Artykuły

Tom 45 Nr 2 (2023)

Ludwig von Mises jako krytyk autorytaryzmu i totalitaryzmu

Strony: 93-110

PDF

Abstrakt

Ludwig von Mises, a prominent representative of the Austrian school, was also a radical critic of authoritarianism and totalitarianism. His criticism was deeply rooted in economic theory, particularly in his authoritative comparative analysis of socialism and capitalism and his original theory of bureaucracy. At the same time, while emphasizing the economic aspects, he ignored the distinction between the two systems, treating any major appropriation of economic power by the state as a fast track to full political and economic control. Reconstructing Mises reasoning, the article discusses in turn the fundamental issues related to the analysis of the socialist order and its relation to authoritarian orders, supplemented by considerations of bureaucracy and war, as well as questions of the importance of democracy and the right to self-determination for the well-being of society.

Bibliografia

Bäcker R., Kategorie teoretyczne totalitaryzmu a badania empiryczne, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 38, 2016, nr 2, s. 7–17.

Bernaczyk M., Idea konstytucjonalizmu w państwach demokratycznych i autorytarnych, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 42, 2020, nr 3, s. 7–27.

Blicharz J., Negacja społeczeństwa obywatelskiego w totalitaryzmie. Kilka refleksji, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 44, 2022, nr 2, s. 35–45.

Blicharz J., Zagadnienie instrumentalizacji osoby ludzkiej w totalitaryzmie. Kilka refleksji, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 42, 2020, nr 4, s. 169–178.

Bohm-Bawerk E. v., Kapitał i zysk z kapitału, Kraków 1924.

Hülsmann J.G., Ludwig von Mises, t. 2, Warszawa 2022.

Kimla P., Absolutyzacja woli ludu jako źródło degeneracji ustroju demokratycznego, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 44, 2022, nr 4, s. 25–33.

Lange O., On the economic theory of socialism: Part two, „The Review of Economic Studies” 4, 1937, nr 2, s. 123–142.

Machaj M., Kapitalizm, socjalizm i prawa własności, Warszawa 2014.

Mahoney D., On Austrian value theory and economic calculation, Mises Institute, 30.05.2005, https://cdn.mises.org/Mahoney5.pdf (dostęp: 1.11.2023).

Malendowicz P., Symptomaty antydemokratyzmu w myśli politycznej i aktywności partii radykalnie nacjonalistycznych w Europie na początku XXI wieku. Analiza wybranych przykładów, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 42, 2020, nr 1, s. 59–77.

McCloskey D., Burżuazyjna godność. Dlaczego ekonomia nie potrafi wyjaśnić współczesnego świata?, Warszawa 2017.

Menger C., Zasady ekonomii, Warszawa 2013.

Mises L. von, Biurokracja, Warszawa 2013.

Mises L. von, Interwencjonizm, Kraków 2000.

Mises L. von, Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie, Warszawa 2011.

Mises L. von, Liberalizm w tradycji klasycznej, Kraków 2009.

Mises L. von, Ludzkie działanie, Warszawa 2007.

Mises L. von, Nation, state and economy, Indianapolis, IN 2005.

Mises L. von, Planning for Freedom, and Sixteen Other Essays and Addresses, South Holland, IL 1980.

Mises L. von, Planowany chaos, Warszawa 2012.

Mises L. von, Rząd wszechmogący, Warszawa 2018.

Mises L. von, Socjalizm, Kraków 2009.

Mises L. von, The economic foundation of freedom, [w:] Economic Freedom and Interventionism: An Anthology of Articles and Essays, red. B. Bien Greaves, Indianapolis, IN 2007, s. 1–11.

Mises L. von, The Ultimate Foundation of Economic Science, Princeton, NJ 1962

Mises L. von, Zysk i strata, Warszawa 2023.

Neurath O., Through war economy to economy in kind, [w:] Empiricism and Sociology, Dordrecht-Boston, MA 1973, s. 123–157.

Niskanen W., Bureaucracy and Representative Government, Chicago-New york 2017.

Slenzok N., Problem demokracji totalitarnej w filozofii politycznej libertarianizmu, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 40, 2018, nr 2, s. 5–25.

Sołtys B., Autorytaryzm w zarządzaniu spółkami kapitałowymi, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 43, 2021, nr 4, s. 309–317.

Turowski K., Machaj M., Economic calculation and socialism, [w:] A Modern Guide to Austrian Economics, Cheltenham, UK 2022, s. 142–164.

Wojtyszyn R., Faszyzm i nazizm w myśli Ludwiga von Misesa oraz Friedricha Augusta von Hayeka, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 31, 2009, s. 27–53.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.