Artykuły

Tom 19 Nr 2 (2024)

Czym jest postmodernizm? Głos po latach

Strony: 77-106

PDF

Abstrakt

Philosophical postmodernism, since its beginning, has aroused controversies and was met with a great deal of criticism. One has to state, however, that there is an enormous confusion concerning what in essence this criticized philosophical approach is, i.e.: what is postmodernism? The aim of this paper is an attempt to clarify postmodernism by showing a significant part of its current reception, its relation with other philosophical currents, and pointing out some “myths” connected to it. As the title says, the presented article is a “voice years later”, so it is a voice asking about postmodernism today — when it is more mature and grounded than in the 1970s or 1980s. From this perspective, the main question of the text is: what kind of postmodernism (or: what understanding of postmodernism) makes sense and has value for contemporary philosophy.

Bibliografia

Bartoś Tadeusz. 2010. Koniec prawdy absolutnej. Tomasz z Akwinu w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: W.A.B.

Baudrillard Jean. 2005. Symulakry i symulacja, tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Sic!

Bauman Zygmunt. 2000. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Sic!

Bauman Zygmunt. 2006. Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Bąk Urszula. 2015. Postmodernizm a religia. „Konteksty Społeczne”, 3, nr 1 (5): 109–120.

Bińczyk Ewa. 2005. Ostatnie już ustępstwo Richarda Rorty’ego na rzecz reprezentacjonizmu. „ER(R)GO. Teoria-Literatura-Kultura”, 2 (11): 139–152.

Blumenberg Hans. 2017. Paradygmaty dla metaforologii, tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Aletheia.

Blumenberg Hans. 2019. Prawowitość epoki nowożytnej, tłum. Tadeusz Zatorski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bramorski Jacek. 2002. Postmodernizm jako wyzwanie dla moralności chrześcijańskiej. „Collectanea Theologica”, 72/3: 73–90.

Bronk Andrzej. 1996. Krajobraz postmodernistyczny. „Ethos”, 33–34: 79–100.

Burzyńska Anna. 2002. Od metafizyki do etyki. „Teksty Drugie”, 1–2: 64–80.

Campanella Tomasso. 2004. Miasto słońca, tłum. Luba i Rachmiel Brandwajnowie. Warszawa: DeAgostini.

Chromik Krzysztof. 2012. Kryzys metafizyki a lyotardowska koncepcja ponowoczesności. „Doctrina. Studia społeczno-polityczne”, 9: 31–37.

Dąbrowski Mieczysław. 1995. Postmodernizm: fakty i znaki zapytania. „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza”, 30: 5–18.

Deleuze Gilles. 1997. Nietzsche i filozofia, tłum. Bogdan Banasiak. Warszawa: Spacja.

Derrida Jacques. 1997. Ostrogi. Style Nietzschego, tłum. Bogdan Banasiak. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Eagleton Terry. 1998. Iluzje postmodernizmu, tłum. Piotr Rymarczyk. Warszawa: Spacja.

Gellner Ernst. 1997. Postmodernizm, rozum i religia, tłum. Maciej Kowalczuk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Grzegorczyk Andrzej. 1996. Postmodernizm przeciwko prawdzie. „Ethos”, 33–34: 150–159.

Habermas Jürgen. 1987. Modernizm — niedopełniony projekt, tłum. Adam Sobota. „Odra”, 7–8: 45–53.

Habermas Jürgen, Richard Rorty, Leszek Kołakowski. 1996. Stan filozofii współczesnej, tłum. Józef Niżnik. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Hassan Ihab Habib. 1982. Dismemberment of Orpheus: Towards a Postmodern Literature. Madison: University of Wisconsin Press.

Hicks Stephen. 2004. Explaining postmodernism: Skepticism and Socialism from Rousseau to Foucault. Roscoe, IL: Ockham’s Razor.

Kaczynski Theodore. 2018. Industrial Society and Its Future. Westminster: Pub House Books.

Kant Immanuel. 2012. Odpowiedź na pytanie: czym jest oświecenie, tłum. Tomasz Kupś, [w:] Immanuel Kant, Dzieła zebrane, t. 6. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Kearney Richard. 2009. Anatheism. Returning to God after God. New York: Columbia University Press.

Kobyliński Andrzej. 2014. O możliwości zbudowania etyki nihilistycznej. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Legutko Ryszard. Postmodernizm, https://portal.tezeusz.pl/cms/quickstart-3.6.2/fileadmin/Image_Archive/R_Legutko_Postmodernizm.pdf (dostęp: 22.09.2023).

Lyotard Jean-François. 1997. Kondycja ponowoczesna, tłum. Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński. Warszawa: Aletheia.

