Sankcja niezwiązania konsumenta abuzywnymi postanowieniami umowy. Charakterystyka instytucji przewidzianej w art. 385 polskiego kodeksu cywilnego z uwzględnieniem dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości

Abstrakt

Implementacja do polskiego porz ądku prawnego dyrektywy 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich doprowadziła do wykształcenia się specyficznych instytucji prawa konsumenckiego mających na celu indywidualną ochronę konsumentów przed nieuczciwymi postanowieniami umów. Prawidłowe zastosowanie omawianych instytucji, gwarantujące skuteczną realizacje celów rzeczonej dyrektywy (effet utile), wymaga odwoływania się zarówno do treści dyrektywy, jak i jej interpretacji w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W niniejszym tekście dokonano przeglądu orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pod kątem szczególnie istotnych wytycznych odnośnie do procesu indywidualnej kontroli abuzywności postanowień umowy przez sądy krajowe i skutków pozytywnych ustaleń w tym przedmiocie. Przedstawiona analiza stanowi punkt wyjścia dla ustaleń, w jaki sposób należy stosować polską regulację, aby zagwarantować realizację celów dyrektywy 93/13/EWG w możliwie najpełniejszy sposób. Poczynione ustalenia dają podstawę do wniosku, że omawiana instytucja stanowi specyficzną sankcję, która nie może być utożsamiana z żadną z utrwalonych w polskiej doktrynie.