Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Rozprawy — analizy — studia przypadków

Tom 12 (2020): Fascinatio studiorum linguarum

Różnice diachroniczne i uniwersalia kulturowe jako składniki omówienia filmów. Wybrane recenzje w perspektywie pragmalimgwistycznej

  • Grażyna Filip
DOI
https://doi.org/10.19195/2083-5345.12.27
Przesłane
24 czerwca 2021
Opublikowane
24-06-2021

Abstrakt

Podstawą materiałową artykułu jest antologia recenzji Zygmunta Kałużyńskiego Kanon królewski. Jego 50 ulubionych filmów, złożona z tekstów, które krytyk publikował na łamach tygodnika „Polityka” od momentu jego powstania w roku 1957 do 2001. Recenzje powstały więc w ciągu 44 lat, podczas których zachodziły zmiany w kulturze, kinematografii światowej i rodzimej oraz filmowej genologii, a realia polityczne i społeczne powodowały znaczne opóźnienia premier zachodnich produkcji filmowych.
Bezpośrednim przedmiotem zainteresowania są leksykalne wykładniki dwóch, pozostających w re-lacji antonimii, kategorii semantycznych:
1. kulturowo-społeczne różnice w obrębie tej samej grupy kulturowej lub między różnymi grupa-mi motywowane chronologią — różnice diachroniczne,
2. kulturowo-społeczne uniwersalia.
W wypadku obydwu wyróżnionych grup krytyk filmowy odgrywa istotną rolę w interpretacji filmu jako pośrednik w jego odbiorze.