Artykuły

Tom 27 (2023)

Koncepcje i praktyka wykorzystania tak zwanej szlachty zagrodowej w polityce wewnętrznej władz Drugiej Rzeczypospolitej w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku

Strony: 45-62

PDF

Abstrakt

Nationality policies of the Second Polish Republic’s government between 1935 and 1939 were marked by intensified confrontational approaches to non-Polish citizen groups. Among the operations launched by the state authorities at the time was a Polishness campaign targeting the rural population segment regarded as the so-called farming gentry. The article depicts the target group of the gentry campaign, discusses controversies concerning its size and distribution and outlines the Polonisation agenda for this community. The pursuits for enhancing their engagement carried out under the banner of the Związek Szlachty Zagrodowej (Farming Gentry Union) are described, whereby attention is focused on the Polish-Ukrainian borderland, in particular on the south-western provinces of the Second Polish Republic, which were designated as the priority area by the government for political and social reasons.

Bibliografia

Memorandum w sprawie szlachty zagrodowej na Wschodzie Polski, Warszawa 1938.

Kopański S., Moja służba w Wojsku Polskim 1917–1939, London 1961.

Dworakowski S., Szlachta zagrodowa we wschodnich powiatach Wołynia i Polesia. Relacje z terenu, Warszawa 1939.

Kalendarz szlachty zagrodowej na rok 1939, Przemyśl 1939.

Kossak-Szczucka Z., Trembowla, Poznań 1939.

Ossendowski F.A., Orły podkarpackie, Przemyśl 1938.

Ossendowski F.A., Pod sztandarami Sobieskiego, Warszawa 1938.

Prokop Sas [właśc. M. Prószyński], Szlachta zagrodowa, Warszawa 1927.

Pulnarowicz W., Польське лицарство Підкарпаття давна історія і теперішні обовязку шлаґті загонової на Підкарпатю, Перемишль 1937.

Pulnarowicz W., U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru (historia powiatu turczańskiego), Turka 1929.

Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939, Wrocław 1979.

Grott O., Instytut Badań Spraw Narodowościowych i Komisja Naukowa Badań Ziem Wschodnich, Kraków 2013.

Kacprzak M., Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938–1939, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2005, nr 78, s. 87, 100, 103, 106.

Kacprzak M., Towarzystwo Rozwoju Ziem Wschodnich 1933–1939, Łódź 2005.

Kęsik J., Zaufany Komendanta. Biografia polityczna Jana Henryka Józewskiego 1892–1981, Wrocław 1995.

Mazur G., Życie polityczne polskiego Lwowa 1918–1939, Kraków 2007.

Paruch W., Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego (1926–1939), Lublin 1997.

Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski. Okres 1914–1939, t. 2, Gdańsk 1990.

Stawecki P., Następcy Komendanta. Wojsko a polityka wewnętrzna II Rzeczypospolitej w latach 1935–1939, Warszawa 1969.

Шама O., Історія України на шпальтах періодічніх видань «Союзу Шляхти Загродової» [za: https://shron1.chtyvo.org.ua/Shama_Oleksandr/Istoriia_Ukrainy_na_shpaltakh_periodychnykh_vydan_Soiuzu_shliakhty_zahrodovoi.pdf?PHPSESSID=e8q0p795babd1m6cnkortlll53].

Ślusarek K., Szlachta zagrodowa w Galicji 1772–1939. Stan i przeobrażenia warstwy pod zaborem austriackim w okresie niepodległości, [w:] Galicja i jej dziedzictwo. Tom 2. Społeczeństwo i gospodarka, red. J. Chlopecki, H. Madurowicz-Urbańska, Rzeszów 1995.

Tomaszewski J., Z dziejów Polesia 1921–1939, Warszawa 1963.

Tomaszewski P., Zarys działalności Związku Szlachty Zagrodowej w latach 1938–1939, „Historia i Polityka” 2007, nr 6, s. 115.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.