The organizational status of non-Roman Catholic religious unions legally recognized in the Second Republic of Poland

Dekret o zmianach w organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na terenie b. Królestwa Kongresowego (Dz.Pr. P.P. z 1919 r. Nr 14, poz. 175).

Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 listopada 1936 roku o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 88, poz. 613).

Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z 18 listopada 1938 roku o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. Nr 88, poz. 539).

Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 listopada 1938 roku o rozciągnięciu mocy obowiązującej niektórych aktów ustawodawczych na odzyskane ziemie Śląska Cieszyńskiego (Dz.U. Nr 90, poz. 612).

Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską (ratyfikowany zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1925 roku — Dz.U. Nr 47, poz. 324) (Dz.U. Nr 72, poz. 501).

Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 5 kwietnia 1928 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o uporządkowaniu stanu prawnego w organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej z wyjątkiem województwa śląskiego (Dz.U. Nr 52, poz. 500).

Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 30 stycznia 1922 roku pod nazwą „Tymczasowe przepisy o stosunku Rządu do Kościoła Prawosławnego w Polsce” (M.P. Nr 38, poz. 20).

Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 21 czerwca 1927 roku o utworzeniu okręgów gmin wyznaniowych żydowskich na obszarach: powiatów białostockiego, bielskiego, grodzieńskiego, sokólskiego i wołkowyskiego województwa białostockiego oraz na obszarach województw: nowogródzkiego, poleskiego, wileńskiego i wołyńskiego (Dz.U. Nr 64, poz. 566).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 22 marca 1928 roku o stosunku państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nie posiadającego hierarchii duchownej (Dz.U. Nr 38, poz. 363).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 października 1927 roku o uporządkowaniu stanu prawnego w organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej z wyjątkiem województw: poznańskiego, pomorskiego i śląskiego (Dz.U. Nr 91, poz. 818).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 roku o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 października 1927 roku o uporządkowaniu stanu prawnego w organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej z wyjątkiem województw: poznańskiego, pomorskiego i śląskiego (Dz.U. z 1928 r. Nr 28, poz. 259).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 9 marca 1927 roku w sprawie utworzenia gmin wyznaniowych żydowskich na obszarze powiatów: białostockiego, bielskiego i sokólskiego województwa białostockiego (Dz.U. Nr 23, poz. 175).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 sierpnia 1936 roku o uznaniu Statutu Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 72, poz. 518).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 października 1925 roku w sprawie utworzenia gmin wyznaniowych żydowskich na obszarze województw: wołyńskiego, poleskiego, nowogródzkiego, powiatów: grodzieńskiego, wołkowyskiego i gmin: białowieskiej, masiewskiej i suchopolskiej powiatu bielskiego województwa białostockiego oraz okręgu administracyjnego wileńskiego (Dz.U. Nr 114, poz. 807).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 1928 roku o uznaniu statutu Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nie posiadającego hierarchii duchowej (M.P. Nr 210, poz. 482).

Rozporządzenie z dnia 26 sierpnia 1936 roku o uznaniu Statutu Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 72, poz. 1175).

Rządowy projekt ustawy o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Druk Sejmu z 1936 roku, nr 21.

Rządowy projekt ustawy o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Druk Sejmu z 1936 roku, nr 24.

Ustawa konstytucyjna z 23 kwietnia 1935 roku (Dz.U. Nr 30, poz. 227).

Ustawa konstytucyjna z dnia 21 marca 1921 roku (Dz.U. Nr 44, poz. 267).

Ustawa o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej z 21 kwietnia 1936 roku (Dz.U. Nr 30, poz. 241).

Ustawa o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiejz 21 kwietnia 1936 roku (Dz.U. Nr 30, poz. 240).

Ustawa z dnia 4 lutego 1921 roku o unormowaniu stanu prawno-politycznego na ziemiach, przyłączonych do obszaru Rzeczypospolitej na podstawie umowy o preliminaryjnym pokoju i rozejmie podpisanej w Rydze dnia 12 października 1920 roku (Dz.U. z 1921 r. Nr 16, poz. 93).

