The Body of the Other: Hegel on the Relational Structure of Corporeality

Abstrakt

Jaką rolę odgrywa ciało w kształtowaniu się podmiotu i w wymianie międzyludzkiej? Czy ciało pełni jedynie funkcję instrumentalną, czy też może pretendować do bycia podmiotem wolności? Intersubiektywne myślenie o ciele wymaga przewartościowania znacznej części filozoficznej tradycji Zachodu. W przyjętej przez tę tradycję perspektywie pierwszoosobowej zewnętrzność ciała została zredukowana do ułomności natury ludzkiej. Wychodząc od Heglowskiego ujęcia relacji dusza-ciało, przedstawionego w Antropologii, a także od niektórych interpretacji „Panowania i poddaństwa” dotyczących roli ciała w samo-podwojeniu jaźni (Butler, Malabou, McDowell, Stekeler-Weithofer), argumentuję, że ucieleśnienie jest procesem (inter)subiektywizacji. Rozważając predykatywną strukturę cielesności, Hegel przekształca konstytutywną zewnętrzność ludzkiego ciała w otwartą potencjalność. Stąd Heglowska dialektyka bezpośredniości i zapośredniczenia prowadzi do myślenia o uniwersalności ciała w opozycji do monadycznej koncepcji podmiotowości.