Rozprawy i szkice

Tom 17 (2023)

Zwischen dem Gedenken und der Ideologisierung der Kämpfe der Legionen in den Ostkarpaten in der polnischen Literatur der Zwischenkriegszeit

Strony: 171-191

PDF (Deutsch)

Abstrakt

The article provides a critical analysis of representations of the Eastern Carpathians present in the interwar Polish literature, as a space marked by memory of the legionary battles during the Great War.

Alongside the image of the Hutsul Region as a space of idyllic nature or a civilizing mission calculated to integrate the mountainous borderland with the rest of the modern state, the interwar Polish literature brought an image of the region as a unique place on the historical level for Poles. Interwar Polish writers presented the Eastern Carpathians as a prominent place on maps of the legionary combat routes, and thus as existing with special rights in the Polish national memory. Additionally, they portrayed Poles in military entourage and the Hutsuls as their helpers in the fight for Poland’s independence, and then for maintaining Polish order on the South-Eastern outskirts of the country. This way of presenting the Hutsul region and the Hutsuls in the Polish dominant discourse of the interwar period (especially literary discourse) was greatly influenced by the war events that took place in 1914–1915. The 2nd and 3rd Infantry Regiments of the Legions fought then in the Eastern Carpathians against the Russians. Literary representations and reminiscences of legionary battles in the region and cooperation of (some) Hutsuls with the legionnaires had primarily a commemorative function. But not exclusively. They also served to bring the Hutsuls closer to the Polish nation and to distinguish them from the Ukrainian nation, as well as to symbolically appropriate the Hutsul region to the needs of the Second Polish Republic. The article sheds light on both the commemorative and ideologizing aspects of the literature devoted to the battles in the Eastern Carpathians and their legionary and Hutsul protagonists.

Bibliografia

Choroszy, Jan A. (1991): Huculszczyzna w literaturze polskiej, Wrocław: Wrocławska Drukarnia Naukowa.

Chwalba, Andrzej (2018): Legiony Polskie 1914–1918, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Dabrowski, Patrice M. (2005): “Discovering” the Galician borderlands: The case of the Eastern Carpathians, in: Slavic Review 64, H. 2.

Dabrowski, Patrice M. (2018): Poles, Hutsuls, and identity politics in the Eastern Carpathians after World War I, in: Zeitschrift für Genozidforschung 16, H. 2.

Dyląg, Dariusz (2013): Marsz zimowy „Huculskim Szlakiem II Brygady Legionów Polskich” 1934–1939, in: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 12, H. 2.

Englicht, Józef (1916): Druga Brygada, in: Adam Fischer, Stanisław Łempicki (Hrsg.), Polska pieśń wojenna. Antologia poezyi polskiej z roku wielkiej wojny, Lwów: Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego.

Fischer, Adam / Łempicki, Stanisław (1916): Polska pieśń wojenna. Antologia poezyi polskiej z roku wielkiej wojny, Lwów: Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego.

Goetel, Walery (1936): Zjazd górski w Sanoku i Związek Ziem Górskich, in: Turysta w Polsce, H. 8.

Goetel, Walery (1937): Góry polskie skarbnicą regionalizmu, in: Turysta w Polsce, H. 8.

Goetel, Walery (1938): Zagadnienia regionalizmu górskiego w Polsce, in: Wierchy 16.

Huculskim szlakiem II Brygady Legjonów Polskich (1934): Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny.

Jotsaw (1927): Z Łodzi do Wschodnich Karpat, Łódź: Drukarnia Państwowa w Łodzi.

Kasprzycki, Tadeusz (1934): Słowo wstępne, in: Huculskim szlakiem II Brygady Legionów Polskich, Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny.

Konarski, K. (1936): W śniegu, in: Płomyk, H. 8.

Kowalski, Adam (1934): Tą samą drogą, in: Huculskim szlakiem II Brygady Legionów Polskich, Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny.

Krygowski. Władysław (1936): Gorgany — góry czaru, in: Turysta w Polsce, H. 7.

Krygowski, Władysław (1937): W zapachu gór i wojny, in: Wierchy 15.

Krygowski, Władysław (1982): W litworowych i piarżystych kolebach, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Lewartowski, Henryk / Pochmarski, Bolesław / Teslar, Józef A. (1915): Szlakiem bojowym Legionów. Krótki zarys organizacyi i dziejów 2. Brygady Legionów Polskich w Karpatach, Galicyi i na Bukowinie, Lwów: Drukarnia „Prasa”.

Maciejewski, Jerzy K. (1934): Odkrywamy Huculszczyznę, in: Huculskim szlakiem II Brygady Legionów Polskich, Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny.

Malicka, Wanda (1935): Na połoninie, in: Płomyk, H. 8.

Malinowski, Tadeusz / Szumański, Mieczysław (1939): 2. Pułk Piechoty Legionów Polskich, Bd. 1. Karpaty, Warszawa: Koło 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich.

Milewski, Witold (1934): Święto Huculszczyzny, in: Wierchy 12.

O wierchowinie huculskiej. Jednodniówka informacyjna z okazji „Święta Huculszczyzny” (1933): Kołomyja: Redakcja Tygodnika Pokuckiego „Zjednoczenie”.

Opałek, Mieczysław (1935): Urocza Huculszczyzna, in: Płomyk, H. 8.

Polskie pieśni wojenne i piosenki obozowe (1915), gesammelt von Ad. Z. [Adam Zagórski], Piotrków: Drukarnia Państwowa.

Rytardowie, Helena / Jerzy M. [Helena Rój-Kozłowska / Mieczysław A. Kozłowski] (1935): Wilczur z Prohyby. Powieść, Warszawa: Gebethner i Wolff.

Staczyński, Wandalin (1934): Huculszczyzna, in: Huculskim szlakiem II Brygady Legionów Polskich, Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny.

Szul, Bogusław (1915): Odwiedziny w Mołotkowie, in: Polskie pieśni wojenne i piosenki obozowe, gesammelt von Ad. Z. [Adam Zagórski], Piotrków: Drukarnia Państwowa.

Szul, Bogusław (1916): To legioniści, pułk drugi i trzeci, in: Adam Fischer, Stanisław Łempicki (Hrsg.), Polska pieśń wojenna. Antologia poezyi polskiej z roku wielkiej wojny, Lwów: Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego.

Szybisz, W. / Seko, K. (1938): Koncentracja obozów na Huculszczyźnie, in: Skaut, H. 17.

w. mil. [Witold Milewski] (1934): Święto Huculszczyzny, in: Wierchy 12.

Wielocha, Andrzej (2009): Dzieje kompanii huculskiej 2 pułku piechoty Legionów Polskich, in: Płaj, H. 38.

Wierzejska, Jagoda (2019): A domestic space: The Central and Eastern Carpathians in the Polish tourist and local lore discourse, 1918–1939, in: Przegląd Filologiczny. Literaturoznawstwo 12, H. 9.

Wierzejska, Jagoda (2020): Aspekty ideologiczne turystyfikacji Karpat Wschodnich w II Rzeczpospolitej (1918–1939), in: Ewa Grzęda (Hrsg.), Od Kaukazu po Sudety. Studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich, Kraków: Znak.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.