Artykuły
https://orcid.org/0000-0003-3202-2805
The author redefines the subject of origins of the magnate House of Branicki (Gryf) due to the despicable manner in which his views were criticized. Ultimately, he argues that the origins of the House of Branicki are more likely to be descendants from Pomeranian Dukes through the House of Griffin.
Disputes over the methodology of researching knightly families in Poland will most probably continue. In this context, views of Jan Adamus are worth mentioning, albeit distantly considered by Krzysztof Mosingiewicz. Mosingiewicz perceived in Adamus’s views a dangerous tendency to draw opposing conclusions from what he was discussing. Although Adamus could not find more relevant arguments, which could be used against the ancestral tradition, he still stated that “tradition is not to be trusted equally as a tradition reaching a distant time segment.” As we can see, the scholar attached importance only to the facts resulting from existing, remaining sources.
In the House of Branicki (Gryf), it is precisely visible how the cited author was mistaken. Teresa Zielińska found in the Central Archives of Historical Records an important document treating about the appointment of Jan Klemens Branicki for the Great Crown Ensign in 1724, when the origins of the House of Branicki from the Dukes of Pomerania were pointed. The views of T. Zielińska — outstanding scholar — cannot be treated as unquestionable, and it results from a simple ascertaining that this time it is not a certificate from a private magnate’s office, but a legal act application. As the office of Augustus II the Strong did not certify any such reasoning, it can lead to various conclusions. According to the rule, the accuracy of applied tradition is denied. In this case it would have to be proven that the mentioned origins of the House of Branicki in the nomiation were different.
The article conludes with a discussion regarding the ancestors of the House of Branicki.
Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, Lwów 1873.
Codex diplomaticus monasterii Tynecensis. Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego, t. 1, wyd. W. Kętrzyński, S. Smolka, Lwów 1875.
Codex diplomaticus nec non epistolaris Silesiae, t. 1. Anno 971–1204, red. K. Maleczyński, Wrocław 1956.
Codex Diplomaticus Silesiae, Herausgegeben vom Vereine für Geschichte und Alterthum Schlesiens, t. 7. Regesten zur schlesischen Geschichte, cz. 1. Bis zum Jahre 1250, red. C. Grünhagen, Wrocław 1884.
Diplomata monasterii Clarae Tumbae prope Cracoviam. Zbiór dyplomów klasztoru mogilskiego przy Krakowie, wyd. E. Janota, Kraków 1865.
Długosz J., Catalogus episcoporum Wratislaviensium, [w:] J. Dlugossi, Vitae Episcoporum Poloniae, Kraków 1887.
Długosz J., Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Księga piąta. Księga szósta, red. K. Pieradzka, Warszawa 1975.
Długosz J., Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Księga siódma. Księga ósma. 1241–1249, red. K. Pieradzka, Warszawa 1974.
Katalogi biskupów krakowskich, „Monumenta Poloniae Historica”, t. 3, Lwów 1878.
Kodeks dyplomatyczny Katedry Krakowskiej św. Wacława, t. 1, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874.
Kodeks dyplomatyczny Katedry Krakowskiej św. Wacława, t. 2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1882.
Kodeks dyplomatyczny Małopolski. 1178–1386, [t. 1], wyd. F. Piekosiński, Kraków 1876.
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 2. 1153–1333, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1886.
Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 3. 1333–1386, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1887.
Kodeks dyplomatyczny Polski, t. 1, red. L. Rzyszczewski, Warszawa 1847.
Kodeks dyplomatyczny Polski, t. 2, cz. 1, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, Warszawa 1848.
Kodeks dyplomatyczny Polski, t. 3, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, Warszawa 1858.
Liber Mortuorum Monasterii Andreoviensis Ordnis Cisterciensis, „Monumenta Poloniae Historica”, t. 5, Lwów 1888.
Matricularum Regni Poloniae summaria, excussis codicibus, qui in Chartophylacio Maximo Varsoviensi asservantur, contexuit indicesque adiecit Theodorus Wierzbowski. P. 3, Alexandri regis tempora complectens (1501–1506), Warszawa 1908.
Monumenta Poloniae Vaticana, t. 3. Annalecta Vaticana 1202–1366, red. J. Ptaśnik, Kraków 1914.
