonowanych w ZSRR oraz „Biblioteka Polsko-Syberyjska”. Tom zamykają recenzje oraz kronika.

W kolejnym numerze czasopisma „Wrocławskie Studia Wschodnie” czytelnicy znajdą wiele interesujących materiałów na temat roli, jaką odegrali polscy zesłańcy w rozwoju Syberii, a także na temat losów narodów słowiańskich w okresie kryzysu bałkańskiego w drugiej połowie XIX wieku. Znajdują się tu również artykuły poświęcone między innymi Buriatom i ich kontaktom z Polakami, życiu społeczno-politycznemu Ukraińców na terytorium południowego Podlasia oraz ludności żydowskiej osiadłej na roli w czasach carskiej Rosji i pierwszych latach Związku Radzieckiego. W 2016 roku przypada siedemdziesiąta piąta rocznica kaźni profesorów lwowskich, dlatego też redakcja „Wrocławskich Studiów Wschodnich”, będących rocznikiem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Ośrodka Badań Wschodnich Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej oraz Instytutu Historii Uniwersytetu Wrocławskiego, we współpracy z Instytutem Historii Nauki PAN rozpoczyna druk esejów biograficznych mających ożywić pamięć o rozstrzelanych wówczas profesorach. W niniejszym numerze znajdują się dwa eseje o życiu i działalności zamordowanych profesorów: Kazimierza Bartla i Stanisława Pilata.

Kolejny, 18 (2014) tom Wrocławskich Studiów Wschodnich zawiera wiele ciekawych tekstów o życiu Polaków na Syberii i Kresach Wschodnich. Ich autorzy przedstawili między innymi portret zbiorowy polskich orientalistów XIX–początku XX wieku pochodzących z Białorusi w Cesarstwie Rosyjskim, a także polskich badaczy przeszłości Ukrainy. Omówili też dzieje parafii katolickiej na Syberii na przełomie XIX i XX wieku oraz Kościoła prawosławnego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej. Zajęli się również eposem Jakutów, zagadnieniami emigracji z północno-wschodnich rejonów Polski do USA w latach 1921–1939, życiem codziennym i przemianami kulturowymi w środowisku lokalnym obwodu grodzieńskiego. Tom uzupełniają recenzje, sprawozdania z konferencji oraz bibliografia komentowana wspomnień sybiraków (cz. XI, ostatnia).

Kolejny, 17 tom Wrocławskich Studiów Wschodnich zawiera wiele ciekawych materiałów na temat Polaków przebywających na Syberii. Są wśród nich między innymi artykuły o Bronisławie Piłsudskim i jego związkach z Japonią, o Polakach studiujących na Uniwersytecie Petersburskim przed powstaniem styczniowym, o badaczach Azji Środkowej. W oparciu o dokumenty Związku Patriotów Polskich, a także ostatnie publikacje, jakie ukazały się w Omsku, został przedstawiony obraz zsyłki ludności polskiej na Syberii. O losach zesłańców traktują też wspomnienia sybiraków znajdujące się w Archiwum Naukowym przy Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu. Tom uzupełniają teksty poświęcone unii horodelskiej, Polakom w Harbinie czy wyborom parlamentarnym w okręgu lwowskim w 1938 roku. Interesująca jest również relacja H. Kołłątaja i J.U. Niemcewicza z podróży po miastach wołyńskich. Tom zamyka bogaty zbiór recenzji oraz sprawozdania z konferencji i odsłonięcia pomnika B. Piłsudskiego w Japonii.

