Artykuły

Tom 45 Nr 2 (2023)

Przepisy prawa regulujące nadanie i zmianę imienia i nazwiska jako narzędzie formowania nowego społeczeństwa w państwach o ustrojach niedemokratycznych — część I

Strony: 81-91

PDF

Abstrakt

The subject of the article are legal regulations concerning giving and changing names and surnames, analysed in the context of their role in the formation of society in countries with non-democratic systems, including the creation of a model member of such a society. Administrative law and administration will be shown as a tool serving the current interests of the ruling power. The importance of the name and surname in shaping a person’s personality and strengthening his relationship with a specific group will be explained, and the consequences of changes in this area will be indicated. The article will also highlight and discuss two types of provisions of legal acts regulating the granting and changing of a name and surname. The former make it possible to separate the model members of the new society from its enemies and make it easier to identify and eliminate undesirable people (laws in force in the Third Reich). The second enables the creation of a homogeneous society through the forced assimilation of selected individuals (laws in force in People’s Poland aimed at de-Germanisation). The article uses the legal-dogmatic method, consisting in the analysis and interpretation of the texts of legal acts, and the historical and legal method, taking into account the changes of the analysed legal institution over the years. The work also takes into account the practice of applying the law in the researched area.

Bibliografia

Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.

Aksjologia prawa administracyjnego, t. 2, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.

Antywartości w prawie administracyjnym. VI Krakowsko-Wrocławskie Spotkanie Naukowe Administratywistów, red. A. Błaś, Warszawa 2016.

Baranowska M., U źródeł nacjonalizmu: idea narodu w filozofii Jana Jakuba Rousseau, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 35, 2014, nr 2.

Bartyzel J., Nacjonalizm włoski — pomiędzy nacjonalitaryzmem a nacjonalfaszyzmem, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 40, 2018, nr 4.

Bartyzel J., Tradycjonalizm a dyktatura. Francisco Elías de Tejada y Spínola wobec frankizmu, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 36, 2014, nr 2.

Behr J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Prawo administracyjne: zagadnienia ogólne i ustrojowe, red. J. Blicharz, P. Lisowski, Warszawa 2022.

Behr J., Rola prawa działalności kulturalnej w indoktrynowaniu społeczeństwa w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, cz. 1, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 43, 2021, nr 2.

Behr J., Rola prawa działalności kulturalnej w indoktrynowaniu społeczeństwa w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, cz. 2, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 43, 2021, nr 3.

Blicharz J., Administracja publiczna a społeczeństwo obywatelskie, [w:] Prawo administracyjne: zagadnienia ogólne i ustrojowe, red. J. Blicharz, P. Lisowski, Warszawa 2022.

Blicharz J., Niepomijalność podmiotowości człowieka i niepomijalność misji administracji publicznej w służbie dobru wspólnemu (dobru osobowemu), „Prawo” 331, 2020.

Borejsza J.W., Faszyzm, narodowy socjalizm i stalinizm z perspektywy XXI stulecia, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 25, 2002.

Brzozowski W., Konstytucyjna zasada dobra wspólnego, „Państwo i Prawo” 2006, nr 61 (11).

Buz-Aras B., Zu den Hintergründen des Gesetzes über die Änderung von Familiennamen und Vornamen vom 5.1.1938 (NamÄndG), https://www.berlin.de/ba-tempelhof-schoeneberg/_assets/politik-und-verwaltung/service-und-organisationseinheiten/rechtsamt/zu-den-hintergruenden-des-namaendg.pdf.

Doroszewicz K., Psychologiczne aspekty imion ludzkich, „Psychologia Jakości Życia” 2, 2003, nr 1.

Doroszewicz K., Z imieniem przez życie. Psychologiczne aspekty imion ludzkich, Warszawa 2013.

Doroszewicz K., Krzemińska M., Forma imienia jako przesłanka wnioskowania o osobowości, „Przegląd Psychologiczny” 50, 2007, nr 3.

Duniewska Z., Dobro wspólne, wielość swoistej jedności, [w:] O prawie administracyjnym i administracji. Refleksje. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Małgorzacie Stahl, red. B. Jaworska-Dębska, Z. Duniewska, M. Kasiński, Łódź 2017.

Eichler L., Dehumanization and the Metaphysics of Genocide: A New Theory for Genocide Prevention, Oregon 2019.

Fundowicz S., Służba publiczna w świetle personalistycznej koncepcji administracji publicznej, „Annales UMCS” 64, 2017, nr 2.

