Articles
https://orcid.org/0000-0003-4017-1501
The aim of the article is to point out that the numerous cultural behaviours — usually those of secular nature — which in Japanese culture fall into the category of chadō (its sense seems to be best conveyed precisely by the notion of the “Way of Tea”) are largely a manifestation of putting the Buddhist philosophy into practice. In this tale of Buddhism through a symbol, that is tea, an important element is also the notion of “Zen,” which should be linked to the form of Buddhism rooted in Japan and known as Zen Buddhism. The strategy used to illustrate the problem in question is to introduce and discuss successive concepts, figures or cultural texts that are inextricably linked to Japanese tea culture and that clearly correspond to the many dimensions of Buddhist thought, which originated in India around the 6th century BC. One of the dimensions of this thought is the law of interdependent emergence, which, finding its expression in chadō, not only serves to celebrate culturally established behaviours, but sensitises those following the Way of Tea to their cognitive capacities, which — according to this law — never depend solely on the subject or the method used. The article is divided into two parts. The first contains an introduction, information about the literature and discussion of categories associated with chadō and described by means of terms like “master,” “roji,” “emptiness” and “tokonoma.” In the second part, the categories discussed are those of “host and guest,” “four noble truths” and “suchness.” The second part of the article also includes a conclusion.
Benedict R., Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej, przeł. E. Klekot, Warszawa 1999.
Bunjō N., Zen monks and the formation of the Way of Tea, „Chanoyu Quarterly” 1981, nr 28, s. 7–46.
Chang Ch.-Y., Ogólne pojęcie piękna, przeł. B. Romanowicz, [w:] Estetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2008, s. 62–70.
Conder J., Kwiaty Japonii i sztuka kompozycji kwiatowych, przeł. I. Kania, Kraków 2002.
Dąbrowski G., Droga Herbaty. Część I, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 25, 2021, s. 9–34.
Dhammapada. Ścieżka mądrości Buddy, przeł. Z. Becker, Szczecin [b.r.w.].
Dōgen Z., Baige, przeł. N. Nowak, [w:] Kurz zen, red. M. Fostowicz-Zahorski, E. Hadydon, J. Jastrzębski, N. Nowak, A. Sobota, Wrocław 1992, s. 53–60.
Durix C., Sto kluczy zen, przeł. P.J. Ilukowicz, Poznań 2006.
Eisai M., Zapiski o zdrowotnym działaniu picia herbaty, przeł. M. Kanert, Poznań 2008.
Filozofia Wschodu. Wybór tekstów, red. M. Kudelska, Kraków 2002.
Görlich A., Ichigo ichie. Wchodząc na drogę herbaty, Kraków 2008.
Hanh T.N., Cud uważności. Prosty podręcznik medytacji, przeł. G. Draheim, Warszawa 2020.
Hanh T.N., Nauki o miłości, przeł. S. Musielak, Poznań 2006.
Izutsu T., Droga Herbaty. Sztuka świadomości przestrzennej, przeł. K. Wilkoszewska, [w:] Estetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2008, s. 187–203.
Kania I., Muttāvali. Księga wypisów starobuddyjskich, Kraków 1999.
Kapleau P., Trzy filary zen. Nauka, praktyka, oświecenie, przeł. J. Dobrowolski, Łódź 2012.
Keene D., Estetyka japońska, przeł. K. Guczalski, [w:] Estetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2008, s. 49–61.
Kita B., Chadō. Herbata i zen, przeł. M. Gawlik, Łódź 1995.
Kozyra A., Estetyka zen, Warszawa 2010.
Kozyra A., Filozofia zen, Warszawa 2004.
Kwong J., Bez początku, bez końca. Intymne serce zen, przeł. M. Kłobuchowski, Kielce 2016.
Okakura K., Księga herbaty, przeł. M. Kwiecińska-Decker, Kraków 2017.
Masuno S., Sztuka prostego życia. 100 wskazówek, jak osiągnąć szczęście i spokój, przeł. K. Bochenek, Warszawa 2019.
Mejor M., Buddyzm. Zarys historii buddyzmu w Indiach, Warszawa 2001.
Merton T., Mistycy i mistrzowie zen, przeł. T. Bieroń, Poznań 2003.
Nagardżuna, Filozofia pustki i współzależnego wyłaniania, przeł. A. Przybysławski, Kęty 2014.
Nambō S., Nampōroku, czyli Zapiski z południowych stron (rozdz. 1, cz. 1), przeł. A. Zalewska, „Silva Iaponicarum” 2004, nr 2, s. 19–37.
Polak G., Wczesny buddyzm a chan. Medytacja i wyzwolenie, Kraków 2020.
Poraj-Żakiej A., Wprowadzenie do zen. Historia–praktyka–współczesność, Wrocław 2018.
Przybysławski A., Wstęp: Nagardżuna i jego traktaty o pustce i współzależnym wyłanianiu, [w:] Nagardżuna, Filozofia pustki i współzależnego wyłaniania, przeł. A. Przybysławski, Kęty 2014, s. 5–29.
Sen XV S., O duchu herbaty, przeł. A. Zalewska, Poznań 2007.
Sen XV S., Smak herbaty, smak zen, przeł. M. Godyń, Łódź 1997.
Sen XV S., Sztuka herbaty, przeł. M. Kusiak, [w:] Estetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2008, s. 151–175.
Sokołowski M., Historia ceremonii herbacianej w Japonii, „Estetyka i Krytyka” 2014, nr 4 (35), s. 171–203.
Suzuki D.T., Wprowadzenie do buddyzmu zen, przeł. M. Grabowska, A. Grabowski, Kraków 2017.
Suzuki D.T., Zen i kultura japońska, przeł. B. Szymańska, P. Mróz, A. Zalewska, Kraków 2009.
Suzuki S., Umysł zen, umysł początkującego. Wybór, przeł. J. Dobrowolski, A. Sobota, Gdynia [b.r.w.].
Trzeciak P., Powieki Bodhidharmy. Sztuka herbaty dawnych Chin i Japonii, Zalesie Górne 2009.
Watts A.W., Droga zen, przeł. S. Musielak, Poznań 1997.
Zalewska A., Od tłumacza, [w:] N. Sōkei, Nampōroku, czyli Zapiski z południowych stron, przeł. A. Zalewska, „Silva Iaponicarum” 2004, nr 2, s. 19–20.
Zalewska A., Wprowadzenie, [w:] M. Eisai, Zapiski o zdrowotnym działaniu picia herbaty, przeł. M. Kanert, Poznań 2008, s. 3–26.
Zen z krwi i kości. Zbiór pism zenistycznych i prezenistycznych, wyb. P. Reps, przeł. R. Bartołd, Poznań 1998.
Zotz V., Historia filozofii buddyjskiej, przeł. M. Nowakowska, Kraków 2007.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/1429-4168.26.1