Kolejny, 16 (2012) numer Wrocławskich Studiów Wschodnich zawiera wiele ciekawych artykułów na temat losów Polaków zesłanych na Syberię. Autorzy zapoznają czytelników między innymi z polityką przesiedleńczą rządu rosyjskiego wobec chłopów polskich z zachodnich guberni Cesarstwa Rosyjskiego, z opieką socjalną nad polskimi dziećmi w miejscach zesłania, z ruchem konserwatywnym wobec kwestii ukraińskiej w czasie rządów Andrzeja hr. Potockiego, a także z problemami lecznictwa w Turcji i Persji w świetle korespondencji emigranta W. Jabłonowskiego. Są też impresje orszańskie, wspomnienie Petersburga oraz kolejna część wspomnień sybiraków. Niektóre artykuły mają charakter biograficzny. Ich autorzy piszą o życiu i działalności Bronisława Piłsudskiego, Wacława Kostka-Biernackiego, sióstr Berinda-Czajkowskich, Ferdynanda Karo czy Wacława Sieroszewskiego. Tom zamyka bogaty zbiór recenzji i sprawozdania z konferencji.

Na numer 15 (2011) czasopisma „Wrocławskie Studia Wschodnie” składają się artykuły, w których poruszane są zagadnienia dotyczące między innymi działalności kulturalno-oświatowej Polaków w Kijowie w latach 1905–1918 (M. Korzeniowski), obecności polskich profesorów na Uniwersytecie Charkowskim do roku 1917 (A. Kijas), wkładu osób o polskim pochodzeniu w rozwój rosyjskiej nauki (W. Caban), wyżywienia żołnierzy armii rosyjskiej na przełomie XIX i XX wieku (J. Legieć), a także teksty przybliżające sylwetki Benedykta Polaka (F.M. Rosiński), Antoniny Czaplickiej (S. Skowron-Markowska) i Andrzeja Korwackiego (H. Krasowska). Publikacja zawiera również zebrane przez Małgorzatę Ruchniewicz wspomnienia sybiraków (cz. VIII), omówienie materiałów Karola Nereusza Bohdanowicza w zbiorach Archiwum Polskiej Akademii Nauk (J. Arvaniti) oraz bogaty zbiór recenzji.

Numer 14 (2010) czasopisma "Wrocławskie Studia Wschodnie" zawiera ciekawe teksty poświęcone losom Polaków zesłanych na Syberię. W artykułach poruszane są zagadnienia dotyczące polskich rekrutów w armii carskiej pod koniec XIX i na początku XX wieku, a także polskich specprzesiedleńców w Kraju Ałtajskim w latach II wojny światowej. Tatiana Niedzieluk na podstawie nowo udostępnionych zbiorów archiwalnych przedstawiła codzienność polskich zesłańców na Syberii. Z pracy Wojciecha Marciniaka można się dowiedzieć, jak były zorganizowane transporty repatriacyjne z głębi Związku Radzieckiego do Polski w 1946 roku, jakie trudności musieli pokonać Polacy, by móc powrócić do kraju, oraz jaki był w tym udział Związku Patriotów Polskich. Publikacja zawiera też zebrane przez Małgorzatę Ruchniewicz wspomnienia sybiraków (cz. VII), a także dwa artykuły poświęcone Kościołowi i duchowieństwu katolickiemu oraz baptystom.

Tom zawiera niezwykle interesujące teksty o świecie i zagadnieniach, o których jeszcze dwadzieścia lat temu mogliśmy sobie tylko porozmawiać półgłosem „wieczorową porą”. Do najciekawszych w tym tomie tekstów należą niewątpliwie: Iriny Nikuliny Polscy zesłańcy polityczni na Ałtaju w XIX wieku, Michała Głuszkowskiego Relacje mieszkańców Wierszyny – polskiej wsi na Syberii – z ich dawną ojczyzną oraz Piotra Bilińskiego i Tomasza Skrzyńskiego Nieznane listy dotyczące Fundacji Pelagii Russanowskiej z Biblioteki Polskiej w Paryżu (czas, którego dotyczą, to już przeszłość, ale kwestie etyczne, które się w nich odbijają – są wiecznie żywe; a ujęcie ich przez autorów tej korespondencji – godne najwyższego szacunku).