Pommerellisches Urkundenbuch, red. M. Perlbach, Gdańsk 1882.
Rocznik krakowski, „Monumenta Poloniae Historica”, t. 2, Lwów 1872.
Zbiór dokumentów małopolskich, cz. 1. Dokumenty z lat 1257–1420, wyd. S. Kuraś, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962.
Zbiór dokumentów małopolskich, cz. 4. Dokumenty z lat 1211–1400, wyd. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kuraś, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969.
Jędrzejów — Klasztor, [w:] Słownik historycznogeograficzny ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=7017.
Kargów, [w:] Słownik historycznogeograficzny ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=7295.
Małoszów, [w:] Słownik historycznogeograficzny ziem polskich w średniowieczu, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=25510.
Ипатьевская Лѣтопись, Петербургъ [Ipat’evskaâ Lѣtopis’, Peterburg”] 1908, http://imwerden.de/pdf/psrl_tom02_ipatjevskaya_letopis_1908.pdf.
Mosingiewicz K., Ród Gryfów w Małopolsce do połowy XV wieku. Wybrane problemy, praca magisterska napisana w Zakładzie Nauk Pomocniczych Historii pod kierunkiem prof. dra Kazimierza Jasińskiego, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 1978, maszynopis, sygn. 33828.
Adamus J., Polska tradycja rodowa, Wrocław 1958.
Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 2005.
Boniecki A., Herbarz Polski, t. 2, Warszawa 1900.
Kruszewski T., Rodowód pierwszych Piastów wielkopolskich (potomstwo Mieszka III Starego i jego synów) na tle rodowodu książąt pomorskich. Studium historycznoprawne i genealogiczne, Wrocław 2017.
Kruszewski T., Ród Gryfów (Gryfitów), rycerscy potomkowie książąt pomorskich. Studium historycznoprawne [w druku].
Kruszewski T., Rycerscy spadkobiercy księcia Świętopełka „nakielskiego” z rodów Lisów i Wierzbnów. Studium historycznoprawne, Wrocław 2018.
Kruszewski T., Władza książęca na Pomorzu (do Warcisława I), „Prawo” 328, 2019.
Kruszewski T., Wpływ wojen polsko-pomorskich na status prawny Pomorza do XIII wieku, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 21, 2018.
Małecki A., Studya heraldyczne, t. 2, Kraków 1890.
Mosingiewicz K., Gryfowie Niesiechowscy. Ze studiów na rodem Gryfów w XIV–XV wieku, „Studia Historyczne” 31, 1988.
Mosingiewicz K., Mieleccy herbu Gryf, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 3, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 1985.
Mosingiewicz K., Ród Gryfów w ziemi sądeckiej do połowy XV wieku, „Studia Historyczne” 23, 1980, z. 3 (90).
Mosingiewicz K., Trestkowie z rodu Gryfów. Linia Paszka Trestki z Trestczyna, [w:] Personae — colligationes — facta, Toruń 1991.
Mosingiewicz K., Śliwiński B., Rycerstwo polskie z końca XII w. w falsyfikacie Kazimierza Sprawiedliwego, „Kwartalnik Historyczny” 88, 1981, z. 3.
Pakulski J., Z metodologii i metodyki badań nad rodami rycerskimi w średniowiecznej Polsce, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia” 8, 1973, z. 54.
Piekosiński F., Rycerstwo polskie wieków średnich, t. II obejmuje dwanaście pierwszych pokoleń rycerstwa polskiego wieków średnich, Kraków 1896.
Piekosiński F., Rycerstwo polskie wieków średnich, tom III obejmuje rycerstwo polskie w Małopolsce w dobie piastowskiej, Kraków 1901.
Polaczkówna H., Zapis Teodora Gryfity dla cystersów w 1196 r., Lwów 1938.
Semkowicz W., Ród Pałuków, „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-Filozoficzny” 24, seria II, 1907.
Wójcik M.L., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie — genealogia — rozsiedlenie, Wrocław 1993.
Zachorowski S., Studia do dziejów wieku XIII w pierwszej jego połowie, wyd. J. Fijałek, Małopolska, cz. 1, „Rozprawy Polskiej Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-filozoficzny” 37, seria II, 1921. Zielińska T., Magnateria polska epoki saskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/2082-4939.14.1
