10. tom rocznika „Góry – Literatura – Kultura” zawiera wybór szkiców i rozpraw poświęconych symptomatycznym dla nowoczesnego widzenia i eksplorowania gór oraz krajobrazu górskiego zjawiskom kulturowym, społecznym i artystycznym z przełomu XIX i XX w. W badaniach nad problematyką górską przełom XIX i XX w. wydaje się szczególnie ważny, gdyż w tym czasie kończy się okres elitarnej sentymentalno-romantycznej fascynacji „okropnym urokiem dzikości” górskiej przyrody i rozpoczyna na dużą skalę — trwający do dzisiaj — nieodwracalny proces udostępniania gór szerokim kręgom turystów, pochodzącym z różnych warstw społecznych, grup etnicznych i narodowościowych, co wiąże się także z kształtowaniem się nowych postaw wobec gór oraz rozmaitych form ideologizacji i zawłaszczania górskiego krajobrazu. W tomie zawarto też zespół szkiców poświęconych Stanisławowi Witkiewiczowi i Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, jako twórcom patronującym Młodej Polsce tatrzańskiej.