Gromski W., Akty instrumentalizacji prawa i ich granice, „Przegląd Prawa i Administracji” 114, 2018.

Grzonka D., Terror jako mechanizm kontroli społecznej — rozważania na temat antropologii ciała w systemach rewolucyjnych i totalitarnych, „Państwo i Społeczeństwo” 2009, nr 9 (2).

Grzybowski R., Moralność komunistyczna jako konstytutywny składnik osobowości nowego człowieka (homo sovieticus), „Pedagogika” 27, 2018, nr 2.

Hrynicki W.M., Imiona i nazwiska człowieka jako elementy bezpieczeństwa personalnego, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka — Praktyka — Refleksje” 2017, nr 27.

Hrynicki W.M., Imiona i nazwiska człowieka w aspekcie bezpieczeństwa kulturowego, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka — Praktyka — Refleksje” 2017, nr 28.

Izdebski H., Totalitaryzm i terminy pokrewne w naukach społecznych oraz w polskim języku prawnym i prawniczym, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 38, 2016, nr 4.

Jaworski W.W., Proletariusze, inteligenci niezależni i „poputcziki”. Leon Chwistek i paradoksy lewicującej inteligencji, [w:] Polska lewica w XX wieku. Historia — ludzie — idee, red. T. Ślęzak, M. Śliwa, Kraków 2004.

Lipowicz I., Dobro wspólne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 79, 2017, nr 3.

Łakoma S., Rejestracja i zmiana nazwiska, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008, nr 4.

Machaj Ł., Scheffler T., Z badań nad procesem totalitaryzacji w nazistowskich Niemczech, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 27, 2004.

Mieses M., W kwestyi nienawiści rasowej, Lwów-Warszawa 1912.

Młynarska-Sobaczewska A., Dobro wspólne jako kategoria normatywna, „Acta Universitas Lodziensis. Folia Iuridica” 69, 2009.

Peters H., Lehrbuch der Verwaltung, Berlin-Göttingen–Heidelberg 1949.

Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa 2012.

Prawo administracyjne w służbie jednostki i wspólnoty, red. Z. Duniewska, M. Karcz-Kaczmarek, P. Wilczyński, Warszawa 2022.

Ruczkowski P., Administracyjnoprawny tryb zmiany nazwiska w Niemczech (Öffentlich-rechtliche Namensänderung in Deutschland) — wybrane zagadnienia proceduralne i materialnoprawne, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 16, 2018, nr 1 (4).

Schmitt C., Gesammelte Schriften 1933–1936 mit ergänzenden Beiträgen aus der Zeit des Zweiten Weltkriegs, Berlin 1936.

Strzelczyk K., Dobro wspólne jako naczelna zasada Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2009, nr 1–2.

Szadok-Bratuń A., Minirefleksje nad maksikwestiami, czyli o aksjologicznych aspektach praworządności, „Przegląd Prawa i Administracji” 114, 2018.

Szuchta R., Trojański P., Zrozumieć Holokaust, Warszawa 2012.

Szulowska W., Kulturowe aspekty nazw własnych, „Prace Językoznawcze” 23, 2021, nr 2.

Tokarczyk R., Demokracja a dyktatura, autorytaryzm, totalitaryzm. Komparatystyka relacji czterech pojęć, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 30, 2008.

Tomasiewicz J., Ewolucja ideologii faszystowskich po 1945 roku. Zarys problematyki, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 28, 2005.

Trembicka K., Kategoria wroga w komunistycznej Polsce w latach 1956–1989, „Annales UMCS. Sectio K” 21, 2016, nr 2.

Trembicka K., Walka z wrogiem — cecha konstytutywna komunistycznej myśli politycznej, „Humanities and Social Sciences” 19, 2014, nr 21 (1).

Wapiński R., O niektórych uwarunkowaniach autorytaryzmu w Polsce niepodległej (1918–1939), „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 27, 2004.

Wartości w prawie administracyjnym. V Krakowsko-Wrocławskie Spotkanie Naukowe Administratywistów, red. J. Zimmermann, Warszawa 2015.

Wielomski A., Istota totalitaryzmu. Wokół teorii Zbigniewa Brzezińskiego i Carla Friedricha, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 43, 2021, nr 2.

Zdyb M., Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP, [w:] Trybunał Konstytucyjny. Księga XV–lecia, red. F.F. Rymarz, A. Jankiewicz, Warszawa 2001.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.