Reviews
https://orcid.org/0000-0002-3528-4301
Irena Poniatowska’s Chopin in Poetry is a book combining the values of a scientific study and a work the main task of which is to popularize knowledge about Fryderyk Chopin himself, as well as poetry devoted to his person and music. The work is divided very clearly. It consists of 5 large chapters and numerous subchapters. The first chapter is the most theoretical and synthetic and is devoted to the issue of beauty in poetry and music. According to Poniatowska, the idea of the correspondence of arts is driven in Romanticism by the feeling and art’s desire to express infinity. The second chapter discusses issues related to the reception of Chopin’s music and person in Polish culture. Poniatowska distinguishes three main criteria for organizing poetic material: Polishness, grief, perfection. The methodology the author chose is to catalog motifs in a purely demonstrative way; in this situation, the historical criterion is not taken into account. Polishness means Chopin’s connection with the fate of Poland. Grief, in turn, covers the emotions contained in Chopin’s art. Perfection is the pursuit of the ideal of expression, the perfection of craftsmanship, and the universalization of an individual language of expression. Poniatowska calls this phenomenon the “semiotic syndrome”, resulting from the 170-year-old fascination with music and the composer in Polish culture. The author brings the most freshness in the next chapter, in which she distinguishes musical forms composed by Chopin that constitute the foundation of poetic references. We owe the appearance of such genres or quasi-genres in Polish poetry as nocturne, prelude, concerto, mazurka, polonaise, etc., to Chopin. The entire book ends with two chapters. One is devoted to poetic works celebrating Chopin’s places of stay. The last chapter concerns works dedicated to Chopin by non-Polish poets. In the discussed work, Poniatowska definitely paved the way for new thinking about poetry devoted to the person and music of Chopin; it is definitely a valuable contribution to what we could call the stream of research devoted to poetic Chopinology.
Balbus S., Interdyscyplinarność — intersemiotyczność — komparatystyka, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Universitas, Kraków 2004.
Biała A., Literatura i muzyka. Korespondencja sztuk, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa-Bielsko-Biała 2011.
Bristiger M., Związki muzyki ze słowem. Z zagadnień analizy muzycznej, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1986.
Broniecka M., Recepcja muzyki romantycznej w literaturze XIX wieku, Wydawnictwo Scriptorium, Poznań-Opole 2010.
Chyła-Szypułowa I., Poezja polska w darze Chopinowi, Wydawnictwo Pani Twardowska, Warszawa 2003.
Fryderyk Chopin natchnieniem poetów, oprac. K. Kobylańska, przedm. S.R. Dobrowolski, Księgarnia Wydawnicza W. Galster, Warszawa 1949.
Gacek D., Poniatowska I., Chopin czuł się poetą, https://www.www.polskieradio.pl/8/404/artykul/2713714,prof-irena-poniatowska-chopin-czul-sie-poeta.
Hejmej A., Muzyczność dzieła literackiego, wyd. 2 popr., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
Hejmej A., Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej, Universitas, Kraków 2012.
Lipka K., Słyszalny krajobraz. Szkice o powiązaniach muzyki i literatury, Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2004.
Literatura — muzyka. O postrzeganiu związków muzyki z literaturą, red. W. Piotrowski, Wydawnictwo Astra, Łódź 2011.
Maciąg K., „Naczelnym u nas jest artystą”. O legendzie Fryderyka Chopina w literaturze polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.
Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, red. A. Hejmej, Universitas, Kraków 2002.
Piaskowski Ł., W jaki sposób forma muzyczna staje się gatunkiem literackim, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2023, z. 1.
Pogranicza i korespondencje sztuk, red. T. Cieślikowska, J. Sławiński, Ossolineum, Wrocław 1980.
Polony L., Symbol i muzyka, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2011.
Reimann A., Muzyczny styl odbioru tekstów literackich. Iwaszkiewicz — Barańczak — Rymkiewicz — Grochowiak, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2013.
Schreiber E., Muzyka i metafora. Koncepcje kompozytorskie Pierre’a Scheffera, Raymonda Murraya Schafera i Gérarda Griseya, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012.
Skarbowski J., Literatura — muzyka. Zbliżenia i dialogi, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1981.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, wyd. 3, Ossolineum, Wrocław 2000.
Stala M., Fragmenty lunarne. Szkice o obecności księżyca w poezji polskiej od schyłku XIX do początku XXI wieku wraz z małą antologią księżycowych wierszy poetów Zachodu, Univeristas, Kraków 2021.
Starzyński J., O romantycznej syntezie sztuk. Delacroix, Chopin, Baudelaire, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965.
Tomaszewski M., Muzyka w dialogu ze słowem, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2003.
Wiersze o Chopinie. Antologia i bibliografia, zebr. i oprac. E. Słuszkiewicz, przedm. J. Przyboś, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne‚ Kraków 1968.
Woronow I., Romantyczna idea korespondencji sztuk. Stendhal, Hoffman, Baudelaire, Norwid, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/0079-4767.62.5