Lyotard Jean-François. 1998. Postmodernizm dla dzieci, tłum. Jacek Migasiński. Warszawa: Aletheia

Lyotard Jean-François. 2010. Poróżnienie, tłum. Bogdan Banasiak. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Marquard Odo. 1994. Apologia przypadkowości, tłum. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Marquard Odo. 1994. Rozstanie z filozofią pierwszych zasad, tłum. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Marquard Odo. 2001. Szczęście w nieszczęściu, tłum. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Miklaszewska Justyna. 2012. Radykalne oświecenie a myśl współczesna. „Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria”, 21, nr 3 (83): 489–503.

Morawski Stefan. 1996. Paradygmat filozofowania, „Ethos”, 33–34: 125–133.

Morawski Stefan. 1996. Troubles with postmodernism. New York: Routledge.

More Thomas. 2001. Utopia, tłum. Kazimierz Abgarowicz. Warszawa: DeAgostini.

Pałubicka Anna. 1990. Na marginesie tezy J. Habermasa o neokonserwatywnym charakterze postmodernizmu, „Sztuka i Filozofia”, 2: 77–99.

Perlikowski Łukasz. 2018. Pluralizm racjonalności i pluralistyczna krytyka imparcjalizmu, „Kultura i Edukacja”, 1 (119): 11–28.

Ricoeur Paul. 1985. Egzystencja i hermeneutyka, tłum. E. Bieńkowska, H. Bortnowska, S. Cichowicz, J. M. Godzimirski, H. Igalson, J. Skoczylas, K. Tarnowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Rorty Richard. 1996. Przygodność, ironia i solidarność, tłum. Wacław Popowski. Warszawa: Spacja.

Rorty Richard. 1999. Obiektywność, relatywizm i prawda, tłum. Janusz Margański. Warszawa: Aletheia.

Rorty Richard. 2011. Autobiografia intelektualna, tłum. Ewa Bińczyk, Janusz Grygieńć. „Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria”, 20, nr 3 (79): 9–41.

Sloterdijk Peter. 2009. Derrida, an Egyptian: On the Problem of the Jewish Pyramid, tłum. Wieland Hoban. Cambridge: Polity Press.

Sloterdijk Peter. 2010. O ulepszaniu dobrej nowiny. Piąta Ewangelia Nietzschego, tłum. Tymoteusz Słowiński. Wrocław: Toporzeł.

Sloterdijk Peter. 2013. Gorliwość Boga. O walce trzech monoteizmów, tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Aletheia.

Sochoń Jan. 2004. Ponowoczesne losy religii. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”.

Szahaj Andrzej. Postmodernizm, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/1057/A.%20Szahaj%2C%20Postmodernizm.pdf?sequence=1 (dostęp: 22.09.2023).

Szahaj Andrzej. 1996. Co to jest postmodernizm, „Ethos”, 33–34: 63–78.

Szkaradnik Katarzyna. 2012. Metanarracja postmodernizmu? O Aporiach myśli wyzwolonej. „Hybris”, 17: 101–120.

Vattimo Gianni. 1999. Belief. Cambridge: Polity Press.

Vattimo Gianni. 2002. Nietzsche: An Introduction, tłum. Nicholas Martin. New York: Continnum Internation Publishing Group.

Vattimo Gianni. 2003. After Onto-theology: philosophy between science and religion, [w:] Religion after Metaphysics, ed. Mark Wrathall, pp. 29–36. Cambridge: Cambridge University Press.

Vattimo Gianni. 2006. Koniec nowoczesności, tłum. Małgorzata Surma-Gawłowska. Kraków: Universitas.

Vattimo Gianni. 2006. Społeczeństwo przejrzyste, tłum. Magdalena Kamińska. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Vattimo Gianni. 2008. Dialogue with Nietzsche, tłum. William McCuaig. New York: Columbia University Press.

Vattimo Gianni. 2011. Poza interpretacją, tłum. Katarzyna Kasia. Kraków: Universitas.

Vattimo Gianni, Paterlini Piergiorgio. 2011. Nie być Bogiem. (Auto)biografia na cztery ręce, tłum. Katarzyna Kasia. Warszawa: Krytyka Polityczna.

Vattimo Gianni, Zabala Santiago. 2011. Hermeneutic communism from Heidegger to Marx. New York: Columbia University Press.

Welsch Wolfgang. 1998. Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. Roman Kubicki, Anna Zeidler-Janiszewska. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Wielomski Adam. Niemieckie korzenie postmodernistycznej deprawacji, https://konserwatyzm.pl/wielomski-niemieckie-korzenie-postmodernistycznej-deprawacji/ (dostęp: 22.09.2023).

Wierzbicki Alfred. 1996. Postmodernizm czyli kłopoty z moderną, „Ethos”, 33–34: 116–124.

Wilkoszewska Krystyna. 2000. Wariacje na postmodernizm. Kraków: Universitas.

Zawadzki Andrzej. 2009. Literatura a myśl słaba. Kraków: Universitas.

Ziemińska Renata. 2013. Historia sceptycyzmu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Ziemiński Ireneusz. 1996. Postmodernizm a dylematy człowieka, „Ethos”, 33–34: 141–149.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.