Articles
https://orcid.org/0000-0003-3375-264X
The article concerns the graduation puppet performance Wrocław: Escape Room, directed by Arkadiusz Buszko from the National Academy of Theatre Arts in Kraków at the Puppetry Department in Wrocław. The narrative of the performance is set in post-apocalyptic Wrocław, and the heroes are historic figures connected with this city at various stages of their lives. An analysis of the performance, with particular emphasis on the role and form of puppets, animated objects and costumes, made it possible to assess how the staging concepts of the creators contributed to the horror effect and how they influenced the presentation of the characters. The authors of the Wrocław diploma piece utilized the puppets’ potential for formal transformations in creating characteristic, fascinating, but also quite frightening puppets and costumes made of fragments of mannequins. Therefore, the analysis of the elements of the performance was supplemented with considerations on the mannequins and their role in the theatre. The second category that is significant for the interpretation of the performance is the notion of a monster. Research on the perception of monsters in culture proved to be helpful, as it allowed for reading the characters of the performance through the lens of monstrosity.
Alichniewicz A., Doświadczenie monstrualnej cielesności. Próba analizy fenomenologicznej w świetle Medytacji kartezjańskich Husserla, „Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria” 2017, nr 1 (101), s. 215–221.
Bakke M., Wyobrażone ciałem się staje. O hybrydach, monstrach i istotach postludzkich, [w:] O wyobraźni, red. R. Liberkowski, W. Wilowski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu–Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii, Poznań 2003, s. 23–34.
Canguilhem G., Potworność i to, co potworne, przeł. D. Leszczyński, „Nowa Krytyka” 14, 2003, s. 223–236.
Courtine J.J., Ciało nieludzkie, [w:] Historia ciała. Od renesansu do oświecenia, t. 1, red. G. Vigarello, przeł. T. Stróżyński, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, s. 341–353.
Fazan K., Sztuczne reprezentacje osoby. Lalki, manekiny, zombie i inne obrazy (nie)istnień, „Konteksty: Polska Sztuka Ludowa: antropologia kultury, etnografia, sztuka” 2017, nr 1–2, s. 289–300.
Kantor T., Teatr Śmierci, [w:] T. Kantor, Pisma. Teatr Śmierci. Teksty z lat 1975–1984, Zakład Narodowy im. Ossolińskich–Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, Wrocław-Kraków 2004, s. 13–22.
Kłeczek J., Groza w polskim teatrze lalek, [w:] Groza w kulturze polskiej, red. R. Dudziński, K. Kowalczyk, J. Płoszaj, Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster”, Wrocław 2016, s. 37–51.
Kraska-Lewalski A., „Czarna Pani we Wrocławiu...”. Epidemia ospy prawdziwej w 1963 r. w archiwum i obiektywie Józefa Bakalarskiego, operatora Polskiej Kroniki Filmowej, „Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” 30, 2019, s. 153–185.
Lyszczyna M., Monstrum jako substytut śmierci, [w:] Transgresywne monstrum, red. D. Bastek, M. Fołta, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, s. 245–258.
Marcela M., Monstruarium nowoczesne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015.
Mituś A., Stasiowski P., Rybson P., Agresywna niewinność. Historia grupy Luxus, BWA Wrocław — Galerie Sztuki Współczesnej, Wrocław 2014.
Olkusz P., Waszkiel H., Lalka, czyli animant, „Teatr” 2014, nr 6, s. 76–79.
Rosochacka A., Potworne ciała protetycznego. Obcość uwewnętrzniona, „Świat i Słowo” 2012, nr 1, s. 125–136.
Waldenfels B., Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, przeł. J. Sidorek, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
Waszkiel H., Dramaturgia polskiego teatru lalek, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Warszawa 2013.
Waszkiel H., Teatr lalek dla dorosłych, „Teatr” 2015, nr 11, s. 90–94.
Waszkiel M., Dzieje teatru lalek w Polsce 1944–2000, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Warszawa 2012.
Waszkiel M., Lalkarze świata: Duda Paiva, „Teatr Lalek” 2021, nr 1 (143), s. 2–6.
Wieczorkiewicz A., Monstruarium, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.
Bujny K., Wrocław jako zagadka, Teatr dla Wszystkich, 17.02.2021, https://teatrdlawszystkich.eu/wroclaw-jako-zagadka/.
Duda Paiva Company, https://dudapaiva.com/.
Galeria zdjęć ze spektaklu Jan Maciej Karol Wścieklica, Encyklopedia Teatru Polskiego, https://encyklopediateatru.pl/przedstawienie/28824/jan-maciej-karol-wscieklica.
Kłossowicz J., Podróż do krainy lalek, Encyklopedia Teatru Polskiego, https://encyklopediateatru.pl/artykuly/107926/podroz-do-krainy-lalek.
Maciejewska B., Tajemnice kamienicy Pod Murzynem na wrocławskim placu Solnym, „Gazeta Wyborcza. Wrocław”, 22.08.2014, https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,16516684,tajemnice-kamienicy-pod-murzynem-na-wroclawskim-placu-solnym.html.
Mazurkiewicz H., Koniec świata po wrocławsku, Teatralny.pl, 14.04.2021, https://teatralny.pl/recenzje/koniec-swiata-po-wroclawsku,3275.html.
Mikołajewska K., Dwie premiery studentów AST — zagłada świata i powrót do spektaklu Lupy, „Gazeta Wyborcza. Wrocław”, 23.02.2021, https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,26818870,postapokaliptyczna-wizja-wroclawia-i-zapatrzeni-w-siebie-artysci.html?disableRedirects=true.
Stangret P., Turystyczna atrakcja, e-teatr, 23.11.2021, https://e-teatr.pl/turystyczna-atrakcja-19053. Wrocław. Escape Room, strona Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, Filia we Wrocławiu, http://www.ast.wroc.pl/spektakle/wroclaw-escape-room-rez-arkadiusz-buszko/.
Drezniak P., Nauka prowadzi do śmierci, „Tupot” — gazeta 39. Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi (druk ulotny), 29.10.2021, s. 5–7.
Gawryszczak J., Remiks, „Tupot” — gazeta 39. Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi (druk ulotny), 29.10.2021, s. 7–8.
Kędra Z., Czy tak wygląda koniec?, „Tupot” — gazeta 39. Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi (druk ulotny), 29.10.2021, s. 8–9.
Wrocław. Escape Room, reż. A. Buszko, prapremiera: Wydział Lalkarski w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, Filia we Wrocławiu, 5.02.2021, Scena im. Tadeusza Różewicza.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/0867-7441.29.13
