„Złoty środek, którym zazwyczaj chodzi życie”. O potrzebie obecności agraryzmu w Polsce

Abstrakt

Celem artykułu jest wskazanie na aktualność idei agraryzmu ludowcowego – reprezentowanego przez działaczy Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” oraz Stronnictwa Ludowego (przede wszystkim przez Stanisława Miłkowskiego) i argumentacja
na rzecz tezy, że przypomnienie sposobu rozumowania i postulatów agrarystów mogłoby wesprzeć rozwiązywanie problemów społecznych i gospodarczych nie tylko współczesnej wsi, ale i całego państwa. Pomogłoby także w tworzeniu wspólnego języka dla różnych aktorów dążących do zmiany polityki wiejskiej i systemu żywnościowego. W artykule w szczególności koncentruję się na trzech obszarach: dowartościowaniu drobnego rolnictwa, spółdzielczości i wizji systemu gospodarczego, oraz kształtu demokracji. Pokazuję, że idee agrarystyczne dzięki swojemu pragmatyzmowi, antyelitaryzmowi ale zarazem przywiązaniu dla demokracji i pluralizmu mogą stanowić zarazem radykalną, jak i w pewnym sensie umiarkowaną propozycję reform systemu społeczno-gospodarczego.