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1922 roku o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską (Dz.U. Nr 26, poz. 213).

Abramowicz A.M., Przedmiotowy zakres wolności religijnej, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 10, 2007, s. 325–352.

Aleksandrowicz K., Brachium saeculare według obecnie obowiązujących i dawniejszych konkordatów, Kraków 1934.

Baszak Ł., Prace legislacyjne nad ustawą o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis”, 4, 2015, 1, s. 127–144.

Baszak Ł., Prace legislacyjne nad ustawą o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, „Prawo” 328, 2019, s. 153–177.

Bendza M., Autokefalia Kościoła Prawosławnego w Polsce, „Elpis” 5, 2003, nr 7/8, s. 115–143.

Błotnicka-Mazur E., Budowanie tożsamości narodowej przez negację — problem cerkwi w okresie II Rzeczypospolitej, [w:] Odbudowy i modernizacje miast historycznych w Europie pierwszej połowy dwudziestego wieku. Naród, polityka, społeczeństwo, red. I. Barańska, M. Górzyński, Kalisz 2016, s. 189–205.

Borecki P., Obsada godności Muftiego Muzułmańskiego Związku Religijnego a zasady Konstytucji RP, „Studia Prawnicze” 2018, nr 1, s. 7–28.

Borecki P., Sytuacja prawna Kościoła prawosławnego w II Rzeczypospolitej, „Elpis” 8, 2016, nr 13/14, s. 93–108.

Borecki P., Wolność sumienia i wyznania cudzoziemców w prawie polskim, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 17, 2014, s. 23–46.

Buczko A., Nowa Konstytucja Rzeczypospolitej, „Przegląd Katolicki” 1935, nr 21, s. 346–347.

Dziobek-Romański J., Uznanie niechrześcijańskich związków religijnych o ustawowo uregulowanej sytuacji w latach 1919–1989, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 6, 2003, s. 35–36.

Falski J. B., Zasada równości w polskich konstytucjach (1791–1935), „Państwo i Prawo” 1997, nr 1.

Gerstman A., Konkordat Polski ze Stolicą Apostolską, Lwów 1925.

Górnicki L., Wolność sumienia i wyznania według konstytucji z 17 marca 1921 r., [w:] Wolność słowa, myśli i wyznania, red. A. Pasek, Wrocław 202, s. 86–105.

Kiriłowicz S., Z dziejów prawosławia w II Rzeczypospolitej Polskiej. Niektóre problemy na tle polityki wyznaniowej państwa 1918–1939, Warszawa 1985.

Koredczuk J., Prawne odniesienia państwa do Kościoła greckokatolickiego w II Rzeczypospolitej, „Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze” 2013, nr 4, s. 85–93.

Koredczuk J., Realizacja zasady „pro publico bono” w konkordacie polskim z 1925 roku, [w:] „Pro publico bono”: idee i działalność, red. J. Przygodzki, M. Marszał, Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego e-Monografie, 84, Wrocław 2016, s. 147–160.

Koredczuk J., Równouprawnienie kościołów i innych związków religijnych według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1921 roku, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2017, nr 9, s. 113–124.

Krasowski K., Związki wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historycznoprawne, Warszawa-Poznań 1988.

Krukowski J., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2005.

Krukowski J., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2008.

Krukowski J., Stosunki państwo–kościół, [w:] Synteza prawa polskiego 1918–1939, red. T. Guz, J. Głuchowski, M.R. Pałubska, Warszawa 2013.

Langer T., Nierzymskokatolickie związki wyznaniowe w Polsce, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1966, z. 2, s. 31–50.

Langer T., Państwo a nierzymskokatolickie związki wyznaniowe w Polsce Ludowej, Poznań 1967.

Langrod S.J., O autokefalii prawosławnej w Polsce. Studium z zakresu polskiej polityki administracji wyznaniowej, Warszawa 1931.

Leszczyński P.A., Centralna administracja wyznaniowa w II RP. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Warszawa 2006.

Makowski J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.

Mezglewski A., Misztal H., Stanisz P., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2011.

Mironowicz A., Kościół prawosławny w Polsce, Białystok 2006.

Mironowicz A., Problem narodowościowy w Cerkwi prawosławnej II Rzeczypospolitej, „Przegląd Wschodni” 13, 2014, z. 2 (50), s. 489–516.

Mironowicz A., Rewindykacja i niszczenie prawosławnych obiektów sakralnych na terenie II Rzeczypospolitej, „Elpis” 8, 2006, nr 13/14, s. 13–34.

Misztal H., Polskie prawo wyznaniowe, Lublin 1996.

Osuchowski J., Prawo wyznaniowe w Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, Warszawa 1967.

Papierzyńska-Turek M., Kościół prawosławny w Polsce w latach 1918–1927 — sytuacja prawna i konflikty wewnętrzne, „Dzieje Najnowsze” 8, 1976, nr 3, s. 15–32.

Papierzyńska-Turek M., Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Warszawa 1989.

Papierzyńska-Turek M., Prawosławie w II Rzeczypospolitej, „Rocznik Historyczno-Archiwalny” 4, 1987, s. 25–54.

Papierzyńska-Turek M., Problem autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce w latach 1918–1939, „Euhemer — Przegląd Religioznawczy” 24, 1980, nr 1, s. 53–65.

Papierzyńska-Turek M., Problem autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce w latach 1918–1939, „Euhemer — Przegląd Religioznawczy” 24, 1980, nr 3, s. 71–78.

Piekarski S., Wyznania religijne w Polsce, Warszawa 1927.

Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2013.

Ratajczak B., Refleksje na temat rozumienia pojęcia wolności sumienia i wyznania w Konstytucji z 17 marca 1921 r., [w:] Divina et Humana. Księga jubileuszowa w 65. rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, red. A. Dębiński, W. Bar, P. Stanisz, Lublin 2001, s. 145–157.

Sawicki D., Problemy Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie międzywojennym, „Rocznik Teologiczny” 56, 2014, z. 2, s. 75–106.

Sawicki J., Studia nad położeniem prawnym mniejszości religijnych w państwie polskim, Warszawa 1937.

Sobczak J., Położenie prawne tatarskich wyznawców islamu w II Rzeczypospolitej, „Przegląd Historyczny” 79, 1988, z. 3, s. 501–520.

Starzyński S., Współczesny ustrój prawno-polityczny Polski i innych państw słowiańskich, Lwów 1928.

Szymanek J., Regulacja stosunków państwo–kościół w polskich aktach konstytucyjnych XX wieku, „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 3, s. 27–46.

Świątkowski H., Nowa konstytucja a wolność sumienia i wyznania, „Głos Prawa” 1935, nr 11/12, s. 703–709.

Świątkowski H., Status prawny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Warszawa 1939.

Świątkowski H., Wyznaniowe prawo państwowe, Warszawa 1962.

Winiarczyk-Kossakowska M., Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich, Warszawa 2004.

Wisłocki J., Konkordat polski z 1925 roku. Zagadnienia prawnopolityczne, Poznań 1977.

Wysoczański W., Pietrzak M., Prawo kościołów i związków wyznaniowych nierzymskokatolickich w Polsce, Warszawa 1997.

Wyszomirski T., Kościół prawosławny w Polsce w latach 1918–1939, „Novum” 1980, nr 3.

Żeleźniakowicz S., Z historii Polskiego Kościoła Prawosławnego w okresie międzywojennym (1918–1939), „Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 1981, nr 4; 1982, nr 1, 2, 3–4; 1983, nr 1–2, 3, 4.